Definicja OKRES RETORYCZNY

Co to znaczy: Rozbudowane zdanie, gdzie poszczególne segmenty - mając swą swoją intonację - są tak zhierarchizowane, Iż zostaje utrzymana nadrzędna linia melodyczna (tonacja) całej wypowiedzi. Przykład z przemowy J.Ch. Paska do panny: "Wolentarz [ochotnik] tj. w ciele ludzkim afekt, moja Wielce Mościa Panno, który od inszych zmysłów ?Xadnych nie przyjmuje ordynansów [rozkazów], własną swoją rządzi się imprezą [zamysłem, przedsięwzięciem] i na którąkolwiek stronę zechce i sam siebie, i serdeczną może nakierować inklinacją [skłonność]. Niech poprzez wysokie przeprawuje się Alpes [Alpy], niech bystrych rzek przepływa nurty, niech pomiędzy bezdennymi niezbrodzonego oceanu zabawia się głębokościami, ma jednak swój cel, do którego uprzejmym serca swego zmierza okiem, do którego, aczkolwiek w odległości miejsc, własne życzliwe zwykł akomodować [dostosowywać, poświęcać] intencyje [zamiary]". Widać tu - poza wyrazami, które dzisiaj wymagają objaśnień - i katachrezę ("serca swego oko" - chyba jednak bardziej udaną, niż słynna "ręka mojego serca" autorstwa św. Augustyna), i apostrofę ("Wielce Mościa Panno"), i paralelizmy syntaktyczne ("Niech poprzez wysokie..., niech poprzez bystrych rzek..., niech pomiędzy..."; "do którego uprzejmym..., do którego, aczkolwiek w odległości..."), i koncept ("afekt" jako "wolentarz") - całą paletę barokowych ozdób retorycznych. JP