Co znaczy PUBLICZNO¦Ć LITERACKA:
Termin ten jest stosowany w dwu znaczeniach. Przeważnie znaczy ogół osób i instytucji, które biorą udział w komunikacji literackiej. W pracach, gdzie punktem wyjścia jest przekonanie, że poezja ustanawia własne swoje społeczeństwo, publiczność literacka jest rozumiana jako specyficzna zbiorowość wydzielona z całości społeczeństwa. Wyodrębnia ją "czynne uczestnictwo w wytwarzaniu i odbieraniu dzieł literackich" (J. Sławiński). Można więc rzec, Iż publiczność literacką tworzą osoby i instytucje zaangażowane w role: autora, czytelnika dzieł literackich i krytyka literatury (por. krytyka literacka). Publiczność literacka złożona jest z różnych warstw. Kryterium rozwarstwienia nie stanowi jednak socjalne zróżnicowanie ("skład" socjalny) osób tworzących publiczność, lecz istnienie różnych poziomów kultury literackiej. Istnieje więc sposobność, Iż członkowie tej samej warstwy socjalnej będą należeć do różnych warstw publiczności i vice versa - w skład danej warstwy publiczności literackiej możliwej do wydzielenia z racji na ten sam poziom kultury literackiej jej uczestników będą wchodzić osoby z różnych warstw socjalnych. Trzeba jednak pamiętać, Iż uwagi te odnoszą się do współczesnego społeczeństwa i Iż w latach poprzednich publiczność literacką tworzyły określone warstwy socjalne, a jej podział odpowiadał podziałowi społecznemu. Jako układ, który transformuje fundamentalny podział społeczeństwa na publiczność literacką, wskazuje Sławiński systemy życia literackiego. Wydzielanie publiczności literackiej jako osobnej zbiorowości jest o tyle kontrowersyjne, że trudno wskazać empiryczne granice między "czynnym uczestnictwem" w komunikacji literackiej a uczestnictwem "biernym" albo brakiem uczestnictwa. Dlatego także poszukuje się regularnie dodatkowych mierników wydzielania publiczności, na przykład "odbioru pokwitowanego oceną przekazaną w formie recenzji" (J. Maciejewski). Z kolei w pracach, gdzie poezja jest rozumiana jako obraz socjalny, publiczność literacką tworzy cała społeczność danego miejsca i czasu. O publiczności literackiej obejmującej wszystkich uczestników komunikacji literackiej pisze także Stefan Żółkiewski. Chociaż układami, w jakich sytuuje to zdarzenie są spore, typowe, statystycznie uchwytne zachowania socjalne. Z tej perspektywy publiczność literacka jest elementem obiegu społecznego literatury, a więc układu z zakresu długiego trwania historycznego, jaki jest tworzony poprzez stosunki między: 1. regułami, jakimi w relacji do danego tekstu literackiego kierują się nadawcy w szerszym sensie (instytucje powiązane z nadawaniem dzieła), 2. roli socjalnej, w jakiej występują nadawcy w węższym sensie ( autorzy), 3. sytuacją komunikacyjną, w jakiej funkcjonuje poezja jako pewien element semiotyczny (a więc element o wymiarze rzeczowym i znakowym) i funkcjami, jakie pełni i wreszcie 4. - publicznością literacką. Współtworząc obieg, publiczność literacka równocześnie go charakteryzuje jako obiekt określony socjologicznie. Żółkiewski uznaje, Iż zróżnicowanie publiczności jest powiązane ze zróżnicowaniem kultury literackiej, niemniej jednak wiąże to ostatnie zdarzenie z podziałami klasowymi społeczeństwa. Tak kształtowane definicja było wielce przydatne do opisu kultury literackiej w społeczeństwie przedwojennym, z kolei staje się chyba mniej operacyjne w opisie zjawisk współczesnej kultury masowej. Drugie znaczenie terminu publiczność literacka akcentuje rolę odbioru dzieł literackich. Z tej perspektywy termin publiczność literacka znaczy ogół osób uczestniczących w komunikacji literackiej jako odbiorcy literatury (co w gruncie rzeczy obejmuje także artystów, ponieważ i oni przecież czytają), lub zbiorowość osób uczestniczących w komunikacji literackiej tylko w roli odbiorców. I tutaj oczywiście pojawiają się podobne problemy, na przykład czy to jest wydzielona ekipa ze społeczeństwa (i opierając się na jakiego kryterium), czy całe społeczeństwo, czy odbiorcą jest tylko czytelnik literatury, czy również uczestnik wtórnej komunikacji w formie adaptacji literatury (kino, teatr), wreszcie - czy odbiorcą jest tylko czytelnik, czy również konsument (por. Poezja a społeczeństwo R. Escarpita). Kiedy myślimy o publiczności literackiej jako o zbiorowości pełniącej w procesie komunikacji literackiej rolę odbiorcy, to możemy ją opisywać lub jako zestaw indywidualnych odbiorców (ujęcie dystrybutywne), lub jako grupę socjalną (ujęcie integratywne); takie rozróżnienie proponuje J. Lalewicz. W pierwszym przypadku akcentuje się fakt lektury dzieła (indywidualni odbiorcy w pierwszej kolejności czytają), w razie drugim wskazuje się, Iż publiczność literacka to organizacja, która jakoś reaguje na dzieło: przyjmuje albo odrzuca, wydaje oceny i formułuje opinie. Publiczność literacką rozumianą jako ekipa socjalna łączy wspólnota, która umożliwia kształtowanie wspólnych gustów, recenzji i zachowań czytelniczych (na przykład preferencji), a lektury literackie jako stały temat komunikacji wewnątrzgrupowej to fundamentalny warunek istnienia tej wspólnoty. Por. poezja a społeczeństwo. RC BIBLIOGRAFIA: Publiczność literacka. Red. S. Żółkiewski, M. Hopfinger. Wrocław 1982; J. Sławiński: Socjologia literatury i poetyka historyczna. [w:] Prace wybrane. T. 2. Dzieło - język - tradycja. Kraków 1998; S. Żółkiewski: Wiedza o kulturze literackiej. Warszawa 1980
- Co znaczy POETYKA W ¦WIETLE JĘZYKOZNAWSTWA ROMANA JAKOBSONA:
- Porównanie 1896-1982) to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli językoznawstwa strukturalnego. Jest także przedstawicielem rosyjskiej szkoły formalnej (por. formalizm rosyjski) i praskiej szkoły publiczno¦ć literacka co znaczy.
- Krzyżówka PARATAKSA:
- Dlaczego Współrzędność dwu albo większej liczby zdań w jednym wypowiedzeniu czy okresie retorycznym. Por. hipotaksa, moment retoryczny. JP publiczno¦ć literacka krzyżówka.
- Co to jest POEMAT:
- Jak lepiej poetyk antycznych termin ten określał dowolny utwór literacki i taki stan rzeczy trwa do dzisiaj w refleksji teoretycznej, aczkolwiek na przykład J. Derrida, dręczony niepokojem poznawczym, drążył publiczno¦ć literacka co to jest.
Czym jest PUBLICZNO¦Ć LITERACKA znaczenie w Leksykon definicja literatura P .