Definicja ECO

Co znaczy ECO: Schemat czegoś jest próbą wyodrębnienia formy wspólnej rozmaitym zjawiskom jednostkowym. Zamiast forma można powiedzieć struktura: chodzi o całość "organiczną", która ma postać mechanizmu stosunku pomiędzy wieloma płaszczyznami (poziomami) dzieła. Próbując uchwycić swoistość sztuki współczesnej, czy także nowoczesnej, Eco konstruuje ów schemat (ową formę) nie tyle jako gotowy, zakrzepły kształt, precyzyjnie odwzorowujący badany "korpus" elementów (dzieł nowoczesnych), lecz próbuje czegoś więcej. Chce uchwycić swoistość nowoczesnego dzieła jako obiektu komunikacji. Jak sam powiada, swoim modelem obejmuje: "grupę dzieł pozostających w ustalonym relacji percepcyjnym z ich odbiorcami". Kluczowa teza książki, wypowiedziana w przedmowie do II wydania, brzmi: "twórca współczesny tworząc dzieło przewiduje pojawienie się pomiędzy tym dziełem, nim samym i odbiorcą stosunku niejednoznaczności, równej tej stosunku, jaką przewiduje uczony pomiędzy opisywanym przezeń zjawiskiem a jego opisem". Mówiąc najkrócej: rewolucja w sztuce nowoczesnej odpowiada rewolucji naukowej XX wieku Eco nazywa dzieło sztuki ujęte pod tym kątem "metaforą epistemologiczną". Eseje zgromadzone w tym tomie (w I wydaniu były tu jeszcze Poetyki Joyce´a, które ukazały się w dalszym ciągu jako osobna książeczka) zawierają: 1) przystępny i pomysłowy wykład teorii informacji, teorii komunikacji i teorii znaczenia, a więc semantyki; 2) inteligentne interpretacje dzieł albo ich fragmentów z rozmaitych dyscyplin sztuki współczesnej (muzycznych, malarskich, rzeźbiarskich, filmowych, literackich; 3) wykład teorii dzieła otwartego. Owa teoria jest w istocie rozwinięciem kategorii work in progress [dzieło w toku], której Joyce (ulubiony poeta Eco) użył odnosząc się do swojego Finnegans Wake. Aleatoryczne utwory muzyki współczesnej (ich analizą rozpoczyna się Dzieło otwarte) jak i dzieła "skończone" (aczkolwiek "nieograniczone") w rodzaju Finnegans Wake charakteryzują się na rozmaite metody "otwartością" na decyzje interpretacyjne odbiorcy. Por. semiotyka francuska i włoska. KK