modernizm co to jest
Definicja MODERNIZM. Co oznacza Lyotarda, modernizm jest epoką ogromnych metanarracji, a więc.

Czy przydatne?

Definicja MODERNIZM

Co znaczy MODERNIZM: Zdaniem J.-F. Lyotarda, modernizm jest epoką ogromnych metanarracji, a więc uważanych za objawioną prawdę opowieści o emancypacji rozumu, o rozwoju ludzkości i człowieczeństwa, o humanizmie, o stałym postępie, którego ważnym elementem jest poszukiwanie zrozumienia życia i świata jako całości (Kondycja ponowoczesna, 1979 - przekład polski 1997). W tak szerokim ujęciu to jest epoka długa, sięgająca swymi korzeniami co najmniej oświecenia, jego idealizacji jasności i pewności widzenia, racjonalności, nienaruszalnego ładu i porządku, których wrogiem było wszystko to, co niejasne i niewyrażalne, a co Z. Bauman ustala jako "zgrozę nieokreśloności". (Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna, 1995). Epoka ta przetrwała w znacznej mierze do dzisiaj, pomimo prób przełamania owych poszukiwań jednoznaczności poprzez postmodernizm. W sensie węższym mianem modernizmu ustala się pewne tendencje dominujące w poezji i sztuce pierwszej połowy XX wieku, takie jak eksperymentalizm, złożoność formy, autorefleksyjność. Najogólniej, dzieło modernistyczne staje się dziełem świadomym swej formy. Modernistyczny twórca nie przedstawia w swym dziele świata takiego, jakim on jest, ale go rozczłonkowuje, rozbija na fragmenty, stawiając czytelnika przed zadaniem nie takiej czy innej interpretacji dzieła, ale uświadomienia sobie rozczłonkowania swej własnej podmiotowości, sytuacji społecznego i egzystencjalnego rozbicia. Modernistyczny poeta nie tyleż się wysławia, co "wyjoycesławia" (jak ujął to G. Hartman, dotyczący do Finnegans Wake J. Joyce´a, modelowego dzieła europejskiego modernizmu), wykazując w tenże sposób nieredukowalny rozziew między doświadczeniem wewnętrznym a światem zewnętrznym. Modernistyczna poezja rozwija i eksponuje takie techniki pisarskie jak monolog wewnętrzny, strumień świadomości (J. Joyce, V. Woolf) czy monolog dramatyczny (T.S. Eliot), techniki problematyzujące prostą odpowiedź na pytanie "kim jestem-" i w tenże sposób alienujące sposobność samookreślenia się podmiotu. Owo rozczłonkowanie podmiotowości widziane jest pesymistycznie jako tragiczne, jako katastrofa ludzkości, która skazana zostaje na nostalgiczną tęsknotę za światem lepszym i pełniejszym, za ziemią płodniejszą i szczęśliwszą niż jałowa ziemia dławionej fałszywą naukowością i technologizacją Europy. Baumanowska "zgroza nieokreśloności", charakteryzująca modernizm w sensie szerszym, również, aczkolwiek paradoksalnie, rządzi dyskursem XX-wiecznych modernistów, którzy, eksponując tę nieokreśloność, jednocześnie poszukują możliwości odwrotu od niej pod przywództwem Artystów, którzy są niejako "antenami ludzkiej rasy" (ustalenie E. Pounda), a których przewarzająca część - ślepych na swą tragiczną sytuację "filistrów" - nie dostrzega. Sztuka modernistyczna w znacznej mierze jest sztuką ludzi lepszych od burżuazyjnego motłochu, sztuką bohemicznej awangardy mającej wywieść społeczeństwo z na przykład Jamy Michalikowej (punktu zbornego polskiej awangardy), ku lepszemu światu, wyłaniającemu się z długich nocnych dysput. Aczkolwiek twórczość modernistów można ogólnie określić jako awangardową, to samo pojecie awangardy regularnie użytkowane jest nie odnosząc się do poszczególnych artystów, co do mniej albo bardziej zorganizowanych ruchów estetycznych i intelektualnych, częstokroć posiadających swe swoje manifesty. Takie ruchy jak kubizm, ekspresjonizm, futuryzm, imażyzm, wortycyzm, dadaizm, surrealizm czy konstruktywizm stanowią enklawy modernistycznej awangardy, gdzie określone cele estetyczne częstokroć stanowią jedynie obiekt poczynań na szerszym nieco polu kulturowo-politycznym, poczynań krytycznych wobec dominującej ideologii burżuazji, która, w analizach T. Adorna, sprowadza rolę Artysty do wytwórcy kulturowych towarów, zapominając przy tym o Sztuce. Modernistyczna awangarda wynosi sztukę powyżej rzeczywistość socjalną, czyni z niej aktywność wyższego rzędu, wyprzedzającą niejako, jako straż przednia, pozostające zawsze w tyle masy wspólnie z ich masową kulturą, dla której muzyka - niemal wielbionego poprzez Adorna - Schoenberga jest niezbyt strawna. Kanon modernistycznej literatury stanowią dzieła przełamujące konwencje i tradycje XIX-wieczne, dzieła eksperymentujące z językiem, czasem i przestrzenią, skierowane nie tyle na opis rzeczywistości zewnętrznej, co na głębię ludzkiej psychiki, częstokroć czerpiąc, bardziej albo mniej świadomie, z Freudowskiej psychoanalizy. Do klasyków światowego modernizmu zalicza się tak różnych od siebie estetycznie i ideologicznie pisarzy jak O. Wilde, J. Conrad, E. Pound, T.S. Eliot, J. Joyce, W. Butler Yeats, M. Proust, F. Kafka, K. Hamsun, D.H. Lawrence, V. Woolf, L. Pirandello czy W. Majakowski. Łączy ich postawa krytyczna wobec ekonomicznej i politycznej rzeczywistości i wizja istotnej roli ich własnej twórczości w rzeczywistości tej przemiany. Chociaż modernistyczna rewolucja sztuki jest rewolucją w pierwszej kolejności formalną, której innowacyjność częstokroć idzie w parze ze społecznym i politycznym konserwatyzmem. E. Pound, doszukując się źródeł upadku kultury w żydowskim lichwiarstwie, otwarcie poprze w latach trzydziestych Mussoliniego i zamieszka we Włoszech. Nazistowskie koligacje K. Hamsuna czy otwarcie antysemickie wystąpienia T.S. Eliota również świadczą o tym, że awangarda może zawsze okazać się przednią strażą dosyć starych i niezbyt chętnym okiem spoglądających na przemiany oświeceniowych armii, dla których przywrócenie racjonalnego porządku świata w obliczu zagrożenia nieokreślonością jest kwestią przetrwania świata starego. Taką właśnie kwestią jest przetrwanie modernistycznego projektu w wizji J. Habermasa, który widzi w wiernym trzymaniu się oświeceniowych zamierzeń jedyną sposobność ocalenia jego ogromnej metanarracji. Natomiast Lyotard dopatruje się w zaniknięciu metanarracji racjonalności możliwości uwolnienia kultury od rządzących wszelkimi metanarracjami zakusów totalizujących i totalitarnych. Modernizm nie jest w stanie zaakceptować tkwiących w nim samym sprzeczności z racji na ukrycie wyznaczający jego ramy racjonalizm, którego podważaniem zajmie się nadzwyczajnie trudny do uchwycenia i odseparowania od modernizmu postmodernizm, nienarodzone dziecko modernizmu, zamieszkujące w jego łonie, jak ustala to Lyotard, w stanie stałych narodzin (J.-F. Lyotard, Postmodernizm dla dzieci, 1988; przekład polski 1998). Por. przełom antypozytywistyczny. TR BIBLIOGRAFIA: Z. Bauman: Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna. Warszawa 1995; J.-F. Lyotard: Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy. Przeł. M. Kowalska i J. Migasiński. Warszawa 1997; J.-F. Lyotard: Postmodernizm dla dzieci. Przeł. J. Migasiński. Warszawa 1998
Co znaczy METONIMIA:
Porównanie gdzie zastępuje się ustalenie jakiegoś przedmiotu nazwą innego zjawiska, pozostającego z poprzednim w realnym powiązaniu albo także w przyległości (na przykład czytać Mickiewicza zamiast czytać modernizm co znaczy.
Krzyżówka MIMESIS:
Dlaczego pochodzi od greckiego słowa mímesis oznaczającego naśladowanie, lecz także obraz, wyobrażenie, reprodukcję. W starożytnej Grecji stało się ono jedną z fundamentalnych kategorii estetycznych modernizm krzyżówka.
Co to jest MONOLOG:
Jak lepiej Zobacz dialog - monolog modernizm co to jest.

Czym jest MODERNIZM znaczenie w Leksykon definicja literatura M .

  • Dodano:
  • Autor: