Co znaczy ROMANTYKÓW REFLEKSJE O LITERATURZE:
Odmiennie niż w razie klasycyzmu, w obrębie którego praktyka twórcza wynikała ze sformułowanej uprzednio doktryny literackiej (por. poetyki staropolskie i renesansowe), romantyczna refleksja teoretycznoliteracka rodziła się jednocześnie z postępem tego prądu i przybierała przeważnie postać wniosków i uogólnień wypływających z dotychczasowych doświadczeń twórczych. Stąd także nie można mówić o zwartej romantycznej doktrynie literackiej, a jedynie o kształtowaniu się różnych poglądów i ich wpływie na różne nurty literatury romantycznej. W obrębie romantyzmu mamy gdyż do czynienia ze znacznym zróżnicowaniem sądów i propozycji literackich zarówno w zależności od ich autorów i źródeł inspiracji, do których sięgali, jak i okresu czy miejsca ich formułowania, na przykład w Warszawie czy Wilnie lat dwudziestych, na emigracji czy także w państwie w momencie po klęsce stworzenia listopadowego. Pierwszą na gruncie polskim próbą refleksji nad poezją romantyczną - wówczas jeszcze nie rodzimą, a tylko angielską i niemiecką - była opublikowana w 1818 roku rozprawa K. Brodzińskiego O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu literaturze polskiej, która dała start toczącym się poprzez całe lata dwudzieste polemikom i sporom między tak zwany obozem klasyków i romantyków. Brodziński występował w imię idei powstania literatury narodowej, która miała być syntezą najlepszych pierwiastków klasyczności i romantyczności. Jego rozumienie definicje romantyzmu różniło się jednak znacząco od rzeczywistego programu tego prądu, odrzucał on gdyż to, co również w Polsce miało stać się istotą wczesnego romantyzmu - fascynację średniowieczem, poetykę grozy, fantastykę rodem z ludowej wyobraźni, tendencje mistyczne. Brodziński pojmował gdyż romantyzm na sposób sentymentalny, głosząc ideał sielskości jako podstawę postulowanej poprzez siebie literatury narodowej. Rozprawą zatytułowana O literaturze romantycznej poprzedził wydany w 1822 roku swój pierwszy tom literaturze A. Mickiewicz. Kluczowy ton wywodów Mickiewicza skierowany był przeciwko dominującemu ówcześnie w polskim życiu literackim klasycyzmowi, nawiązującemu do wzorów klasycyzmu francuskiego, który poprzez poetę ukazany został jako prąd kompletnie wtórny, naśladowczy i konwencjonalny. W odróżnieniu do klasyków, głoszących zasadę ponadczasowości i niezmienności reguł estetycznych, Mickiewicz w swej rozprawie odwoływał się do faktu historycznej zmienności form poetyckich i ich zależności od charakteru poszczególnych narodów. Przegląd najnowszej literatury angielskiej i niemieckiej prowadził Mickiewicza do wniosku, Iż "rodzaj romantyczny nie jest zgoła nowym wymysłem, za jaki niektórzy chcą go uważać [...]; Iż dzieł właściwie romantycznych, w całym znaczeniu tego wyrazu, szukać należy u pisarzy wieku średniego". Poglądy te na średniowiecze jako epokę, gdzie tkwić miały korzenie romantyzmu i z którego wywodzić się miał gatunek ballady, podzielało wielu ówczesnych teoretyków. W momencie przedlistopadowym głównym impulsem dla rozwoju romantycznej myśli o poezji była tak zwany walka między obozem klasyków i romantyków, tocząca się raczej na łamach warszawskiej prasy. Pośród uczestników ówczesnych polemik i dyskusji po stronie romantyków głos zabierali między innymi M. Grabowski i J.L. Żukowski, główną pozycję zyskały sobie jednak publikowane w drugiej połowie lat dwudziestych artykuły i rozprawy M. Mochnackiego, którego uznać można za najwybitniejszego krytyka i teoretyka literackiego tej epoki. Jego prace, nawiązujące do myśli teoretyków i filozofów, niemieckich stanowiły w najwyższym stopniu znaczną na gruncie polskim próbę sformułowania teoretycznych podstaw nowego prądu. Pierwszą istotną rozprawą Mochnackiego, przynoszącą jego przemyślenia dotyczące założeń literatury romantycznej, był zamieszczony w 1825 roku w "Dzienniku Warszawskim" artykuł O duchu i źródłach literaturze w Polszcze. Jako źródło inspiracji wskazywał on w pierwszej kolejności kulturę ludową, z drugiej strony z kolei natchnieniem miały być rycerskie czasy średniowiecza, gdzie ujawniał się pierwiastek chrześcijański. Postulował Mochnacki również - odpowiednio z romantycznymi teoriami traktującymi klasycyzm jako "literaturę Południa", a romantyzm jako "literaturę Północy" - by szukać natchnienia w mitologicznym świecie sag skandynawskich. W artykule Myśli o poezji polskiej z 1828 roku przeciwstawił się z kolei zdecydowanie klasycystycznej koncepcji sztuki jako naśladowania natury, opowiadając się jednoznacznie za kreacyjnym charakterem wszelkiej twórczości artystycznej. Główną robotą Mochnackiego, stanowiącą podsumowanie jego dorobku krytycznego i teoretycznego, stała się wydana w grudniu 1830 roku - już w pierwszych dniach stworzenia listopadowego - podręcznik O poezji polskiej w wieku XIX. Głównym celem literatury miało być jego zdaniem "uznanie się narodu w jestestwie swoim", tzn. stanowić ona powinna słowo samowiedzy narodu. Z tego założenia wynikały zarówno kryteria oceny utworów literackich, jak i postulowane poprzez krytyka zasady twórczości. Z jednej strony oznaczało to uznanie fundamentalnego znaczenia literatury w dziejach narodu jako swego rodzaju jego duchowego zwierciadła i skarbnicy samowiedzy, z drugiej z kolei - stało się fundamentalnym argumentem przemawiającym za oryginalnym, narodowym jej charakterem, bo poezja naśladowcza, za jaką Mochnacki uznawał na przykład twórczość pisarzy epoki stanisławowskiej, w takim ujęciu prowadziła naród do fałszywego rozpoznania własnej świadomości. Wybuch stworzenia listopadowego przerwał wszelakie toczące się wówczas dyskusje literackie, do których nie wracano już również po klęsce. W uwarunkowaniach emigracji baczną uwagę zwracano gdyż na powstanie programu politycznego zmierzającego do odzyskania wolności państwie, przypisując poezji raczej funkcje służby narodowi i kształtowania świadomości ogółu w duchu patriotycznym. Tak także odbierano napisane zaraz po klęsce stworzenia dzieła Mickiewicza - Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego i Dziadów część III. Oczekiwano również na dzieła, które utrwalą pamięć o dniach stworzenia i klęski Polaków. Lata czterdzieste na emigracji wiązały się z narastaniem wpływów A. Towiańskiego, który w swym Kole Kwestie Bożej zgromadzić zdołał wielu znakomitych artystów, między innymi A. Mickiewicza, J. Słowackiego, S. Goszczyńskiego. Towiański domagał się od swych wyznawców rezygnacji z twórczości poetyckiej, która w jego mniemaniu kolidować miała z zadaniami wcielania w życie głoszonych poprzez niego idei. Nie pogodził się z tym J. Słowacki, który po roku z koła wystąpił, tworząc na gruncie towianizmu tak zwany teorię genezyjską. Wg niego twórczość literacka nadal była potrzebna i istotna, pod warunkiem, że służyła jedynie propagowaniu nowych idei, mających być objawioną poprzez Boga prawdą. Temu celowi Słowacki starał się także podporządkować całą swą późniejszą twórczość. W państwie krytykę literacką uprawiali w latach trzydziestych między innymi M. Grabowski i S. Goszczyński, a w latach czterdziestych do głosu doszło pokolenie tak zwany Cyganerii Warszawskiej i zgromadzonej wokół N. Żmichowskiej ekipy tak zwany entuzjastek. Toczone w takich kręgach dyskusje literackie dotyczyły między innymi kwestii źródeł i inspiracji literatury, ludowości, a również nowych gatunków literackich, między innymi powieści. JL BIBLIOGRAFIA: Walka romantyków z klasykami. Opr. S. Kawyn. Wrocław 1960; Idee programowe romantyków polskich. Antologia. Przyg. A. Kowalczykowa. Wrocław 1991; B. Dopart: Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy. Kraków 1992; M. Stanisz: Wczesnoromantyczne duży o poezję. Kraków 1998
- Co znaczy RYM:
- Porównanie przeważnie w wierszu (lecz może także wystąpić w prozie) w formie powtórzenia identycznych albo zbliżonych układów brzmieniowych, które umieszczone są w określonej pozycji w wierszu (albo w zdaniu romantyków refleksje o literaturze co znaczy.
- Krzyżówka RUCH KONWENCJI ANNY I IRENEUSZA OPACKICH:
- Dlaczego literaturze romantycznej. Opaccy postrzegają dynamikę konwencji na trzy metody: 1. motoryka konwencji, która generuje różne warianty wzorców ponadindywidualnych; 2. dynamika stosunku między zastanym romantyków refleksje o literaturze krzyżówka.
- Co to jest REPORTAŻ:
- Jak lepiej publicystyczno-literacki ściśle związany z postępem czasopiśmiennictwa i innych środków masowej komunikacji (telewizja, radio). Jako gatunek obsługuje bardzo różne sfery komunikacji i przez wzgląd na romantyków refleksje o literaturze co to jest.
Czym jest ROMANTYKÓW REFLEKSJE O znaczenie w Leksykon definicja literatura R .