fraszka co to jest
Definicja FRASZKA. Co oznacza wywodzący się z antycznego epigramatu, stanowiący jego specyficzną.

Czy przydatne?

Definicja FRASZKA

Co znaczy FRASZKA: Gatunek literacki wywodzący się z antycznego epigramatu, stanowiący jego specyficzną realizację na gruncie polskim. Swojemu pierwowzorowi fraszka zawdzięcza lapidarność i skrótowość formy (tak zwany fraszka epigramatyczna), upodobanie do zaskakującej pointy, przedmiotów satyry i anegdoty, a również szeroki zakres tematyczny, poczynając od spraw natury filozoficznej i refleksyjnej, przez różnego rodzaju okazje i osobistości wymagające uświetnienia i uwiecznienia w poezji, aż do tematyki miłosnej i biesiadnej. Z epigramatu fraszka przejęła również formę dystychu - użytkowaną regularnie, ale nie obowiązującą (znaczna część fraszek liczy sobie od kilku do kilkunastu wersów). Fraszka realizuje zarówno schemat liryki bezpośredniej, jak i pośredniej, przybiera formę wyznania "ja" lirycznego albo postać epickiego obrazka, scenki rodzajowej, szkicu sytuacyjnego ilustrującego wybrany poprzez autora problem. Monologowej strukturze wypowiedzi nierzadko towarzyszą krótkie partie dialogowe. Fraszka, przyporządkowana liryce, zawiera zatem także pierwiastki epickie i dramatyczne. Posługuje się również każdym z trzech rodzajów komizmu: sytuacyjnym, charakterologicznym i językowym. Fraszka, jeszcze w formie bliższej epigramatowi, pojawia się w momencie renesansu w twórczości pisarzy polsko-łacińskich (A. Krzycki, K. Janicki). Nosi wówczas wyraźne ślady inspiracji poezją starożytną (twórczość Anakreonta, Ezopa), która użycza fraszce zarówno tematów, jak i rozwiązań formalnych. Wstępem do narodzin fraszki w prawdziwie oryginalnej postaci jest twórczość M. Reja, autora Figlików i ¬wierzyńca - zbiorów epigramatów i emblematów ośmieszających ówczesne sławy życia publicznego i przywary i obyczaje obywateli Rzeczypospolitej. Niewiele wyrafinowana, rubaszna forma fraszki zaproponowana poprzez Reja, ustąpiła miejsca starannie skomponowanej, wytwornej i "eleganckiej" fraszce J. Kochanowskiego, nota bene autora nazwy gatunku (słowo frasca znaczy dosłownie w języku włoskim gałązkę, a przenośnie: drobiazg, błahostkę, głupstewko). Trzy księgi Fraszek Kochanowskiego dostarczają przykładów wzorcowych realizacji gatunku. Pośród bohaterów znajdujemy osobę samego autora, jego przyjaciół, a również znane i anonimowe postacie tamtych czasów, wykorzystywane zwykle jako przykłady ludzkich wad i ułomności. W celu napiętnowania negatywnych zjawisk życia społecznego Kochanowski stworzył galerię postaci, która od tego momentu stanowić będzie kanon dla fraszkopisarzy wszystkich epok. Do typowych bohaterów fraszek należą między innymi postacie głupców popisujących się powierzchowną erudycją, próżnych elegantów i modnisiów, rozpustnych księży, podstarzałych zalotnic, a pośród przeważnie wyszydzanych poprzez fraszkę wad - pijaństwo, obżarstwo, obłuda, tchórzostwo. U Kochanowskiego spotykamy również fraszkę autotematyczną, jest to fraszkę o fraszce (Do fraszek), ujawniającą osobisty relacja autora do swoich tekstów ("Fraszki nieprzepłacone, wdzięczne fraszki moje") i informującą o celach, które im stawia ("Niechaj karta występom, nie personom łaje!"). Komponując zbiory fraszek, autorzy renesansowi kierowali się zasadą varietas, niezbędną przy tak znaczącym zróżnicowaniu tematycznym tekstów, a równocześnie obliczoną na przyciągnięcie i zatrzymanie uwagi czytelnika. Tej zasadzie hołdował między innymi W. Potocki, autor zbioru fraszek pod znamiennym tytułem: Ogród, lecz nie plewiony. Fraszki Kochanowskiego inicjują moment popularności tego gatunku, trwający do czasów aktualnych. W niezmienionej formie krótkiego wiersza fraszkopisarze następnych epok zamykają obserwacje i komentarze rzeczywistości. Ewolucja tego gatunku ogranicza się w zasadzie tylko do przeobrażeń kształtu językowego i stylistycznego tekstu. Zawężeniu uległa również problematyka fraszek, czy raczej sposób jej ujęcia. Współcześnie fraszka jest gatunkiem satyrycznym, ironicznym, anegdotycznym, dowcipnym (na przykład twórczość S.J. Leca i J. Sztaudyngera), praktycznie nie występuje w odmianie filozoficznej czy okolicznościowej. ¦wiadectwem przeobrażeń i historii tego gatunku jest, przygotowana poprzez J. Tuwima, antologia Cztery wieki fraszki polskiej. Por. liryka - dzieje rodzaju, wiersz polski. IGW BIBLIOGRAFIA: S. Graciotti: Fraszki i "fraszki". Z Padwy do Polski. [w:] Od renesansu do oświecenia. T. 1. Warszawa 1991; P. Michałowski: Poetyka współczesnej fraszki. "Pamiętnik Literacki" 1995, z. 1; J. Pelc: Wstęp. [w:] J. Kochanowski: Fraszki. Wrocław 1957, 1991; J. Pelc: Fraszka polska XVI wieku terenem kształtowania się liryki nowożytnej. [w:] Studia z teorii i historii literaturze. S. 1. Red. M. Głowiński. Wrocław 1967; J. Trzynadlowski: O fraszce. "Prace Polonistyczne" Seria XIX, 1963; J. Trzynadlowski: W kręgu fraszki. [w:] Małe formy literackie. Wrocław 1977
Co znaczy FUNKCJE DZIEŁA LITERACKIEGO:
Porównanie Zobacz dzieło literackie, Poetyka w świetle językoznawstwa R. Jakobsona fraszka co znaczy.
Krzyżówka FABUŁA:
Dlaczego cały potencjał zdarzeniowy w utworze; wszystko, co w świecie przedstawionym zaistniało. Tak więc fabuła jest nadrzędna wobec: akcji, motywu, wątku. W powieści mogą zaistnieć takie wydarzenia, które fraszka krzyżówka.
Co to jest FREKWENTACJA:
Jak lepiej pojawiania się ustalonych słów w danym tekście czy w większej liczbie komunikatów. Badaniem frekwentacji zajmują się słowniki frekwentacyjne obejmujące twórczość jednego autora (Mickiewicza, Paska fraszka co to jest.

Czym jest FRASZKA znaczenie w Leksykon definicja literatura F .

  • Dodano:
  • Autor: