Definicja KULTURKAMPF

Co znaczy KULTURKAMPF: prowadzona w latach 1871-80 poprzez kanclerza Rzeszy Niemieckiej O. v. Bismarcka, a przy poparciu liberałów, walka z katol. partią Centrum i wspierającym ją Kościołem katol., sprzeciwiającym się konsolidacji Niemiec pod przewodnictwem protestanckich Prus. K. miał na celu umocnienie jedności Rzeszy przez podporządkowanie państwu Kościoła katol. i powstrzymanie wpływów polit. i kulturalnych papiestwa w Niemczech; w latach 1871-75 parlamenty Rzeszy i Prus uchwaliły między innymi ustawy: 1871 o karaniu księży więzieniem za wrogie rządowi kazania (tak zwany paragraf kazalnicy); 1872 o kasacji zakonu jezuitów i usunięciu z Rzeszy wielu innych zakonów; 1875 o wprowadzeniu obowiązkowych ślubów cywilnych; w Prusach w 1872 o nadzorze szkolnym (duchowni nie mogli już być inspektorami szkolnymi); 1873 o obowiązkowych egzaminach państwowych z kultury niem. (stąd wzięła się nazwa "Kulturkampf" - walka o kulturę na ustalenie całego konfliktu). Uzależniono także od państwa obsadę stanowisk kościelnych. Za niestosowanie się do ustaw k. wszyscy biskupi prus. (w tym arcybp Ledóchowski) dostali się do więzień, prawie 1/4 parafii została pozbawiona proboszczów. Na ziemiach zaboru prus. k. stanowił połączenie polityki antykościelnej ze wzmożoną germanizacją; przyczynił się do ożywienia świadomości pol. na Śląsku, Pomorzu i w Wielkopolsce. Pod koniec lat 70. Bismarck rozpoczął wycofywać się z k., by pozyskać sobie Centrum i Kościół dla walki z socjalistami, lecz przewarzająca część uchwalonych przedtem ustaw pozostała w mocy