Gdzie występuje Proces urbanizacji na świecie: Pierwsze miasta pojawiły się na Ziemi w miarę dawno, już około 3500 lat przed naszą erą w południowej Mezopotamii (cywilizacja sumeryjska) i Egipcie. Stworzenie ich było możliwe dzięki osiągnięciu postępu w rolnictwie i uzyskaniu coraz większych nadwyżek żywności pozwalających na części ludności przejście do zajęć pozarolniczych.Nieprzypadkowo pierwsze miasta powstały w regionach o szczególnie sprzyjających uwarunkowaniach dla rozwoju rolnictwa,gdzie najszybciej powiodło się uzyskać wystarczające nadwyżki żywności, takich jak doliny Tygrysu i Eufratu (Mezopotamia), Nilu, Indusu, Huang-ho czy Gangesu. Pomimo dalszego rozwoju i powstawania coraz większej liczby miast na wszystkich zamieszkanych kontynentach skupiały one w miarę niewielki odsetek ogółu ludności świata. Jeszcze najpierw XIX wieku mieszkańcy miast stanowili wg szacunków około 3% ogółu ludności świata. Dopiero postęp przemysłu (industrializacja) zapoczątkowany w Europie na przełomie XVIII i XIX w. spowodował gwałtowny napływ ludności wiejskiej do miast, gdzie rozwijające się zakłady przemysłowe potrzebowały dużej ilości siły roboczej.
Gwałtownie postępująca urbanizacja jest jednym z w najwyższym stopniu charakterystycznych mechanizmów demograficznych, socjalnych i ekonomicznych współczesnego świata. Urbanizacja bazuje na wzroście demograficznym i przestrzennym istniejących miast i powstawaniu nowych ośrodków miejskich i przekształcaniu się wsi w miasta. Wywołana jest raczej postępem przemysłu i handlu i usług. Towarzyszy jej spora fala migracji ludności wiejskiej do miast, co z powodu prowadzi do wzrostu odsetka ludności miejskiej w ogólnym zaludnieniu państwie albo regionu. Parametr urbanizacji, a więc procentowy udział ludności miejskiej w relacji do ogółu ludności danego obszaru (państwie, regionu), jest fundamentalnym miernikiem zaawansowania tego procesu. Odznacza się cztery kluczowe aspekty (płaszczyzny) urbanizacji:
• demograficzny, opierający na przemieszczaniu się ludności ze wsi do miast i wzroście ludności miejskiej;
• ekonomiczny, wyrażający się w stopniowym wzroście liczby ludności zatrudnionej w zawodach pozarolniczych;
• przestrzenny, opierający na rozroście terytorialnym obszarów zurbanizowanych przez postęp przestrzenny istniejących i powstawanie nowych miast;
• socjalny, opierający na przejmowaniu poprzez ludność miejskiego stylu życia, zdolności korzystania z urządzeń miejskich, zmianie modelu rodziny.
Zmiany wartości parametru urbanizacji wg głównych regionów świata w latach 1950-2000 i prognoza dla roku 2010 i 2030
Regiony
parametr urbanizacji (%) prognoza
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2030
Świat 29,8 33,7 36,8 39,6 43,5 47,2 51,5 60,2
Afryka 14,7 18,5 23,1 27,4 31,8 37,2 42,7 52,9
Azja (bez Rosji) 17,4 20,8 23,4 26,9 32,3 37,5 43,0 54,1
Ameryka Łacińska 41,9 49,5 57,6 65,1 71,1 75,4 79,0 84,0
Ameryka Północna 63,9 69,9 73,8 73,9 75,4 77,4 79,8 84,5
Australia i Oceania 61,6 66,6 71,2 71,6 70,8 74,1 75,7 77,3
Europa (z Rosją) 52,4 58,0 64,6 69,4 72,1 73,4 75,1 80,5
W roku 2000 w miastach mieszkało powyżej 47% ogółu ludności świata a prognozy ONZ zakładają, Iż w 2007r. parametr ten osiągnie 50%. W najwyższym stopniu zurbanizowanymi regionami były: Ameryka Północna, Europa, Ameryka Łacińska i Australia z Oceanią, gdzie powyżej 70% ogółu ludności mieszkało w miastach. Najsłabiej zurbanizowane pozostawały nadal Afryka i Azja. Wynika to raczej ze słabego rozwoju przemysłu w takich regionach i ogólnego niskiego poziomu rozwoju gospodarczego. Wysoki poziom urbanizacji (ponad 70% ogółu ludności) osiągnęła przewarzająca część krajów Europy Zachodniej, Ameryki Pn. i Pd., państwa arabskie Zatoki Perskiej, Australia, Nowa Zelandia, Japonia i Korea Pd.
Miasto to jednostka osadnicza charakteryzująca się zwartą, regularnie wielokondygnacyjną zabudową, sporą gęstością zaludnienia, dobrze rozwiniętą infrastrukturą komunalną (wodociągi, kanalizacja, gazociągi)i transportową (sieć drogowa, tramwajowa), skupiająca ludność utrzymującą się ze źródeł pozarolniczych i żyjąca wg miejskiego stylu życia. Z punktu prawno-administracyjnego musi także posiadać prawa miejskie, które przyznaje się opierając się na trzech głównych mierników:
• statystyczno-demograficznego, biorącego pod uwagę liczbę ludności danej jednostki osadniczej, ponad której uznaje się ją za miasto;
• funkcjonalno-ekonomicznego, biorącego pod uwagę strukturę zatrudnienia ludności, jeśli przeważa zatrudnienie poza rolnictwem, to takie osiedle uznaje się za miasto;
• fizjonomicznego (wyglądu), biorącego pod uwagę rodzaj i zwartość zabudowy i gęstość zaludnienia.
Funkcje jakie pełnią miasta odpowiadają zarazem czynnikom,które przyczyniły się do ich stworzenia. Najstarsze powstałe miasta pełniły gównie funkcje: handlową, administracyjną i kultu religijnego (są one także obecne w istniejących miastach).Szczególnie istotna od początku XIX wieku jest funkcja przemysłowa, stworzenie wielu miast powiązane było z postępem przemysłu, także aktualnie zakłady przemysłowe lokalizuje się raczej w miastach. Miasta pełnią również funkcje: transportową (na przykład porty, węzły komunikacyjne), naukowo-oświatową (na przykład: Oksford, Cambridge, Heidelberg), turystyczną (na przykład miasta uzdrowiskowe, pielgrzymkowe).
Analizując historyczne stadia rozwoju miast, odznacza się cztery etapy procesu urbanizacji:
1. urbanizację wstępną polegającą na napływie i koncentracji ludności w miastach, a szczególnie ich centralnych częściach;
2. suburbanizację, która zachodzi stosunkowo dalszego wzrostu ludności miast i przejawia się w rozwoju obszarów podmiejskich (suburbiów), do których napływa ludność wiejska, a również część ludności zamieszkująca w dzielnicach centralnych. Śródmieścia miast zaczynają się etapowo wyludniać, a rozrastają się przedmieścia, co prowadzi do stworzenia i rozrostu aglomeracji;
3. dezurbanizację (kontrurbanizację), gdzie dochodzi do gwałtownego odpływu ludności i wyludnienia się dzielnic centralnych. Mieszkańcy przenoszą się na dalekie przedmieścia,co z czasem może doprowadzić do pomniejszenia się zaludnienia całej aglomeracji. Odpływ ludności związany jest z jednej strony z przenoszeniem poza miasto zakładów przemysłowych, a z drugiej z poszukiwaniem atrakcyjniejszych miejsc zamieszkania. Skutkuje to dalszy rozkwit przestrzenny obszarów zurbanizowanych;
4. reurbanizację, gdzie nadal postępuje rozkwit przestrzenny obszarów zurbanizowanych i tworzenie się rozległych obszarów metropolitalnych i megalopolis. W fazie tej dochodzi także do modernizacji i odrodzenia się centrum miasta wskutek mechanizmów rewitalizacji, co sprawia, Iż odnowione dzielnice śródmiejskie znów stają się atrakcyjnym miejscem zamieszkania i przenosi się do nich część mieszkańców przedmieść.
Wskutek procesu urbanizacji dochodzi do stworzenia charakterystycznych skupisk (zespołów) miejskich, takich jak:
Aglomeracja – to jest zespół miast położonych blisko siebie,powiązanych komunikacyjnie i funkcjonalnie, składający się z jednego dużego miasta i obszaru podmiejskiego, gdzie znajdują się mniejsze miasta określane mianem satelitarnych (na przykład: aglomeracja Paryża, Londynu, Warszawy);
Konurbacja – to jest zespół sąsiadujących ze sobą miast powiązanych komunikacyjnie i regularnie pełniących podobne funkcje, bez wyraźnie dominującego ośrodka (miasta mają podobną liczbę ludności).Konurbacje tworzą się raczej w rejonach wydobycia surowców mineralnych, na przykład Zagłębie Ruhry, Donieckie, Górny Śląsk;
Megalopolis – rozległy obszar (strefa) zurbanizowany powstały wskutek przestrzennego rozrastania i połączenia się kilku albo kilkunastu aglomeracji albo konurbacji. Aktualnie odznacza się:|
• megalopolis północno-wschodniego wybrzeża USA, w którego skład wchodzą między innymi aglomeracje: Bostonu, Nowego Jorku, Filadelfii, Baltimore i Waszyngtonu, a zamieszkuje je powyżej 43 mln mieszkańców;
• megalopolis Ogromnych Jezior w stanach zjednoczonych ameryki i Kanadzie, obejmujące między innymi aglomeracje Chicago, Detroit, Cleveland, Buffalo i Toronto,zamieszkiwane poprzez powyżej 31 mln mieszkańców;
• japońskie megalopolis (Nippon Megalopolis), obejmujące między innymi aglomeracje: Tokio, Nagoja, Osaka, Hiroszima, Fukuoka-Kitakiusiu, zamieszkiwane poprzez powyżej 75 mln mieszkańców
Gwałtownie postępująca urbanizacja jest jednym z w najwyższym stopniu charakterystycznych mechanizmów demograficznych, socjalnych i ekonomicznych współczesnego świata. Urbanizacja bazuje na wzroście demograficznym i przestrzennym istniejących miast i powstawaniu nowych ośrodków miejskich i przekształcaniu się wsi w miasta. Wywołana jest raczej postępem przemysłu i handlu i usług. Towarzyszy jej spora fala migracji ludności wiejskiej do miast, co z powodu prowadzi do wzrostu odsetka ludności miejskiej w ogólnym zaludnieniu państwie albo regionu. Parametr urbanizacji, a więc procentowy udział ludności miejskiej w relacji do ogółu ludności danego obszaru (państwie, regionu), jest fundamentalnym miernikiem zaawansowania tego procesu. Odznacza się cztery kluczowe aspekty (płaszczyzny) urbanizacji:
• demograficzny, opierający na przemieszczaniu się ludności ze wsi do miast i wzroście ludności miejskiej;
• ekonomiczny, wyrażający się w stopniowym wzroście liczby ludności zatrudnionej w zawodach pozarolniczych;
• przestrzenny, opierający na rozroście terytorialnym obszarów zurbanizowanych przez postęp przestrzenny istniejących i powstawanie nowych miast;
• socjalny, opierający na przejmowaniu poprzez ludność miejskiego stylu życia, zdolności korzystania z urządzeń miejskich, zmianie modelu rodziny.
Zmiany wartości parametru urbanizacji wg głównych regionów świata w latach 1950-2000 i prognoza dla roku 2010 i 2030
Regiony
parametr urbanizacji (%) prognoza
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2030
Świat 29,8 33,7 36,8 39,6 43,5 47,2 51,5 60,2
Afryka 14,7 18,5 23,1 27,4 31,8 37,2 42,7 52,9
Azja (bez Rosji) 17,4 20,8 23,4 26,9 32,3 37,5 43,0 54,1
Ameryka Łacińska 41,9 49,5 57,6 65,1 71,1 75,4 79,0 84,0
Ameryka Północna 63,9 69,9 73,8 73,9 75,4 77,4 79,8 84,5
Australia i Oceania 61,6 66,6 71,2 71,6 70,8 74,1 75,7 77,3
Europa (z Rosją) 52,4 58,0 64,6 69,4 72,1 73,4 75,1 80,5
W roku 2000 w miastach mieszkało powyżej 47% ogółu ludności świata a prognozy ONZ zakładają, Iż w 2007r. parametr ten osiągnie 50%. W najwyższym stopniu zurbanizowanymi regionami były: Ameryka Północna, Europa, Ameryka Łacińska i Australia z Oceanią, gdzie powyżej 70% ogółu ludności mieszkało w miastach. Najsłabiej zurbanizowane pozostawały nadal Afryka i Azja. Wynika to raczej ze słabego rozwoju przemysłu w takich regionach i ogólnego niskiego poziomu rozwoju gospodarczego. Wysoki poziom urbanizacji (ponad 70% ogółu ludności) osiągnęła przewarzająca część krajów Europy Zachodniej, Ameryki Pn. i Pd., państwa arabskie Zatoki Perskiej, Australia, Nowa Zelandia, Japonia i Korea Pd.
Miasto to jednostka osadnicza charakteryzująca się zwartą, regularnie wielokondygnacyjną zabudową, sporą gęstością zaludnienia, dobrze rozwiniętą infrastrukturą komunalną (wodociągi, kanalizacja, gazociągi)i transportową (sieć drogowa, tramwajowa), skupiająca ludność utrzymującą się ze źródeł pozarolniczych i żyjąca wg miejskiego stylu życia. Z punktu prawno-administracyjnego musi także posiadać prawa miejskie, które przyznaje się opierając się na trzech głównych mierników:
• statystyczno-demograficznego, biorącego pod uwagę liczbę ludności danej jednostki osadniczej, ponad której uznaje się ją za miasto;
• funkcjonalno-ekonomicznego, biorącego pod uwagę strukturę zatrudnienia ludności, jeśli przeważa zatrudnienie poza rolnictwem, to takie osiedle uznaje się za miasto;
• fizjonomicznego (wyglądu), biorącego pod uwagę rodzaj i zwartość zabudowy i gęstość zaludnienia.
Funkcje jakie pełnią miasta odpowiadają zarazem czynnikom,które przyczyniły się do ich stworzenia. Najstarsze powstałe miasta pełniły gównie funkcje: handlową, administracyjną i kultu religijnego (są one także obecne w istniejących miastach).Szczególnie istotna od początku XIX wieku jest funkcja przemysłowa, stworzenie wielu miast powiązane było z postępem przemysłu, także aktualnie zakłady przemysłowe lokalizuje się raczej w miastach. Miasta pełnią również funkcje: transportową (na przykład porty, węzły komunikacyjne), naukowo-oświatową (na przykład: Oksford, Cambridge, Heidelberg), turystyczną (na przykład miasta uzdrowiskowe, pielgrzymkowe).
Analizując historyczne stadia rozwoju miast, odznacza się cztery etapy procesu urbanizacji:
1. urbanizację wstępną polegającą na napływie i koncentracji ludności w miastach, a szczególnie ich centralnych częściach;
2. suburbanizację, która zachodzi stosunkowo dalszego wzrostu ludności miast i przejawia się w rozwoju obszarów podmiejskich (suburbiów), do których napływa ludność wiejska, a również część ludności zamieszkująca w dzielnicach centralnych. Śródmieścia miast zaczynają się etapowo wyludniać, a rozrastają się przedmieścia, co prowadzi do stworzenia i rozrostu aglomeracji;
3. dezurbanizację (kontrurbanizację), gdzie dochodzi do gwałtownego odpływu ludności i wyludnienia się dzielnic centralnych. Mieszkańcy przenoszą się na dalekie przedmieścia,co z czasem może doprowadzić do pomniejszenia się zaludnienia całej aglomeracji. Odpływ ludności związany jest z jednej strony z przenoszeniem poza miasto zakładów przemysłowych, a z drugiej z poszukiwaniem atrakcyjniejszych miejsc zamieszkania. Skutkuje to dalszy rozkwit przestrzenny obszarów zurbanizowanych;
4. reurbanizację, gdzie nadal postępuje rozkwit przestrzenny obszarów zurbanizowanych i tworzenie się rozległych obszarów metropolitalnych i megalopolis. W fazie tej dochodzi także do modernizacji i odrodzenia się centrum miasta wskutek mechanizmów rewitalizacji, co sprawia, Iż odnowione dzielnice śródmiejskie znów stają się atrakcyjnym miejscem zamieszkania i przenosi się do nich część mieszkańców przedmieść.
Wskutek procesu urbanizacji dochodzi do stworzenia charakterystycznych skupisk (zespołów) miejskich, takich jak:
Aglomeracja – to jest zespół miast położonych blisko siebie,powiązanych komunikacyjnie i funkcjonalnie, składający się z jednego dużego miasta i obszaru podmiejskiego, gdzie znajdują się mniejsze miasta określane mianem satelitarnych (na przykład: aglomeracja Paryża, Londynu, Warszawy);
Konurbacja – to jest zespół sąsiadujących ze sobą miast powiązanych komunikacyjnie i regularnie pełniących podobne funkcje, bez wyraźnie dominującego ośrodka (miasta mają podobną liczbę ludności).Konurbacje tworzą się raczej w rejonach wydobycia surowców mineralnych, na przykład Zagłębie Ruhry, Donieckie, Górny Śląsk;
Megalopolis – rozległy obszar (strefa) zurbanizowany powstały wskutek przestrzennego rozrastania i połączenia się kilku albo kilkunastu aglomeracji albo konurbacji. Aktualnie odznacza się:|
• megalopolis północno-wschodniego wybrzeża USA, w którego skład wchodzą między innymi aglomeracje: Bostonu, Nowego Jorku, Filadelfii, Baltimore i Waszyngtonu, a zamieszkuje je powyżej 43 mln mieszkańców;
• megalopolis Ogromnych Jezior w stanach zjednoczonych ameryki i Kanadzie, obejmujące między innymi aglomeracje Chicago, Detroit, Cleveland, Buffalo i Toronto,zamieszkiwane poprzez powyżej 31 mln mieszkańców;
• japońskie megalopolis (Nippon Megalopolis), obejmujące między innymi aglomeracje: Tokio, Nagoja, Osaka, Hiroszima, Fukuoka-Kitakiusiu, zamieszkiwane poprzez powyżej 75 mln mieszkańców
- Co znaczy Procesy Egzogeniczne:
- Porównanie intensywność występujących w danym miejscu mechanizmów egzogenicznych zależy od wielu czynników; głównymi z nich są zróżnicowanie geologiczno-morfologiczne, strefowość klimatyczna, stopień proces urbanizacji na świecie co znaczy.
- Krzyżówka Procesy Glacjalne:
- Dlaczego ważniejszych czynników morfogenetycznych, modelujących powierzchnię Ziemi stanowią lodowce, które – raczej dzięki niesionego poprzez siebie materiału skalnego, zwanego moreną – erodują podłoże i proces urbanizacji na świecie krzyżówka.
- Co to jest Procesy Fluwialne:
- Jak lepiej do fundamentalnych czynników modelujących powierzchnię Ziemi. Mechanizmy fluwialne można podzielić na:• erozję rzeczną, a więc wcinanie się w powierzchnię Ziemi wyróżniamy erozję: wgłębną, wsteczną proces urbanizacji na świecie co to jest.
Czym jest Proces urbanizacji na świecie znaczenie w Słownik geografia P .
