fabuła co to jest
Definicja FABUŁA. Co oznacza cały potencjał zdarzeniowy w utworze; wszystko, co w świecie.

Czy przydatne?

Definicja FABUŁA

Co znaczy FABUŁA: Fabułą tytułujemy cały potencjał zdarzeniowy w utworze; wszystko, co w świecie przedstawionym zaistniało. Tak więc fabuła jest nadrzędna wobec: akcji, motywu, wątku. W powieści mogą zaistnieć takie wydarzenia, które nie będą składać się na żaden wątek (jak dla przykładu epizod albo wypadki z przedakcji, prolog i epilog,), a które fabuła sobie podporządkowuje. Kolokwialnie terminy: "fabuła" i "akcja" są traktowane jako synonimy, nie ma to jednak formalnego uzasadnienia. W fabule epickiej najmniejszą cząstką jest zjawisko, ich ciągi generowane poprzez postać tworzą wątki. Jeśli ośrodkiem wątku jest kluczowy bohater utworu, to skoncentrowany na nim obraz świata w utworze epickim jest przykładem tematu dzieła, a wątek ten nazywa się kluczowym. Jak widać, bohater w epice jest zazwyczaj motorem fabuły; gdy jest on ośrodkiem motywów dynamicznych (zdarzeń), słabo związanych z akcją kluczową, tworzy epizod. Może mieć postać wtrąconego w fabułę opowiadania o jakimś zdarzeniu. Akcja to łańcuch tych zdarzeń przedstawionych w utworze, które kształtują losy bohaterów. Są związane regułami przyczynowo-skutkowymi, następstwem chronologicznym i czynnikami teleologicznymi (celowościowymi). Elementami dynamizującymi przebieg akcji mogą być: konflikty, intrygi, perypetie, które modyfikują układ fabuły od rozpoczęcia do zakończenia. Wzorcowym odpowiednikiem fabuły jednowątkowej pośród gatunków epickich jest nowela. Powieść, obejmująca dzieje najczęściej wielu bohaterów, ma fabułę wielowątkową. W powieści XIX-wiecznej fabuła stanowi bardzo ważny przekaźnik treści ideowych. Konflikt racji jest siłą napędową fabularnych wydarzeń. Perypetie uatrakcyjniają powieść; najwięcej ich mają tak zwany powieści awanturniczo-sensacyjne i przygodowe. Akcja powieści dawnej (na przykład doby dojrzałego realizmu) ma bardzo wyraziste etapy (zawiązanie - rozwinięcie - rozwiązanie). Powieść XX-wieczna regularnie rezygnuje z wielowątkowości na rzecz jednego wątku. Fakty stają się drugorzędne (analogicznie do fabuły), chyba, Iż stanowią na przykład przyczynę psychicznej dezintegracji bohatera; wymienia się hierarchia wartości literackich. Fabuła niejednokrotnie zostaje upodrzędniona względem przeżyć bohatera, przekazu jego świadomości, narratorskich dygresji. Nie tylko wspomnienia, lecz i liryczne wyznania, eseistyczne wywody rozbijają strukturę fabuły. W nowej (XX-wiecznej) powieści nie uwzględnia się już zasady przyczynowości w rozwoju fabuły, a nowe formy podawcze charakteryzują się zacieraniem granic pomiędzy relacją a monologiem wewnętrznym. Gra czasem, mieszanie teraźniejszości i przeszłości i traktowanie czytelnika jako potencjalnego kreatora świata powieściowego - to konstytutywne wykładniki poetyki współczesnej epiki prozaicznej. Refleksje teoretyczne badaczy na temat fabuły ujawniają pogląd, Iż sposób narracji utworu (jej ukształtowanie słowno-stylistyczne) ujawnia homologiczne zależności z fabułą. Jednostkowa, unikalna retoryka narracji warunkuje zindywidualizowany twór, jakim jest fabuła utworu. Plan treści utworu narracyjnego w czytelniczym odbiorze dokonuje scalenia schematycznych przedmiotów w wyższe układy znaczeniowe. W artykule Zawartość narracyjna i model fabularny H. Markiewicz odznacza pośród nich sekwencjalne (następstwo przedmiotów) i konfiguracyjne. Do pierwszych zalicza: zawartość fabularną (czynności i wypadki przedstawione w utworze), fabułę sensu stricto (jest to takie zdarzenia, których skutkiem są zmiany w wypadku głównych postaci), jakości emotywno-waloryzujące, jakie emanują z zawartości fabularnej (tragizm, groteskowość, komizm i tym podobne) i na koniec jakości poznawczo-oceniające i postulatywne, przeważnie ujawniające się w refleksyjnych fragmentach utworu. Układami niesekwencjonalnymi są: obraz świata utworu, postacie, idea utworu, również narrator i autor, czytelnik. Od zawartości fabularnej i fabuły zostaje odróżniony model fabularny. Kreuje on tymczasowe i przyczynowe uporządkowanie zdarzeń. Ponadto ustanawia typologie fabuł i repertuar funkcji fabularnych w obrębie danego dzieła. Poezja przedmiotu dowodzi podejmowania wielu prób w dziedzinie typologii schematów fabularnych. N. Frye fundamentem klasyfikacji uczynił mit: fabuła miłości triumfującej (mit wiosny), romansowa fabuła poszukiwania (mit lata), fabuła klęski (mit jesieni) i fabuła Zgonu i szaleństwa (mit zimy). R.S. Crane i N. Friedman wyróżniali fabuły: losu, myśli, charakteru. H. Markiewicz zaproponował rozbudowaną klasyfikację, biorąc za podstawę podziału szereg czynników: z racji na bohatera - schematy czynne i pasywne; gdy przypadek jest fundamentem wyróżnienia - schematy modyfikujące los, charakter bądź wiedzę bohatera; z racji na kierunek zmian - schematy łatwe (z podziałem szczegółowym na: gradacyjne, redukcyjne i stabilizacyjne) i złożone, będące kombinacją przedtem rozliczonych. Por. epika, dramat - akcja, sjużet, czas w dziele literackim. ZM BIBLIOGRAFIA: R. Barthes: Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań. "Pamiętnik Literacki" 1968, z. 4; S. Skwarczyńska: Wstęp do edukacji o poezji. t. I, 1954. H. Markiewicz: Wymiary dzieła literackiego. PIW, 1984; K. Bartoszyński: Zagadnienie komunikacji literackiej w utworach narracyjnych. O badaniach układów fabularnych. [w:] Teoria i interpretacja. Szkice literackie. Warszawa 1985
Co znaczy FENOTYP DZIEŁA LITERACKIEGO:
Porównanie Zobacz Synchronia i diachronia w procesie historycznoliterackim J. Sławińskiego fabuła co znaczy.
Krzyżówka FORMA W DZIELE LITERACKIM:
Dlaczego formalistów rosyjskich ( formalizm rosyjski) definicja rozumiane nie jako otocze treści, ale jako treść sama, coś, co jest treściwe samo poprzez się (B. Eichenbaum). Rezygnując z tradycyjnego fabuła krzyżówka.
Co to jest FORMALNA METODA:
Jak lepiej Zobacz chwyt, formalizm rosyjski, sposób formalna fabuła co to jest.

Czym jest FABUŁA znaczenie w Leksykon definicja literatura F .

  • Dodano:
  • Autor: