Definicja TEATRALIZACJA ŻYCIA - BERTOLD BRECHT

Co to znaczy: "Teatralizacja życia" to jedno z głownych pojęć wprowadzonych poprzez Bertolta Brechta (1898-1956) w tekstach teoretycznych dotyczących życia teatralnego, koncepcji nowego teatru, a zarazem i obserwacji politycznej i socjologicznej. Koncepcja ta była zbliżona do wizji międzywojennego świata opisanego poprzez Waltera Benjamina w określeniu "estetyzacja polityki". Brecht, patrząc na Europę zdominowaną poprzez ruchy faszystowskie, a zwłaszcza na ojczyste Niemcy, stwierdził, Iż dokonuje się coraz większe zbliżenie dwóch obszarów: życia i teatru. Masowe spotkania, wiece, zloty partyjne, występy sportowe są teatralizowane, reżyserowane. Ludzkie zachowania poddawane są manipulacyjnej władzy propagandy, zasadom psychologii tłumu. Można przypuszczać, Iż w zasadzie "teatralizacji życia" odżyła odwieczna koncepcja świata jako teatru, przysłowiowego Theatrum Mundi, jednak w razie Brechtowskiej refleksji miało to dalej sięgające następstwa. Jeżeli, jak sądził Brecht, społeczeństwo, jego zachowania, wszelakie czynności poddawane zostają coraz większej teatralizacji poprzez wpływ propagandy faszystowskiej i hitlerowskiej, to wobec tego teatr, a zwłaszcza jego teatr twórczy, musi się sam demistyfikować i pokazywać, Iż zachowania, sceny odgrywane na deskach nie są naśladownictwem życia, ale zwyczajnie teatrem, odgrywanym poprzez postacie dramatyczne, uosobione w postaciach aktorów. W tym celu aktorzy w swoich zachowaniach teatralnych, występach scenicznych stosowali się do zasady "efektu V", chwytu Brechta z niem. nazywanego Verfremdungsefekt. "sukces V" polegał na świadomym oddaleniu się, po części wyobcowaniu, stanięciu aktora z boku wobec odgrywanej w sztuce roli teatralnej. Nie miał, jak było to do chwili obecnej, czy to w opowieściach romansowych, czy w ekspresjonistycznym teatrze, pod wpływem którego Brecht pozostawał we inicjalnych latach twórczości, wczuwać się w własną rolę, odgrywać namiętne rozterki, role. Gra na scenie jest grą i trzeba to pokazać. Następstwem stosowania "efektu V" było używanie w sztukach Brechta języka suchego, eliptycznego. Akcja teatralna, jak było to w dotychczasowej tradycji teatralnej, nie rozwija się na zasadzie krzywej wznoszącej do momentu rozwiązania akcji, ale wciąż jest przerywana, wtrącane są krótkie sekwencje tekstów, pojawia się nowa forma muzyczna - song. Wszystko to, by zyskać chwilę na refleksję, prezentację przeciwstawnych argumentów drugiej strony. Zwalnia się regularnie opowiadanie, zatrzymuje na rozważenie jakiegoś szczegółu. Sam Brecht mówił, Iż tworzy teatr epicki, którego tempo jest wolniejsze, niż było to w razie teatru dramatycznego. Brecht otwiera przed widzem kulisy, odsłania zaplecze. To jest pierwszy krok do następującego potem uczestnictwa publiczności w odgrywaniu sztuki teatralnej. Prócz kariery reżyserskiej i prowadzenia autorskiego teatru "Berliner Ensemble" Brecht był pomiędzy innymi artystą dramatów Matka Courage i jej dzieci, Kariera Artura Ui, Strach i nędza III Rzeszy, Dobry człowiek z Seczuan, Matka, powieści Powieść za 3 grosze. MS