Postacie historyczne, biografia na S

• Kim był SKRYBA Co zrobił dawniej poeta przepisujący teksty skryba.
• Kim był ZYGMUNT SIERAKOWSKI Co zrobił oficer ros.; 1857-59 studiował w Akademii Sztabu Generalnego w Petersburgu, organizator antycarskiej konspiracji w wojsku ros.; w 1863 wystąpił z wojska ros. i sierakowski zygmunt.
• Kim był 1980 SIERPIEŃ Co zrobił zaburzenia społ. spowodowane głębokim kryzysem gosp., a zwł. podwyżką od 1 VII cen żywności. Od poł. VII zaczęły się strajki na początku w Lublinie, później w sierpień 1980.
• Kim był EUGENIUSZ WŁADYSŁAW SIKORSKI Co zrobił współorganizator ruchu niepodl. w Galicji, 1914-17 szef departamentu wojsk. Naczelnego Komitetu Narodowego, pułkownik Legionów, 1922-23 premier, 1922-25 min sikorski władysław eugeniusz.
• Kim był SINGAPUR Co zrobił 6 km2), ale b. mocne gosp. kraj w Azji Pd.-Wsch. Przewarzająca część ludności stanowią Chińczycy. Od 1819 posiadłość bryt. Kompanii Wschodnioindyjskiej. Od singapur.
• Kim był SIUDROWIE Co zrobił warny) społeczeństwa staroż. Indii, obejmującej poświęconą do obowiązków służebnych ludność niearyjską (Ariowie zgrupowali się w pierwszych trzech warnach siudrowie.
• Kim był SIWA Co zrobił jeden z trzech naczelnych bogów w hinduizmie, pan i stwórca świata, lecz i niszczyciel, opiekun ascetów, dramatu, tańca i literatury siwa.
• Kim był FLORIAN SIWICKI Co zrobił gen., w trakcie wojny w ZSRR. W PPR od 1945. W latach 1983-90 min. obrony nar. W okresie stanu wojennego jeden z artystów i wpływowych członków WRON siwicki florian.
• Kim był SKARBIMIR Co zrobił wychowawca, a w dalszym ciągu palatyn Bolesława III Krzywoustego, z rodu Awdańców; organizator buntu przeciw Krzywoustemu - został pojmany i oślepiony skarbimir.
• Kim był PIOTR SKARGA Co zrobił Czołowa postać polskiej kontrreformacji. Nadworny kaznodzieja Zygmunta III. W słynnych Kazaniach sejmowych opowiadał się za wzmocnieniem władzy władca. i skarga piotr.
• Kim był FELICJAN SŁAWOJ SKŁADKOWSKI Co zrobił Doktor w Legionach Piłsudskiego, później bliski i wierny współpracownik. 1926-29 i 1930-31 minister spraw wewn., od 1931 wiceminister spraw wojsk. Po Zgonu składkowski sławoj felicjan.
• Kim był JAN SKRZYNECKI Co zrobił listopadowego; służył w armii Księstwa Warsz. i Królestwa Pol.; uczestnik wojny z Austrią (1809), w kampanii 1812 (odznaczył się pod Możajskiem) i 1813-14; w skrzynecki jan.
• Kim był SŁOWACJA Co zrobił w konsekwencji oddzielenia się (przy poparciu Niemiec) od Czechosłowacji 14 III 1939. Do 1945 Słowacja, której gł. postacią był ks. J. Tiso, była satelitą III słowacja.
• Kim był SŁOWIANIE Co zrobił Indoeuropejczycy) charakteryzująca się przed okresem wędrówek wspólnym językiem tak zwany prasłowiańskim; pierwotne siedziby normalnie umiejscawia się słowianie.
• Kim był BEZPIECZEŃSTWA SŁUŻBA Co zrobił pod nazwą Urzędu Bezpieczeństwa). Mocno rozbudowana, inwigilowała nieomal całe życie publiczne w PRL, niszcząc opozycję wszelkimi sposobami ( ks. Jerzy służba bezpieczeństwa.
• Kim był ANTANAS SMETONA Co zrobił 19 przewodn. litew. porady nar. (Taryby), proklamował 16 II 1918 niepodległość państwa litew. 1919-22 prezydent Litwy, 1926 po prawicowym zamachu stanu smetona antanas.
• Kim był FRANCISZEK SMOLKA Co zrobił prawnik.; w latach 30. XIX w. czł. Stowarzyszenia Ludu Polskiego (jeden z czł. Zboru Głównego), 1841 aresztowany, w 1845 skazany na Zgon, w dalszym ciągu smolka franciszek.
• Kim był EMANUEL SMOŁKA Co zrobił nar. na Śląsku, 1846-53 nauczyciel w szkole elementarnej w Bytomiu; czł. zarządu Tow. Pracującego dla Oświaty Ludu Górnośląskiego; 1848-49 współpracownik smołka emanuel.
• Kim był SOBÓR Co zrobił wszystkich biskupów i kardynałów obradujący nad sprawami wiary, moralności i organizacji kościelnej. Określenia soborowe obejmują wszystkich wiernych sobór.
• Kim był TRYDENCKI SOBÓR Co zrobił Niemczech domagano się zwołania soboru powszechnego w celu przeprowadzenia reformy w Kościele. Sobór w Trydencie zwołano jednak dopiero w 1545 i obradował on z sobór trydencki.
• Kim był HENRYK SIEMIRADZKI Co zrobił rysownik pol. mieszkający gł. w Rzymie. Artysta wielu dzieł o tematyce staroż., współautor Panoramy racławickiej siemiradzki henryk.
• Kim był KONSTANCJI W SOBÓR Co zrobił Zygmunta Luksemburskiego w latach 1414-18 w celu zakończenia schizmy zachodniej; przewagę zdobyli na nim zwolennicy koncyliaryzmu. Ponadto s. w K. zajął się sobór w konstancji.
• Kim był II WATYKAŃSKI SOBÓR Co zrobił powszechny w życiu Kościoła katol., który obradował w Rzymie pomiędzy 11 X 1962 a 8 XII 1965, wprowadzając jego głębokie przemiany. Brało w nim udział około 2 sobór watykański ii.
• Kim był ZIEMSKI SOBÓR Co zrobił moskiewskim i kraju ros. forma zgromadzeń stanowych zwoływanych na wzór soborów kościelnych, lecz z udziałem przedstawicieli bojarów, szlachty i mieszkańców sobór ziemski.
• Kim był SOCREALIZM Co zrobił obowiązujący od 1932 w ZSRR program nowej sztuki, która ma odzwierciedlać wiernie rzeczywistość i spełniać istotne zadania propagandowe. Tak samo w socrealizm.
• Kim był SOFISTA, Z GR. MĘDRZEC Co zrobił Grecji w V w. regularnie zmieniający miejsce pobytu, przygotowywał młodzież do życia publicznego poprzez naukę literatury, matematyki, zagadnień polit., a w sofista, z gr. mędrzec.
• Kim był DEMOKRATYCZNEJ LEWICY SOJUSZ Co zrobił wywodzących się z tradycji PRL z SdRP i OPZZ na czele; powstał w 1991, a od wyborów w 1993 razem z PSL sprawował władzę do wyborów parlamentarnych 21 IX 1997 sojusz lewicy demokratycznej.
• Kim był SOKÓŁ Co zrobił społ.-wychowawcze, zał. w 1867 we Lwowie; od 1885 działało również w zaborze prus., od 1906 w Królestwie Pol.; przed 1914 przybrało charakter organizacji "sokół".
• Kim był SOKRATES Co zrobił Atenach, podobnie jak sofiści nauczał na ulicach, ale nie pobierał opłat. Głosił istnienie absolutnego dobra i prawdy, czym sprzeciwiał się sofistom sokrates.
• Kim był JAVIER SOLANA Co zrobił socjalistyczny, min. spr. zagr. Hiszpanii 1992-1995, w dalszym ciągu sekretarz generalny NATO 1995-1999, na tym stanowisku dał się poznać jako zwolennik solana javier.
• Kim był WALCZĄCA SOLIDARNOŚĆ Co zrobił okresie stanu wojennego w 1982 we Wrocławiu jako zakonspirowana struktura o programie niepodl. W 1990 jej przywódca K. Morawiecki założył w jej miejsce Partię "solidarność walcząca".
• Kim był SOLON Co zrobił pisarz; w 594 przed naszą erą przeprowadził najważniejszą dla uformowania się ustroju Aten reformę państwowości: między innymi jednokrotnie zniósł wszelakie solon.
• Kim był LUDWIK SOLSKI Co zrobił związany raczej z Warszawą, lecz występujący także w Krakowie i Lwowie. 1931-32 i 1936-38 dyrektor Teatru Narodowego. Wspaniały w rolach sztuk Fredry solski ludwik.
• Kim był SORBONA Co zrobił uniwersytetu powstałego oficjalnie w 1215, który stał się wzorem dla wielu innych wyższych uczelni. Po 1968 podzielona na kilkanaście uniwersytetów sorbona.
• Kim był KAZIMIERZ SOSNKOWSKI Co zrobił Organizacji Bojowej PPS, później współzałożyciel Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego w Galicji, 1914-16 szef sztabu I Brygady Legionów Polskich sosnkowski kazimierz.
• Kim był JÓZEF SOWIŃSKI Co zrobił Rycerskiej; uczestnik insurekcji 1794, oficer armii prus., od 1811 Księstwa Warsz. (w kampanii 1812 stracił nogę); w Królestwie Pol. komendant Szkoły Aplikacji sowiński józef.
• Kim był SPARTAKUS Co zrobił Tracji, instruktor w szkole gladiatorów, wódz największego stworzenia niewolników w dziejach staroż. Rzymu z 73-71 przed naszą erą Zebrał spartakus.
• Kim był WŁODZIMIERZ SPASOWICZ Co zrobił historyk literatury; 1857-61 prof. prawa Uniw. w Petersburgu; poźniej adwokat (między innymi bronił w 1885 czł. I Proletariatu); liberał i pozytywista spasowicz włodzimierz.
• Kim był SPD Co zrobił Socjaldemokratyczna Partia Niemiec. Powstała w 1875 w Gotha jako Socjalistyczna Partia Robotników Niemiec ze zjednoczenia dwu mniejszych organizacji socjalist spd.
• Kim był INWESTYTURĘ O SPÓR Co zrobił interesów pomiędzy cesarstwem niem. a papiestwem realizującym postulaty reformy gregoriańskiej, pośród których znalazło się odebranie władcom świeckim prawa spór o inwestyturę.
• Kim był SPÓR O UNIWERSALIA, SPÓR O POWSZECHNIKI Co zrobił filozofii średniow. (gł. w XI-XII w. ), którego obiektem były uniwersalia (powszechniki), a więc elementy ogólne, definicje (na przykład stół w ogóle , a nie spór o uniwersalia, spór o powszechniki.
• Kim był WILEŃSKA SPRAWA Co zrobił ustalenie sporu o Wilno toczonego w momencie międzywojennym pomiędzy Litwą, uznającą to miasto za własną stolicę, a Polską, zdaniem której gród ten zamieszkany sprawa wileńska.
• Kim był WYSOCKIEGO PIOTRA SPRZYSIĘŻENIE Co zrobił dążąca do wywołania stworzenia w Królestwie Pol.; zał. w XII 1828 poprzez ppor. P. Wysockiego w Szkole Podchorążych w Warszawie; w 1829 nawiązano kontakty z sprzysiężenie piotra wysockiego.
• Kim był STACHANOWIEC Co zrobił pierwszego komunist. przodownika pracy A. Stachanowa (1906-77), który w 1935 zainicjował ruch socjalistycznego współzawodnictwa pracy robotników w ZSRR w jak stachanowiec.
• Kim był GÓRNICZA AKADEMICZNO SZKOŁA Co zrobił techniczna utworzona w 1816 w Kielcach z inicjatywy S. Staszica; przygotowywała fachowców z zakresu górnictwa i hutnictwa; 1826 przeniesiona do Warszawy, lecz szkoła akademiczno-górnicza.
• Kim był STALAG Co zrobił jenieckiego dla żołnierzy i podoficerów. W okresie II wojny świat. były one rozrzucone po całej Europie. Do w najwyższym stopniu znanych stalagów należały stalag.
• Kim był STALIN JOSIF W., WŁAŚC. J. DŻUGASZWILI Co zrobił Czł. ros. partii socj. (od 1898), od 1903 bolszewik, po przewrocie bolszewickim XI 1917 komisarz ludowy do spraw narodowości, należący początkowo do drugiego stalin josif w., właśc. j. dżugaszwili.
• Kim był STAN WOJENNY W PRL 1981-83 Co zrobił PRL 13 XII 1981 w obawie przed NSZZ Solidarność w celu ratowania zagrożonej dominacji komunistów w Polsce. Wykonywany poprzez ekipę gen. W. Jaruzelskiego stan wojenny w prl 1981-83.
• Kim był PONIATOWSKI AUGUST STANISŁAW Co zrobił Wszechstronnie wykształcony, esteta, w młodości w służbie dyplomatycznej w Petersburgu, kochanek późniejszej carycy Katarzyny II. Wskazany poprzez nią jako stanisław august poniatowski.
• Kim był LESZCZYŃSKI STANISŁAW Co zrobił poznański, w 1703 poparł króla szwedz. Karola XII. W 1705 wybrany pod naciskiem szwedz. antykrólem. Po klęsce połtawskiej (1709) na emigracji. Teść króla stanisław leszczyński.
• Kim był GENERALNE STANY Co zrobił przedstawicieli duchowieństwa, szlachty i mieszczaństwa zwoływane od XIV w. we Francji poprzez króla, gł. w celu uchwalenia podatków; w momencie absolutyzmu stany generalne.
• Kim był STAŃCZYCY Co zrobił konserwatywnego obozu polit. w Galicji, powstał w latach 60. XIX w. (nazwa od pamfletu polit. Teka Stańczyka drukowanego w Przeglądzie Polskim w 1869, a stańczycy.
• Kim był START Co zrobił zakresie redukcji zbrojeń strategicznych podjęte w nowej formule obejmującej między innymi również broń kosmiczną. Negocjowane kilka lat pomiędzy USA i ZSRR (a start.
• Kim był STEFAN STARZYŃSKI Co zrobił legionista; w latach 1934-39 prezydent m. Warszawy; komisarz cywilny obrony miasta w 1939, odegrał ogromną rolę w podnoszeniu ducha obrońców. W X 1939 starzyński stefan.
• Kim był STANISŁAW STASZIC Co zrobił poeta polit.; w momencie Sejmu Czteroletniego wspierał stronnictwo patriotyczne; po rozbiorach poświęcił się pracy nad postępem gosp. państwie, odkrył złoża staszic stanisław.
• Kim był ORGANICZNY STATUT Co zrobił poprzez Mikołaja I w ramach represji po stworzeniu listopadowym zastępujący konstytucję Królestwa Pol.; zlikwidował samodzielną armię pol. i sejm, a zachowywał statut organiczny.
• Kim był WALENTY STEFAŃSKI Co zrobił Wielkopolsce, uczestnik stworzenia listopadowego; w 1839 otworzył księgarnię, a w 1840 drukarnię w Poznaniu; 1842 zał. Związek Plebejuszy; 1848 czł. Kom. Nar stefański walenty.
• Kim był STEIN KARL VON UND ZUM Co zrobił skarbu i przemysłu, przeprowadził przełomowe reformy (między innymi zniesienie ceł wewn., zniesienie poddaństwa chłopów, wprowadzenie samorządu miast stein karl von und zum.
• Kim był STANISŁAW STOJAŁOWSKI Co zrobił ludowego w Galicji; od 1875 red. i wydawca pism ludowych Wieniec i Pszczółka ; organizował wiece chłopskie, zakładał kółka roln., propagował oświatę ludową; w stojałowski stanisław.
• Kim był STOWARZYSZENIE DZIENNIKARZY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Co zrobił organizacja zawodowa skupiająca dziennikarzy aprobujących stan wojenny w PRL zał. z inicjatywy władz w 1982 w miejsce rozwiązanego SDP stowarzyszenie dziennikarzy rzeczypospolitej polskiej.
• Kim był POLSKIEGO LUDU STOWARZYSZENIE Co zrobił niepodl., działająca gł. w Galicji; zał. w II 1835; powstała z inspiracji emisariuszy Młodej Polski, władzą naczelną był Zbór Kluczowy w Krakowie, potem we stowarzyszenie ludu polskiego.
• Kim był PAX STOWARZYSZENIE Co zrobił inteligencji katol. uważającej za niezbędną współpracę z władzami PRL; powstała w 1945 wokół tygodnika Dziś i Jutro . Zarejestrowana jako stowarzyszenie w 1952 stowarzyszenie "pax".
• Kim był BEECHER HARRIET STOWE Co zrobił Chaty wuja Toma (1851-1852), powieści antyniewolniczej, która nie tylko stała się bestsellerem wydawniczym, lecz potem przerobiona na sztukę sceniczną była stowe harriet beecher.
• Kim był STRAJK Co zrobił poprzez pracowników najemnych podejmowane dla obrony swych interesów ekon. albo polit. W ostatnich dwu wiekach wypracowano różne formy strajków: s. włoski strajk.
• Kim był SZKOLNY STRAJK Co zrobił warsz. młodzież szkolną, która przestała uczęszczać do szkół; przywódcy strajku związani byli z Ligą Nar.; domagano się przywrócenia szkół pol.; strajk strajk szkolny.
• Kim był GUSTAV STRESEMANN Co zrobił kanclerz, 1923-29 min. spraw zagr. Autor zwrotu w polityce niem. od bojkotowania postanowień traktatu wersalskiego do współpracy z krajami zach. Powiodło mu stresemann gustav.
• Kim był DEMOKRATYCZNE STRONNICTWO Co zrobił założone w 1938 poprzez lewicę sanacyjną. W okresie okupacji opanowane poprzez działaczy prokomunist.; 2. reaktywowane poprzez działaczy poprzedniego w VII stronnictwo demokratyczne.
• Kim był LUDOWE KONSERWATYWNO STRONNICTWO Co zrobił partii prawicowych w AWS. Założone w 1997 z połączenia Stronnictwa Chrześc.-Ludowego i Partii Konserwatywnej. Program zakłada wspieranie budowy w Polsce stronnictwo konserwatywno-ludowe.
• Kim był LUDOWE STRONNICTWO Co zrobił na ziemiach pol. powstała w Galicji 23 VII 1895 w celu obrony interesów gosp., społ. i polit. chłopów; założycielami jej byli B. Wysłouch, K. Lewakowski, J stronnictwo ludowe.
• Kim był DEMOKRATYCZNE NARODOWO STRONNICTWO Co zrobił w 1897 w Królestwie Pol. jako masowa ekspozytura Ligi Narodowej; głosiła hasła demokr. i wolnościowe, później jednak zajmowała stanowisko ugodowe wobec Rosji stronnictwo narodowo-demokratyczne.
• Kim był STANISŁAW STROŃSKI Co zrobił polityk. Prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1927 KUL-u. Działacz Stronnictwa Chrześcijańsko-Narodowego, później Stronnictwa Narodowego. W latach 1922-24 stroński stanisław.
• Kim był ROMAŃSKI STYL Co zrobił w.) powstały we Francji, rozpowszechniany zwł. poprzez benedyktynów i cystersów, zaznaczył się w pierwszej kolejności w architekturze. Budowle masywne, łatwe styl romański.
• Kim był HANNA SUCHOCKA Co zrobił PRL członek SD. Po 1989 w obozie solidarnościowym. Od 1991 w Unii Demokratycznej, a w dalszym ciągu w Unii Wolności. 1992-93 premier rządu RP mającego poparcie suchocka hanna.
• Kim był SUDETY Co zrobił zbiorcza nazwa ziem pogranicznych Czechosłowacji i Niemiec i Austrii zamieszkanych poprzez mocną (powyżej 3 mln), stanowiącą na tych terenach regularnie sudety.
• Kim był SS Co zrobił Schutzstaffeln) NSDAP utworzone w 1923 jako bojówki partii hitlerowskiej. Członkowie SS musieli spełniać wysokie wymogi fizyczne, rasowe ( czyste pochodzenie ss.
• Kim był JÓZEF SUŁKOWSKI Co zrobił wojny pol.-ros. 1792; na emigracji związał się z Deputacją; od 1796 oficer armii franc., jako adiutant Napoleona I walczył w kampanii wł. 1796-97 i w wyprawie sułkowski józef.
• Kim był SUMEROWIE Co zrobił pochodzeniu przybyły ze wsch. do pd. Mezopotamii w IV tys. przed naszą erą S. cywilizacyjnie przeważali nad miejscową ludnością, która poddała się ich wpływom sumerowie.
• Kim był W ALEKSANDER SUWOROW Co zrobił konfederację barską; uczestniczył w wojnach z Turcją (1768-73), tłumił stworzenie Pugaczowa (1773-74) i insurekcję 1794, między innymi zyskał szturmem Pragę suworow aleksander w..
• Kim był SWETONIUSZ Co zrobił archiwach cesarskich napisał wybitne dzieło Żywoty cezarów obejmujące 12 biografii od Cezara do Domicjana (81-96), będące kopalnią informacje o inicjalnym swetoniusz.
• Kim był SYJONIZM Co zrobił nareszcie XIX w., zmierzający do wzmocnienia świadomości nar. Żydów i utworzenia państwa żyd. w Palestynie, był reakcją na pogromy, nacjonalizm i antysemityzm syjonizm.
• Kim był SYNDYKALIZM Co zrobił powstały nareszcie XIX w. w związkowym ruchu robotn., ?Xączący koncepcje anarchistyczne z socjalist., negujący konieczność istnienia państwa i opowiadający się syndykalizm.
• Kim był SYNOD Co zrobił duchowieństwa obradujący nad węzłowymi problemami Kościoła i w tej formie utrzymał się do dziś w katolicyzmie (na przykład zjazd biskupów państwie, zjazd synod.
• Kim był SYROKOMLA WŁADYSŁAW, WŁAŚC. LUDWIK KONDRATOWICZ Co zrobił uczestniczył w życiu umysłowym Wilna; 1861 więziony za udział w manifestacjach patriotycznych; autor popularnych gawęd wierszem i prozą, wierszy i dramatów syrokomla władysław, właśc. ludwik kondratowicz.
• Kim był NAKŁADCZY SYSTEM Co zrobił zapoczątkowana w miastach wł. XIII w. (jedwabnictwo, sukiennictwo), gdzie zamożny kupiec albo właściciel warsztatu (od tego momentu nakładca) zlecał system nakładczy.
• Kim był STANISŁAW SZCZEPANOWSKI Co zrobił Galicji; od 1886 poseł do wiedeńskiej Porady Państwa, od 1889 do Sejmu Krajowego; zbliżony do demokratów, potem do Ligi Nar.; rzecznik industrializacji szczepanowski stanisław.
• Kim był SZERYF Co zrobił urzędnik zarządzający hrabstwem (shire) z ramienia króla. Znaczenie jego spadło od XIV w., dziś tytuł honorowy nadawany poprzez króla z angielskiego:; 2. w szeryf.
• Kim był WARSZAWSKA GŁÓWNA SZKOŁA Co zrobił 1862; składała się z 4 wydziałów, rektorem był J. Mianowski; istotny ośrodek edukacji i kultury pol., jej wychowankowie (między innymi Z. Gloger, B. Prus, H szkoła główna warszawska.
• Kim był SZKOŁA PRAWA I ADMINISTRACJI Co zrobił Warszawie w 1808 (początkowo do 1811 jako Szkoła Prawa); edukacja trwała 3 lata; jej ukończenie było warunkiem otrzymania wyższych stanowisk w sądownictwie szkoła prawa i administracji.
• Kim był RYCERSKA SZKOŁA Co zrobił szlacheckiej, korpus kadetów, założona w 1765 r. poprzez króla Stanisława Augusta, ucząca i wychowująca w duchu oświecenia (utrzymała się do 1794 szkoła rycerska.
• Kim był SZLACHTA Co zrobił społeczeństwa, stan powstały z rycerstwa w Europie Zach. od XIII w., a w Polsce od XIV w. Gł. obowiązkiem sz. była służba wojsk. (pospolite ruszenie). W dawnej szlachta.
• Kim był BURSZTYNOWY SZLAK Co zrobił wiodący z Italii (Akwileja) nad Bałtyk (ujścia Odry i Wisły), stosowany w staroż. (zwł. I-II n.e.) poprzez kupców handlujących bursztynem, a również między szlak bursztynowy.
• Kim był SEJMIK Co zrobił nazwa użytkowana wobec lokalnego zebrania uprawnionych do tego mieszkańców albo ich przedstawicieli; 2. w Polsce od XIV w. regionalne zebranie szlachty sejmik.
• Kim był HOLSZTYN I SZLEZWIK Co zrobił Jutlandii podlegające przemiennie Danii i Niemcom. Od 1386 połączone z hrabstwem Holsztynu (zamieszkałym poprzez Sasów). Od 1460 w unii personalnej z Danią szlezwik i holsztyn.
• Kim był SZOWINIZM Co zrobił ideologia stanowiąca skrajną formę nacjonalizmu wyrażająca się w apoteozie własnego narodu, a zarazem propagująca pogardę i nienawiść do innych szowinizm.
• Kim był JÓZEF SZUJSKI Co zrobił konserwatywny, dziennikarz; w trakcie stworzenia styczniowego związany z obozem Czerwonych, potem zwolennik ugody z Austrią; 1869 jeden z autorów Teki szujski józef.
• Kim był BRONISŁAW SZWARC Co zrobił zesłaniec; syn emigranta z 1831; 1855 ukończył politechnikę w Paryżu; 1861-62 zakładał w Białymstoku organizację konspiracyjną; 1862 wszedł do Komitetu Centr szwarc bronisław.
• Kim był SOCJALDEMOKRACJA KRÓLESTWA POLSKIEGO I LITWY Co zrobił charakterze marksistowskim utworzona w VIII 1893 jako Socjaldemokracja Królestwa Pol. poprzez połączenie Związku Robotników Pol. i II Proletariatu. Rozbita socjaldemokracja królestwa polskiego i litwy.
• Kim był CIESZYŃSKI ŚLĄSK Co zrobił piastowskie, później pod władzą Austrii. Teren zamieszkany poprzez Niemców, Czechów i Polaków. Dzięki rozkwitowi przemysłu zasiedlany w XIX w. poprzez Polaków śląsk cieszyński.
• Kim był JĘDRZEJ ŚNIADECKI Co zrobił doktor; 1792-1822 kier. katedry chemii Uniw. Wileńskiego; zwolennik empiryzmu, artysta pol. słownictwa chemicznego, autor pierwszego pol. podręcznika chemii śniadecki jędrzej.
• Kim był SOWCHOZ Co zrobił ros. nazwa państwowych gospodarstw rolnych tworzonych od lat 30. XX w. w ZSRR sowchoz.
• Kim był ŚREDNIOWIECZE Co zrobił bibliotekarza papieskiego Giovanniego de Bussis w 1469 jako ustalenie epoki uznanej za przejściową pomiędzy staroż. a jej odrodzeniem (stąd wieki średnie średniowiecze.
• Kim był ŚWIĄTYNIA Co zrobił budynków) przeznaczoną do oddawania w niej czci istotom boskim; w staroż. Egipcie prowadziła do niej ulica sfinksów, bramę umieszczano pomiędzy pylonami, za świątynia.
• Kim był KAROL ŚWIERCZEWSKI Co zrobił 1918 w Armii Czerwonej; uczestnik wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936-38 jako generał Walter; później znów w Armii Czerwonej. Od 1943 zast. dow. I Korpusu świerczewski karol.
• Kim był SZLAK ŚWIETLISTY Co zrobił terrorystyczny w Peru działający od 1970 z powodu rozłamu w Komunist. Partii Peru. Od 1980 prowadził liczne akcje zbrojne (niekiedy przy współpracy z mafią świetlisty szlak.
• Kim był ALEKSANDER ŚWIĘTOCHOWSKI Co zrobił pozytywizmu warsz., znany propagator pozytywizmu euro. w Polsce. W 1881 współzałożyciel Kasy im. J. Mianowskiego wspierającej finansowo pol. prace naukowe świętochowski aleksander.
• Kim był ZENON ŚWIĘTOSŁAWSKI Co zrobił emigracyjny, uczestnik stworzenia listopadowego i partyzantki J. Zaliwskiego (1833); na emigracji w Anglii, członek TDP, potem działacz i ideolog Ludu Pol świętosławski zenon.
• Kim był KAZIMIERZ ŚWITALSKI Co zrobił jeden z w najwyższym stopniu zaufanych współpracowników J. Piłsudskiego. Od 1912 w Związku Strzeleckim, 1914-17 w Legionach. Obrońca Lwowa. Od 1918 przy świtalski kazimierz.
• Kim był SAMOSIERRA Co zrobił Kastylijskich (Hiszpania) głośne z szarży polskiego pułku szwoleżerów pod dow. J. Kozietulskiego, która w 1808 r. otworzyła armii napoleońskiej drogę na Madryt samosierra.
• Kim był SALAZAR ANTÓNIO DE OLIVEIRA Co zrobił premier, w praktyce dyktator, zorganizował państwo na wzór faszystowski przeprowadzając także reformy społ. i gosp. wzorowane na wł. W okresie II wojny świat salazar antónio de oliveira.
• Kim był SABAUDIA Co zrobił hrabstwo, później księstwo (od XV w. ) w pn.-zach. Włoszech, kraina, która dała dynastię Sardynii, a później Włochom. W 1860 przyłączona do Francji sabaudia.
• Kim był SABOTAŻ Co zrobił wskutek hamowania jej tempa albo zamierzonego uszkodzenia maszyn czy produktów dla wywołania szkód i tym samym szkodzenia producentowi czy państwu. Sabotaż sabotaż.
• Kim był HUSAJN SADDAM Co zrobił Współorganizator rewolucji republikańskiej w 1968. Prezydent od 1979. Inicjator przegranych wojen: z Iranem 1980-88 i o Kuwejt 1990-91, z koalicją pod saddam husajn.
• Kim był SOBÓR Co zrobił w Kościele prawosławnym świątynia (cerkiew) o charakterze katedralnym sobór.
• Kim był I SALT Co zrobił ograniczenia zbrojeń strategicznych pomiędzy ZSRR a USA podjęte w 1969, a w dalszym ciągu również określany tą nazwą tymczasowy układ o ograniczeniu zbrojeń salt i.
• Kim był SAMOOBRONA Co zrobił w 1991 poprzez zadłużonych rolników z A. Lepperem na czele. Zasłynął z radykalnych akcji protestacyjnych raczej w formie blokady dróg. Przekształcony w "samoobrona".
• Kim był SAMURAJ Co zrobił XII do XIX w., odpowiadającej pod pewnymi względami euro. rycerstwu. Otrzymywał on dorobek ziemski i przywileje, w zamian zobowiązany był służyć w wojsku i samuraj.
• Kim był SANKIULOCI Co zrobił radykalna część ludu Paryża w okresie rewolucji franc.; pierwotnie pogardliwe ustalenie nadawane rewol. biedocie noszącej zamiast modnych, obcisłych spodni do sankiuloci.
• Kim był SOCJALIZM Co zrobił XIX w. dążąca do zastąpienia gospodarki kapitalistycznej takim systemem społ.-polit., gdzie właścicielem większości środków produkcji będzie kraj, i do socjalizm.
• Kim był ADAM SAPIEHA Co zrobił Leona: od 1861 poseł do Sejmu Krajowego; 1863 lider obozu Białych w zaborze austr., kierował Komitetem Galicji Wsch., który zajmował się werbowaniem ochotników sapieha adam.
• Kim był LEON SAPIEHA Co zrobił przemysłowiec galic., jeden z czołowych przedstawicieli pracy organicznej; uczestnik stworzenia listopadowego; współzałożyciel Galic. Kasy Oszczędności i Tow sapieha leon.
• Kim był SAUDOWIE Co zrobił niepodzielnie w Arabii Saudyjskiej od 1932. Założycielem jej był Ibn Saud, władca Hedżasu. Saudowie sprawują opiekę nad świętymi miejscami muzułmanów: Mekką i saudowie.
• Kim był GIROLAMO SAVONAROLA Co zrobił kaznodzieja piętnujący zepsucie duchowieństwa. Po wypędzeniu z Florencji Medyceuszy 1494 wprowadził w tym mieście dyktaturę opartą na surowych zasadach savonarola girolamo.
• Kim był WSCHODNIA SCHIZMA Co zrobił chrześcijaństwa na wsch. (prawosławne) i zach. (rzymskokatol.) w 1054. S.w. poprzedzały okresy napięć i zrywania jedności pomiędzy papiestwem a patriarchą schizma wschodnia.
• Kim był SUZEREN Co zrobił w średniow. senior stojący na czele mechanizmu feudalnego w kraju (monarcha suzeren.
• Kim był SANKTUARIUM Co zrobił miejsce kultowe, przeważnie budowla (świątynia) albo jej w najwyższym stopniu czczona część sanktuarium.
• Kim był SATRAPA Co zrobił dosł. opiekun królestwa , namiestnik w kraju pers. po reformie adm. Dariusza I stał na czele okręgu - tak zwany satrapii. Zobacz Dariusz I; Persja satrapa.
• Kim był RÓWNYCH SPRZYSIĘŻENIE Co zrobił kierowana poprzez G. Babeufa i P. Buonarrotiego w środowisku dawnych jakobinów i sankiulotów; głosiła zlikwidowanie różnic majątkowych, równy podział własności sprzysiężenie równych.
• Kim był ŚWIĘCI Co zrobił poprzez Kościół katol. kanonizacji, a więc ogłoszone jako święte; otaczane powszechną czcią i modlitwą (kult świętych), prezentowane jako wzór postępowania święci.
• Kim był SAINT-SIMONE CLAUDE HENRI Co zrobił społ., socjalista utopijny; uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjedn.; krytyk kapitalizmu, opowiadał się za społeczeństwem industrialnym opartym na saint-simone claude henri.
• Kim był SAMNIUM Co zrobił kraina w Italii środk. na wsch. od Lacjum samnium.
• Kim był SOCJALISTYCZNY ZWIĄZEK STUDENTÓW POLSKICH Co zrobił młodzieżowa organizacja polit. pod kierownictwem PZPR działająca na wyższych uczelniach od 1973 do 1982, kiedy to został rozwiązany socjalistyczny związek studentów polskich.
• Kim był STALINOGRÓD Co zrobił 1953-1956 oficjalna nazwa Katowic stalinogród.
• Kim był SUNNICI Co zrobił jeden z odłamów, lecz najliczniejszy islamu. Ortodoksyjni zwolennicy tradycji sunnici.
• Kim był WILLIAM SIEMENS Co zrobił niem. inż. i wynalazca działający w Anglii. Wynalazca nowej sposoby szybkiego wytopu stali zwanego później procesem Siemensa-Martina. Zobacz także Martin Pierre siemens william.
• Kim był II SYLWESTER Co zrobił cesarza Ottona III w realizacji planów uniwersalistycznych; wyraził zgodę wspólnie z Ottonem III na założenie metropolii gnieźnieńskiej ( zjazd gnieźnieński sylwester ii.
• Kim był SAMIZDAT Co zrobił powszechnie stosowana nazwa druków publikowanych w ZSRR konspiracyjnie poza zasięgiem cenzury, krążących raczej w środowiskach dysydentów samizdat.
• Kim był SARACENI Co zrobił w średniow. ustalenie muzułmanów saraceni.
• Kim był UTOPIJNY SOCJALIZM Co zrobił przebudowę społeczeństwa w imię zasad sprawiedliwości społ.; oparta na marzeniach o idealnym społeczeństwie bezklasowym, rozwijana w XVI-XIX w.; jedną z socjalizm utopijny.
• Kim był SZEREGI SZARE Co zrobił Harcerstwa Polskiego w momencie okupacji hitlerowskiej. Liczyły około 15 tys. członków; Sz.Sz. dzieliły się na kategorie wiekowe - Zawisza (najmłodsi), Bojowe szare szeregi.
• Kim był SŁOWIANOFILSTWO Co zrobił postulujący polit. albo kulturalne jednoczenie się Słowian, podkreślający odrębną tradycję i charakter nar. i odrębność, a nawet antagonizm wobec kultury zach słowianofilstwo.
• Kim był SEN YAT SUN Co zrobił polityk. Organizator chiń. partii nar. Kuomintang. Został wybrany na pierwszego prezydenta Republiki Chińskiej po rewolucji, która obaliła cesarstwo w 1911 r sun yat-sen.
• Kim był PIOTR ŚCIEGIENNY Co zrobił nauczyciel ludowy w Chodlu (Lubelskie); 1843 wikary, organizator spisku zawiązanego w latach 1842-44 pośród inteligencji i chłopów (Związek Chłopski ściegienny piotr.
• Kim był SANDINIŚCI Co zrobił nawiązujący w nazwie do A. Sandino, bohatera walk z interwencją USA) powstały w 1961 w Nikaragui, który dzięki Kuby i ZSRR zyskał władzę w tym państwie w 1979 sandiniści.
• Kim był STANY Co zrobił Ogólna nazwa organów reprezentujących stan społ. w Europie XIII-XVIII w. na szczeblu lokalnym (na przykład sejmiki ziemskie), regionalnym (sejmiki generalne stany.
• Kim był SYNAGOGA Co zrobił judaizmu; pierwsze s. powstawały w miejscowościach poza Jerozolimą w chwili rozproszenia się Żydów na obczyźnie, potem także w Jerozolimie synagoga.
• Kim był DORYCKI STYL Co zrobił architekturze staroż. Grecji powstały w VII w. przed naszą erą, surowy, monumentalny, ciężkie proporcje, kolumny ostro żłobkowane, zwężające się ku górze styl dorycki.
• Kim był JONATHAN SWIFT Co zrobił anglikańskiego opowiadający się za równouprawnieniem Irlandczyków, czynny w prasie z angielskiego: Najsłynniejsze dzieło Podróże Guliwera w różne państwa swift jonathan.
• Kim był HENRI PAUL SPAAK Co zrobił 39 i 1947-49 premier Belgii, 1961-1966 min. spr. zagr. 1957-1961 sekr. gen. NATO . Wraz z R. Schumanem jeden z głównych inicjatorów jednoczenia Europy po II spaak paul henri.
• Kim był FRYDERYK SKARBEK Co zrobił społ.; 1818-31 prof. Uniw. Warsz.; 1821 czł. Warsz. Tow. Przyjaciół Nauk; 1842 artysta i pierwszy prezes Dyrekcji Ubezpieczeń; czołowy teoretyk pol. myśli skarbek fryderyk.
• Kim był SYNKRETYZM Co zrobił stapianie w jedną całość rozmaitych poglądów w filozofii, sztuce czy wierzeniach, na przykład s. religijny synkretyzm.
• Kim był SASI Co zrobił progu średniow. na ziemiach obecnej Saksonii. W IV-V w. część S. wspólnie z Anglami i Jutami osiedliła się na W. Brytyjskich. Pozostałych na kontynencie sasi.
• Kim był ZAKŁADOWYCH ORGANIZACJI SIEĆ Co zrobił porozumienie największych organizacji zakładowych NSZZ Solidarność w zakładach pracy całego państwie tworzone od III 1981 sieć organizacji zakładowych.
• Kim był JAN KAZIMIERZ SAPIEHA Co zrobił i w. litew. (1682), jeden z przywódców obozu Sapiehów sprawującego hegemonię na Litwie w latach 1684-1700. Buta Sapiehów doprowadziła do wojny domowej, gdzie sapieha kazimierz jan.
• Kim był ANTONI SZYLLING Co zrobił armii ros. 1917-1918 w wojsku pol. w Rosji. Od 1919 w Wojsku Polskim jako dow. pułku, później brygady, 1928-1937 dow. dywizji piechoty, później pracownik szylling antoni.
• Kim był OSTATECZNY SĄD Co zrobił zdania kwestie z uczynków życia ludzkiego przed majestatem boskim. Dotyczy to pojedynczego człowieka, a również - zwł. w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie sąd ostateczny.
• Kim był ADAM SMITH Co zrobił artysta klasycznej ekonomii. Zwolennik liberalizmu w gospodarce, pozostawał pod wpływem franc. encyklopedystów i fizjokratów, stworzył jednak nową jakość w smith adam.
• Kim był JULIUSZ SŁOWACKI Co zrobił czołowy reprezentant romantyzmu w poezji pol.; III 1831 na emigracji, w 1838 osiadł na stałe w Paryżu; 1842-43 pozostawał pod wpływem A.Towiańskiego; 1848 w słowacki juliusz.
• Kim był SZCZERBIEC Co zrobił miecz koronacyjny królów pol. od 1320. Zobacz insygnia koronacyjne szczerbiec.
• Kim był SA Co zrobił organizacji paramilitarnej Sturmabteilung, zał. w 1920 jako bojówka przy NSDAP, rozbudowywanej po 1925, która terrorem pomogła NSDAP w 1933 dojść do władzy. Za sa.
• Kim był STEFAN ADAM SAPIEHA Co zrobił arcybp metropolita krakowski (od 1925), kardynał (1946). W okresie I wojny świat. orga- nizator pomocy dla dotkniętych wojną. W 1937 w konflikcie z grupą sapieha adam stefan.
• Kim był STAROSTA Co zrobił poprzez Wacława II u schyłku XIII w. tytuł urzędnika, odpowiedzialnego za określone terytorium; od XVI w. tytularny urząd ziemski. Od 1918 urzędnik starosta.
• Kim był SANACJA Co zrobił głoszonego poprzez J. Piłsudskiego po zamachu majowym programu sanacji , a więc uzdrowienia życia publicznego, a kolokwialnie rozumiany jako moment rządów sanacja.
• Kim był SIKHOWIE Co zrobił Indiach. Powstała w XVI w. wskutek próby pogodzenia hinduizmu i islamu. Aktualnie liczba Sikhów sięga 10 mln. Dążą oni do zbudowania niepodległego państwa sikhowie.
• Kim był ACHMED SUKARNO Co zrobił 1945-67; jeden z najpopularniejszych liderów Trzeciego Świata; w 1955 gospodarz konferencji w Bandungu. Prowadząc polity- kę prokomunist., utracił poparcie sukarno achmed.
• Kim był ADAM STRZEMBOSZ Co zrobił Uniwersytetu Lubelskiego, wiceminister sprawiedliwości 1989-1990, I prezes Sądu Najwyższego i przewodniczący Trybunału Stanu od 1990 do 1998, równocześnie strzembosz adam.
• Kim był WŁODZIMIERZ STEYER Co zrobił Od 1919 w pol. Marynarce Wojennej na różnych stanowiskach, w tym komendant Portu Wojennego Gdynia. Od 1938 dowódca Rejonu Umocnionego Hel; w okresie kampanii steyer włodzimierz.
• Kim był SUWEREN Co zrobił król nie podlegający niczyjej zwierzchności suweren.
• Kim był SALADYN Co zrobił artysta wielkiego państwa tur. (objęło część Syrii i Mezopotamii). W 1187 zyskał Jerozolimę, co stało się powodem III krucjaty. Na mocy układu z Ryszardem Lwie saladyn.
• Kim był SŁOWENIA Co zrobił położone pomiędzy Alpami a Adriatykiem. Państwo ten od XIV w. był pod rządami Habsburgów, od 1918 w składzie Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, później słowenia.
• Kim był STRZELEC Co zrobił legalnych organizacji paramilitarnych założonych we Lwowie w 1910 z inicjatywy J. Piłsudskiego jako Związek Strzelecki, a w Krakowie jako Towarzystwo Strzelec "strzelec".
• Kim był JOŃSKI STYL Co zrobił architekturze staroż. Grecji (V w. przed naszą erą) styl charakteryzujący się lekkością, smukłością proporcji i dekoracyjnością; kolumny żłobkowane z głowicami styl joński.
• Kim był PUŁAWIANIE Co zrobił frakcji w kierownictwie PZPR (nazwa od miejsca spotkań przy ul. Puławskiej w Warszawie) walczącej o władzę przed październikiem 1956, dążącej do liberalizacji "puławianie".
• Kim był SUŁTAN Co zrobił tytuł władcy krajów muzułmańskich. Stosowany w pracach hist. przeważnie odnosząc się do monarchy cesarstwa ottomańskiego (tureckiego sułtan.
• Kim był SPOŁECZNY SOLIDARYZM Co zrobił wspólnotę interesów różnych grup społ. w ramach jednego państwa. Częsta w różnych koncepcjach ideowych XIX i XX w., zwł. w ruchach nar., lecz także w nauce solidaryzm społeczny.
• Kim był ALBIN SIWAK Co zrobił W latach stanu wojennego (1981-1986) czł. Biura Polit. KC PZPR; jeden z czołowych przedstawicieli tak zwany betonu partyjnego. W latach 1986-89 w służbie siwak albin.
• Kim był FRANZ SCHUBERT Co zrobił przedstawiciel romantyzmu w muzyce; artysta pieśni romantycznych (około 600, między innymi cykl Piękna młynarka; Małgorzata przy kołowrotku, Polna różyczka), 8 schubert franz.
• Kim był EMILIA SCZANIECKA Co zrobił ziemianka z Poznańskiego; w okresie stworzenia listopadowego, wielkopolskiego 1848 i styczniowego organizowała pomoc rannym; 1870 współorganizatorka (z B sczaniecka emilia.
• Kim był GALICYJSKI STANOWY SEJM Co zrobił miał charakter organu doradczego, obradował we Lwowie; istniał w latach 1775-88, wznowiony w 1817, zbierał się do 1848; z jego petycjami rząd się nie liczył sejm stanowy galicyjski.
• Kim był ROBERT SCHUMAN Co zrobił premier Francji w latach 1947-48; wielokrotny minister między innymi finansów i spraw zagr. Jeden z dwu głownych inicjatorów jednoczenia Europy; autor projektu schuman robert.
• Kim był SECESJA Co zrobił XX w. przejawiający się zwł. w architekturze, wystroju wnętrz, rzemiośle artystycznym. Spora rola ozdób, motywy z natury, fantazyjność secesja.
• Kim był KONWOKACYJNY SEJM Co zrobił s. wyjątkowy zwoływany poprzez prymasa po Zgonu króla. S.k. był skonfederowany, tzn. obowiązywała w jego obradach zasada większości głosów sejm konwokacyjny.
• Kim był GALICYJSKI KRAJOWY SEJM Co zrobił autonomicznych władz w Galicji w latach 1861-1914, obradował we Lwowie; składał się z 161 posłów: 12 posłów-wirylistów wchodzących z urzędu i 149 posłów sejm krajowy galicyjski.
• Kim był SELEUCYDZI Co zrobił się od jednego z wodzów Aleksandra Wielkiego, Seleukosa I (około 358-281 przed naszą erą), władająca w Syrii od 312 do 64 przed naszą erą Zobacz także seleucydzi.
• Kim był SEKTA Co zrobił odrywająca się od większego organizmu, zwł. kościoła, silnie strzegąca własnej koncepcji wiary i etyki, normalnie opozycyjnie nastawiona wobec macierzystej sekta.
• Kim był SENIORAT Co zrobił komendacji zwierzchność i opieka seniora nad wasalem; 2. zasada dziedzicznego obejmowania tronu monarszego, wg której przypadał on najstarszemu z rodu seniorat.
• Kim był TECUMSEH WILLIAM SHERMAN Co zrobił Unii (Północy) na zachodzie w wojnie secesyjnej 1861-65; w latach 1864-65 straszliwie spustoszył Georgię i Pd. Karolinę; 1869-84 nacz. dow. armii Stanów Zjedn sherman william tecumseh.
• Kim był FRANCISZEK SIARCZYŃSKI Co zrobił ksiądz; wykładowca w Collegium Nobilium; 1801 czł. Warsz. Tow. Przyjaciół Nauk; IX 1827 pierwszy dyr. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przyczynił siarczyński franciszek.
• Kim był WERNER SIEMENS Co zrobił elektrotechnicznego. Wynalazł prądnicę, turbinę pozwalającą wspólnie z prądnicą przetworzyć energię wodną na prąd elektryczny, zbudował pierwszą lokomotywę siemens werner.
• Kim był SIECIECH Co zrobił na którego wywierał wielki wpływ i w jego imieniu rządził państwem; odsunięty od władzy siłą poprzez Zbigniewa i Bolesława Krzywoustego i wygnany z państwie w sieciech.
• Kim był HENRYK SIENKIEWICZ Co zrobił historycznych (Krzyżacy, Ogniem i mieczem, Potop, Quo vadis), laureat Nagrody Nobla. Zaangażowany w sprawę obrony polskości w zaborze prus. Autor głośnego sienkiewicz henryk.
• Kim był KAROL SIENKIEWICZ Co zrobił w latach 1823-31 bibliotekarz w Puławach, sekretarz A.J. Czartoryskiego; uczestnik stworzenia listopadowego; na emigracji związany z Hotelem Lambert sienkiewicz karol.
• Kim był JÓZEF SIERAKOWSKI Co zrobił Porady Najwyższej Nar.; 1779 przybył z Wielkopolski do Warszawy; 1793 starszy cechu rzeźników; na przełomie 1793/94 wciągnięty poprzez J.Kilińskiego do sierakowski józef.
• Kim był SIPAJOWIE Co zrobił nazwa żołnierzy hinduskich wykorzystywanych w armii bryt. w XIX w. Zobacz stworzenie sipajów sipajowie.
• Kim był FEIN SINN Co zrobił nazwa irl. partii nar. założonej w 1905, walczącej o niepodległość Irlandii. Jest ona polit. ramieniem Irlandzkiej Armii Republikańskiej sinn fein.
• Kim był SKRYPTORIUM Co zrobił w średniow. pomieszczenie poświęcone do ręcznego przepisywania ksiąg normalnie w klasztorach skryptorium.
• Kim był WALENTY SOBOLEWSKI Co zrobił polityk; 1816-19 min. spraw wewn.; 1826-30 prezes Porady Administracyjnej Królestwa Pol.; wierny wykonawca polityki w. ks. Konstantego sobolewski walenty.
• Kim był KRZYSZTOF SKUBISZEWSKI Co zrobił latach 1981-84 w Prymasowskiej Radzie Społ.; w 1989-93 min. spraw zagr. we wszystkich gabinetach solidarnościowych. Artysta niezależnej polskiej dyplomacji po skubiszewski krzysztof.
• Kim był WALERY SŁAWEK Co zrobił współpracownik Piłsudskiego. Początkowo w PPS, później w Legionach i POW, 1928 założyciel Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, 1930-35 parokrotny premier sławek walery.
• Kim był POŁABSCY SŁOWIANIE Co zrobił Słowianie) osiadłe przynajmniej od VII w. pomiędzy Bałtykiem, Łabą, Soławą, Odrą, Nysą Łużycką, Rudawami. W skład S.p. wchodziły na pd. ekipa plemion ustalana słowianie połabscy.
• Kim był POLSKI ZWYCIĘSTWU SŁUŻBA Co zrobił wojsk. organizacja utworzona w IX 1939 poprzez M. Tokarzewskiego-Karaszewicza. Rozwiązana w XII 1939, jej miejsce zajął Związek Walki Zbrojnej służba zwycięstwu polski.
• Kim był SŁUŻKA Co zrobił w architekturze gotyckiej smukła kolumienka wtopiona w mur albo filar podtrzymująca sklepienie dzięki połączeniu z gurtem albo żebrem służka.
• Kim był IV LATERAŃSKI SOBÓR Co zrobił Innocentego III do Rzymu w 1215; poruszano sprawy doktrynalne, stąd potępiono ruchy heretyckie (między innymi albigensów i waldensów), uchwalono ściganie sobór laterański iv.
• Kim był I WATYKAŃSKI SOBÓR Co zrobił IX, a odbywający się od 8 XII 1869 do 9 X 1870; miał ustosunkować się do wyzwań stawianych Kościołowi katol. w XIX w. Gł. jego uchwałą było przyjęcie dogmatu sobór watykański i.
• Kim był POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ SOCJALDEMOKRACJA Co zrobił na kadrowej i majątkowej bazie PZRR. Organ prasowy Trybuna . W kolejnych latach kluczowa siła lewicowego klubu parlamentarnego SLD po wygranych wyborach socjaldemokracja rzeczypospolitej polskiej.
• Kim był FRANZ STADION Co zrobił Galicji 1847-48; 22 IV 1848 z własnej inicjatywy ogłosił patent cesarski zapowiadający zniesienie od 15 V pańszczyzny za odszkodowaniem; po odwołaniu z Galicji stadion franz.
• Kim był SOFOKLES Co zrobił rolę ludzi w akcji dramatu, ograniczając ingerencję boską, wprowadził trzeciego aktora; gł. dzieła to. między innymi Antygona, Elektra, Władca Edyp sofokles.
• Kim był CESARZY TRZECH SOJUSZ Co zrobił Bismarcka w 1873 sojusz Niemiec, Austro-Węgier i Rosji deklaratywnie przeciw siłom rewol., w rzeczywistości, by odebrać Francji ewentualnych sojuszników sojusz trzech cesarzy.
• Kim był SOLID Co zrobił złota moneta rzym. i bizant. (bita od 1 poł. IV w. ); s. bito również w średniow. kraju Franków za Karolingów (stanowił równowartość 12 denarów solid.
• Kim był PRACY SOLIDARNOŚĆ Co zrobił socjaldemokr. organizacja zał. w 1991 między innymi poprzez grupę parlamentarzystów, którzy opuścili OKP, przekształcona w 1992 w Unię Pracy "solidarność pracy".
• Kim był INDYWIDUALNYCH ROLNIKÓW SOLIDARNOŚĆ Co zrobił związek zawodowy zał. jesienią 1980, w stanie wojennym zdelegalizowany, działał w konspiracji; ponownie zalegalizowany 20 IV 1989 "solidarność rolników indywidualnych".
• Kim był SPIELBERG Co zrobił Morawach; w latach 1740-1858 jedno z najcięższych austr. więzień polit., gdzie więziono między innymi Polaków, uczestników konspiracji galic. lat 30. i 40. XIX spielberg.
• Kim był SPARTA Co zrobił staroż. Grecji, zajmujące na pd. Peloponezu dolinę rz. Eurotas i Lakonię i Messenię. Pocz. S. stanowiło 5 osad, które wskutek podboju rozrosły się w największe sparta.
• Kim był HERBERT SPENCER Co zrobił socjolog z angielskiego: Głosił konieczność korygującej roli państwa w relacjach międzyludzkich. Jeden z artystów organicyzmu łączącego ewolucjonizm z spencer herbert.
• Kim był SPIRYTUAŁOWIE Co zrobił radykalny nurt w zakonie franciszkańskim protestujący (XIII-XIV w. ) przeciw złagodzeniu reguły zakonnej (gł. w sprawie ubóstwa spirytuałowie.
• Kim był KORONACYJNY SPISEK Co zrobił cara Mikołaja I w trakcie jego koronacji na króla pol. w Warszawie w V 1829; miał być przeprowadzony poprzez czł. sprzysiężenia P. Wysockiego; literacką spisek koronacyjny.
• Kim był MARIAN SPYCHALSKI Co zrobił Polski. Od 1931 r. w KPP; współorganizator PPR i GL w 1942. W PRL początkowo pełnił sporo wysokich stanowisk partyjnych i państwowych. W latach stalinowskiego spychalski marian.
• Kim był STALINIZM Co zrobił ZSRR od poł. lat 20. XX w., potem także w tak zwany państwach demokracji ludowej (od 1948) charakteryzującego się pełną kontrolą całego życia poprzez partię stalinizm.
• Kim był PAWEŁ STALMACH Co zrobił nar. na Śląsku Cieszyńskim; 1848 uczestnik zjazdu słowiańskiego w Pradze; od 1851 red. Gwiazdki Cieszyńskiej ; organizator pol. towarzystw gosp. i oświatowych stalmach paweł.
• Kim był TRZECI STAN Co zrobił przedrewolucyjnej na ustalenie ludności nie posiadającej przywilejów duchowieństwa (stan pierwszy) i szlachty (stan drugi). W praktyce w Stanach Generalnych stan trzeci.
• Kim był HENRY STANLEY Co zrobił który odegrał najważniejszą rolę w zwiększeniu zainteresowania Europejczyków słabo jeszcze poznanym czarnym kontynentem. W 1871 wysłany z wyprawą do Afryki stanley henry.
• Kim był ŚWIATOWY ZWIĄZEK ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ Co zrobił silna organizacja kombatancka zał. w 1990 po połączeniu krajowych i emigracyjnych skupisk byłych żołnierzy AK światowy związek żołnierzy armii krajowej.
• Kim był SEJMUJĄCE STANY Co zrobił w Polsce od uchwalenia konstytucji Nihil novi (1505) władca, senat i izba poselska stany sejmujące.
• Kim był JAN STAPIŃSKI Co zrobił Współtworzący Stronnictwo Ludowe w Galicji w 1895, później od 1903 działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego, od 1913 radykalnego PSL- Lewicy. Wieloletni stapiński jan.
• Kim był STAROOBRZĘDOWCY Co zrobił powstały w XVII w. wskutek reform patriarchy Nikona, a prowadzący się przeciw oficjalnemu prawosławiu. Regularnie wiązał się z ruchami społ., takimi jak staroobrzędowcy.
• Kim był WESTMINSTERSKI STATUT Co zrobił Narodów uchwalony w 1931 dawał wszystkim jej członkom (w tym dominiom) takie same równe prawa jak W. Brytanii, a obywatelom tych krajów prawo migracji w całym statut westminsterski.
• Kim był STAROŻYTNOŚĆ Co zrobił cywilizacji Europy i Bliskiego Wschodu od około IV tys. przed naszą erą do IV-VI w. n.e., regularnie do 476 - umownie upadku cesarstwa rzym. na Zachodzie starożytność.
• Kim był STATUT Co zrobił zasad prawnych działania ustalonych instytucji w społeczeństwie (odpowiednik dzisiejszej ustawy); zestaw praw przyznanych poprzez monarchę statut.
• Kim był BATORY STEFAN Co zrobił 1571), władca pol. (od 1575), walczył z Habsburgami o niezależność Siedmiogrodu. Znakomity dowódca. Po startowym konflikcie z opozycją w Polsce (wojna z stefan batory.
• Kim był ŚWIĘTY I STEFAN Co zrobił Węgier od 997, władca od 1001, z dynastii Arpadów. Wprowadził chrześcijaństwo na Węgrzech, założył arcybiskupstwo w Esztregomie w 1000. Podzielił państwo na stefan i święty.
• Kim był A PIOTR STOŁYPIN Co zrobił spraw wewn. i premier; krwawo stłumił rewolucję 1905-07; w 1907 rozwiązał II Dumę Państwową, w walce z ruchem rewol. stosował ostre środki; w latach 1906-11 stołypin piotr a..
• Kim był WIELKI III STEFAN Co zrobił Wspomagał Polskę w walce z Maciejem Korwinem (1467), zwycięsko zmagał się z Turkami (1475). W 1497 rozbił na Bukowinie wojska pol. pod wodzą Jana Olbrachta stefan iii wielki.
• Kim był DNI STO Co zrobił po powrocie z Elby 20 III 1815 zakończone przegraną bitwą pod Waterloo; po powtórnej abdykacji (7 VII 1815) Napoleon został uwięziony poprzez Anglików na sto dni.
• Kim był STOLNIK Co zrobił w średniow. Polsce urzędnik trzymający pieczę nad stołem monarchy; od XIV w. tytuł honorowy stolnik.
• Kim był KAROL STOLZMAN Co zrobił armii Księstwa Warsz. i Królestwa Pol.; uczestnik stworzenia listopadowego, czł. Towarzystwa Patriotycznego (2); na emigracji związany z J. Lelewelem; 1834 stolzman karol.
• Kim był WIEŚ ŚWIATOWA Co zrobił termin komunist. przywódcy ChRL Mao określający Chiny i ich sojuszników zagrożonych poprzez miasto - szeroko rozumianą cywilizację zach "światowa wieś".
• Kim był STRATEG Co zrobił dowódca wojska (armii albo floty); w Atenach od reform Klejstenesa powoływano kolegium 10 strategów; 2. w cesarstwie bizant. dowódca okręgu wojsk.; 3 strateg.
• Kim był STANISŁAW STOMMA Co zrobił prawnik; związany z Tygodnikiem Powszechnym ; w latach 1957-76 poseł na sejm z koła poselskiego symbol ; w trakcie głosowania w sejmie w 1976 zmian w stomma stanisław.
• Kim był POLSKICH DZIENNIKARZY STOWARZYSZENIE Co zrobił dziennikarzy zał. w 1951. W latach 1980-81 współpracowała z NSZZ Solidarność , pomagając w tworzeniu wolnej prasy; w stanie wojennym zdelegalizowana stowarzyszenie dziennikarzy polskich.
• Kim był MOSTÓW BUDOWY STRATEGIA Co zrobił zapoczątkowana poprzez Francję gen. de Gaulle'a próba poprawy stosunków pomiędzy ZSRR i krajami Europy Zach. kosztem ograniczenia roli USA strategia "budowy mostów".
• Kim był DAĆBÓG SWAROŻYC Co zrobił ogólnosłowiański bóg ognia domowego i ofiarnego; u Wieletów również bóg wojny i kluczowy patron plemienny swarożyc-daćbóg.
• Kim był NARODOWE STRONNICTWO Co zrobił utworzona w X 1928 ze Związku Ludowo-Narodowego i części Stronnictwa Chrześcijańsko-Narodowego. W opozycji do sanacji początkowo broniło demokracji. Od 1933 stronnictwo narodowe.
• Kim był PRACY STRONNICTWO Co zrobił Narodowej Partii Robotniczej i Chrześcijańskiej Demokracji. Głosiło hasła solidaryzmu klasowego, opozycji do sanacji, opowiadało się za demokracją stronnictwo pracy.
• Kim był STRUKTURY POZIOME W PZPR Co zrobił powstały po sierpniu 1980 ruch postulujący oddolne reformy w partii komunist., łamiący zasadę bezwzględnego posłuszeństwa partyjnej górze struktury poziome w pzpr.
• Kim był WIT STWOSZ Co zrobił czołowych przedstawicieli gotyku, działał w Norymberdze, a później w Krakowie, gdzie wykonał między innymi słynny ołtarz w Kościele Mariackim i wawelski stwosz wit.
• Kim był HENRYK SUCHARSKI Co zrobił ruchu niepodl., później oficer austr. Od 1918 w wojsku pol. na różnych stanowiskach. W stopniu majora dowodził 1-7 IX 1939 obroną pol. składnicy na sucharski henryk.
• Kim był SWASTYKA Co zrobił przełamanymi ramionami, znany od starożytności znak Słońca, przejęty w 1920 jako symbol niem. ruchu nazistowskiego, 1933-45 nieodłączny symbol wszystkich flag swastyka.
• Kim był WAWRZYNIEC SUROWIECKI Co zrobił historyk; od 1807 czł. Warsz. Tow. Przyjaciół Nauk, 1811-13 prof. Szkoły Prawa i Administracji; był jednym z pierwszych w Polsce zwolenników zasad ekonomii surowiecki wawrzyniec.
• Kim był MICHAIŁ SUSŁOW Co zrobił wpływowy polityk radz.; czołowy ideolog KPZR po Zgonu Stalina. Odegrał gł. rolę w obaleniu N. Chruszczowa w 1964. Za rządów L. Breżniewa druga osoba w kraju susłow michaił.
• Kim był BAJOŃSKIE SUMY Co zrobił wielkopol. wobec banków prus. przejęte w 1806 poprzez Napoleona I i odstąpione Księstwu Warsz. (za 24 mln franków płatnych pośrodku 4 lat) na mocy konwencji w sumy bajońskie.
• Kim był ŚWIĘTOWIT SWANTEWIT Co zrobił naczelne bóstwo czczone poprzez Słowian na Rugii, ogromny posąg S. o czterech głowach znajdował się w świątyni w Arkonie swantewit, świętowit.
• Kim był SYMONIA Co zrobił średniow. proceder obejmowania stanowisk (albo nabywania przywilejów) kościelnych, w zamian za wniesienie koszty, zwalczany poprzez ruchy reformatorskie; nazwa symonia.
• Kim był WERSALSKI SYSTEM Co zrobił stworzonego podpisanymi (1919-20) wskutek paryskiej konferencji pokojowej traktatami kończącymi I wojnę świat. Nazwa od traktatu wersalskiego z Niemcami system wersalski.
• Kim był JÓZEF SZAFRANEK Co zrobił Śląsku; od 1840 proboszcz w Bytomiu; 1848 jeden z założycieli Dziennika Górnośląskiego ; w 1848 i 1849 wybrany posłem z Bytomia do sejmu prus., walczył o szafranek józef.
• Kim był POSTĘPU DLA SOJUSZ Co zrobił doprowadzić do rozwoju gosp. i przebudowy stosunków społ. w państwach Ameryki ?Xac. zaproponowany w 1961 poprzez prez. USA J. Kennedy'ego jako reakcja na "sojusz dla postępu".
• Kim był 80 SOLIDARNOŚĆ Co zrobił poprzez działaczy związkowych sprzeciwiających się porozumieniom Okrągłego Stołu i dominacji Lecha Wałęsy. Radykalnie broni interesów ludzi pracy "solidarność 80".
• Kim był NIEBIOS SYN Co zrobił tradycyjny tytuł cesarzy chiń. uzasadniający ich pozycję wolą boga niebios "syn niebios".
• Kim był SZKARPA Co zrobił gotyckiej umieszczona na zewnątrz podpora muru w kształcie filara, do której dochodzą łuki oporowe przenoszące na nią z muru siłę działającą poziomo; zobacz szkarpa.
• Kim był SZAŁAS Co zrobił prymitywne pomieszczenie mieszkalne z chrustu, trawy, gałęzi, znane już homo erectus, stosowane gł. poprzez koczowników szałas.
• Kim był SZAMASZ Co zrobił w staroż. Mezopotamii bóstwo Słońca, prawa i przepowiedni; poświęcono mu świątynię między innymi w Larsie szamasz.
• Kim był NATO MADRYCKI SZCZYT Co zrobił paktu 8-9 VII 1997 w stolicy Hiszpanii, na którą zaproszono trzy państwa Polskę, Węgry i Czechy do konkretnych negocjacji w kwestii członkostwa. Wyznaczono szczyt madrycki nato.
• Kim był SZEJK Co zrobił tytuł naczelnika rodu albo całego plemienia, a w dalszym ciągu zwierzchnika jednostki adm., niekiedy ustala się tak także uczonych islamskich szejk.
• Kim był SZLISSELBURG Co zrobił Newy z jez. Ładoga; w latach 1730-1917 ciężkie więzienie polit. poświęcone dla osób szczególnie groźnych dla caratu (przebywali tu m. in. W. Łukasiński i L szlisselburg.
• Kim był IRENA SZEWIŃSKA Co zrobił pol. lekkoatletka i rekordzistka, zdobywczyni 3 złotych medali olimpijskich (1964 w Tokio, 1968 w Meksyku, 1976 w Montrealu) i 2 srebrnych i 2 brązowych szewińska irena.
• Kim był SZKAPLERZ Co zrobił długi prosty płat sukna noszony na habicie; 2. miniatura szkaplerza zakonnego noszona poprzez osoby świeckie albo medalik z wizerunkiem szkaplerz.
• Kim był SZKOŁA WOJSKOWA W GENUI I CUNEO Co zrobił pol. za zgodą władz wł.; kształciła oficerów przyszłej armii powstańczej, działała X 1861-VII 1862; uczyło się w niej około 300 słuchaczy; organizatorem i szkoła wojskowa w genui i cuneo.
• Kim był ZAKONNE ŚLUBY Co zrobił zobowiązania czynione w sposób uroczysty poprzez zakonników bądź kandydatów do zakonu o przestrzeganiu ubóstwa, czystości i posłuszeństwa śluby zakonne.
• Kim był FRANCISZEK SZLACHCIC Co zrobił żołnierz AL. Od 1945 pracował w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. W 1971 min. spraw wewn., 1974-76 wicepremier. Pełnił sporo wysokich funkcji w PZPR szlachcic franciszek.
• Kim był POZAGROBOWY ŚWIAT Co zrobił miejsce przebywania umarłych; ś.p. odgrywał sporą rolę w wierzeniach staroż. Egiptu ( ka, mumia, Księga Umarłych); obecnie na przykład w chrześcijaństwie i świat pozagrobowy.
• Kim był FRANCISZEK SZNAJDE Co zrobił listopadowego; od 1806 służył w armii Księstwa Warsz.; 1815-30 w armii Królestwa Pol.; w 1831 walczył między innymi pod Dębem Ogromnym; na emigracji we Francji sznajde franciszek.
• Kim był SZOGUN Co zrobił stanowisk państwowych w feudalnej Japonii; szogunowie uzyskali bardzo mocną władzę w kraju, w praktyce odsuwając od rządów cesarzy (mechanizm rządów zw szogun.
• Kim był SZWOLEŻEROWIE Co zrobił pochodząca z jęz. franc. nazwa lekkiej kawalerii. Pułki sz. były w Księstwie Warsz. i II Rzeczpospolitej szwoleżerowie.
• Kim był SZYICI Co zrobił jeden z odłamów islamu dominujący na przykład w Iranie. Odrzucają późniejszą tradycję interpretacji Koranu szyici.
• Kim był KAROL SZYMANOWSKI Co zrobił najwybitniejszego pol. twórcę po F. Chopinie), pianista. W 1906 członek ekipy kompozytorów Młoda Polska. 1930-1932 rektor Wyższej Szkoły Muzycznej. Autor oper szymanowski karol.
• Kim był WISŁAWA SZYMBORSKA Co zrobił twórczość to raczej liryka refleksyjno-moralistyczna. Wiersze charakteryzują się lapidarnością i wspaniałym wyczuciem ironii. Zdobyła Literacką Nagrodę Nobla szymborska wisława.
• Kim był JAN ŚNIADECKI Co zrobił astronom i filozof; studiował w Krakowie, Getyndze i Paryżu; 1801 czł. Warsz. Tow. Przyjaciół Nauk; od 1807 prof. Uniw. Wileńskiego, artysta pol. terminologii śniadecki jan.
• Kim był PRZYMIERZE ŚWIĘTE Co zrobił Prus zawarte w 1815 z inicjatywy Aleksandra I w celu obrony zasad legitymizmu i porządku polit. przyjętego poprzez kongres wiedeński; skierowane było przeciw święte przymierze.
• Kim był ŚWIĘTOPIETRZE, TZW. DENAR ŚW. PIOTRA Co zrobił papiestwu w średniow. od około 990 poprzez państwa uznające zwierzchność kościelną i polit. papieża (w Polsce około 990-około poł. XVI w świętopietrze, tzw. denar św. piotra.
• Kim był SAARA Co zrobił pograniczu z Francją. W 1919 został oddany w administrację franc. pod auspicjami Ligi Narodów. Po plebiscycie w 1935 wrócił do Niemiec saara.
• Kim był ANDRIEJ SACHAROW Co zrobił wodorowej w 1953, w dalszym ciągu od 1966 jeden z czołowych dysydentów w ZSRR. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1975. Po potępieniu agresji w Afganistanie sacharow andriej.
• Kim był ANWAR SADAT Co zrobił 1970-81; bliski współpracownik i następca G.A. Nasera; inicjator poprawy stosunków z USA i krajami Zachodu; zginął zamordowany poprzez fundamentalistów sadat anwar.
• Kim był SAGI Co zrobił prozy, opowieści o unikalnym klimacie, wprowadzające w świat mitów, legend, a również historii, spisane w XIII-XIV w. na Islandii; najsłynniejsze są s. rodowe sagi.
• Kim był SAINT-JUST LOUIS DE Co zrobił czł. Kom. Ocalenia Publicznego, bliski współpracownik M. Robespierre'a; zwolennik polityki terroru; po obaleniu dyktatury jakobinów stracony saint-just louis de.
• Kim był SALOMON Co zrobił przed naszą erą, syn Dawida, jego rządy to czas rozkwitu gosp. (gł. handlu) i kulturalnego; wprowadził stałą armię i mechanizm podatkowy; zbudował słynną salomon.
• Kim był SAMNICI Co zrobił w staroż. lud italski zamieszkujący Samnium, podbity poprzez Rzym. Zobacz Samnium samnici.
• Kim był RZECZPOSPOLITA SAMORZĄDNA Co zrobił Solidarność przyjęty w trakcie zjazdu związku w IX 1981, postulujący rozwiązanie problemów spornych drogą dialogu, demokratyzację życia publicznego, likwidację "samorządna rzeczpospolita".
• Kim był ERAZM EUSTACHY SANGUSZKO Co zrobił Czteroletni, poparł Konstytucję 3 maja; w wojnie pol.-ros. odznaczył się pod Zieleńcami; uczestnik insurekcji 1794, w bitwie pod Szczekocinami uratował życie T sanguszko eustachy erazm.
• Kim był STANISŁAW EUSTACHY SANGUSZKO Co zrobił konserwatywny; 1873-1901 poseł do Sejmu Krajowego; 1873-79 poseł do wiedeńskiej Porady Państwa; 1895-98 namiestnik Galicji, zwolennik porozumienia pol.-ukr sanguszko eustachy stanisław.
• Kim był JAN PAWEŁ SAPIEHA Co zrobił wojewoda witebski, hetman w. litew. (od 1656), w 1655 przeciwnik Radziwiłłów i Karola X Gustawa opowiedział się za Janem Kazimierzem. Brał udział w działaniach sapieha paweł jan.
• Kim był SANSKRYT Co zrobił język staroindyjski, stosowany poprzez indoeuropejskich Ariów, powstała w nim poezja rel., przetrwał do dziś sanskryt.
• Kim był SAUL Co zrobił pierwszy władca izrael., ustanowiony poprzez proroka Samuela; około 1020 zjednoczył plemiona izrael saul.
• Kim był SEJMOWY SĄD Co zrobił szlacheckiej trybunał powoływany poprzez sejm walny do rozpatrzenia największych zbrodni (na przykład zdrady arian w okresie wojny 1655-60, ateizmu w 1689); 2 sąd sejmowy.
• Kim był KAROL SCHEIBLER Co zrobił pochodzący z niemieckiego Nadrenii; 1848 przybył do Polski, został dyr. przędzalni Schloesserów w Ozorkowie; 1854 zał. w Łodzi nowoczesną fabrykę wyrobów scheibler karol.
• Kim był SCHIZMA Co zrobił oddzielenie się części jego członków pod hasłami doktrynalnymi, społecznymi i tak dalej Przeważnie definicja s. odnosi się do rozerwania łączności z papiestwem schizma.
• Kim był SOLIDARNOŚCI KOMITETY STUDENCKIE Co zrobił niezależne organizacje studenckie grupujące od 1977 sympatyków opozycji demokr. w Polsce studenckie komitety solidarności.
• Kim był II SALT Co zrobił strategiczne zbrojenia ofensywne i określający liczebność strategicznych środków przenoszenia broni nuklearnej, podpisany w Wiedniu 18 VI 1979 poprzez J salt ii.
• Kim był ALEKSANDER SOŁŻENICYN Co zrobił laureat Literackiej Nagrody Nobla 1970; więzień radz. łagrów w latach 1945-53. Autor między innymi głośnej książki Archipelag Gułag. Deportowany z ZSRR w 1974 sołżenicyn aleksander.
• Kim był SOCJALIZM Z LUDZKĄ TWARZĄ Co zrobił regularnie podejmowane hasło odnowy i reform w państwach bloku radz. rzucone między innymi poprzez I sekr. KC KPCz A. Dubczeka w dniach praskiej wiosny 1968 "socjalizm z ludzką twarzą".
• Kim był SARKOFAG Co zrobił grobowiec w kształcie trumny, zazwyczaj zdobiony sarkofag.
• Kim był JAKUB SZELA Co zrobił wsi Smarzowa w Jasielskiem, reprezentował wieś w procesach z właścicielami dóbr, Boguszami; w trakcie rabacji galicyjskiej kierował napadami na dwory szela jakub.
• Kim był JAKUB ŚWINKA Co zrobił znakomity mąż stanu. Walczył o przywrócenie jedności rozbitej dzielnicowo Polski; bronił polskości podległego mu Kościoła - zwł. języka nar. Popierał świnka jakub.
• Kim był ŚW STANISŁAW Co zrobił wystąpił przeciwko królowi Bolesławowi Śmiałemu, wg Wincentego Kadłubka grożąc mu klątwą, jeżeli nie zaprzestanie okrutnych represji wobec poddanych. W skutku stanisław św..
• Kim był SFINKS Co zrobił postać lwa z głową ludzką (albo barana czy jastrzębia). Nieraz umieszczane w rzędach po obu stronach alei prowadzącej do świątyń (ulica sfinksów sfinks.
• Kim był KORYNCKI STYL Co zrobił stylu jońskiego w architekturze staroż. Grecji, w przeciwieństwie od niego głowica kolumny posiada dekorację w kształcie kosza ozdobionego liśćmi akantu styl koryncki.
• Kim był NARODÓW SAMOSTANOWIENIE Co zrobił prawa międzynar. uznająca prawo narodów do decydowania o swoim losie, statusie i ustroju. Wywodziła się z proklamacji rewolucji franc. 1790, powtórzona samostanowienie narodów.
• Kim był SUFRAŻYSTKI Co zrobił z angielskiego: suffrage) i równouprawnienie kobiet, gł. w Anglii i Stanach Zjedn. w 2 poł. XIX i na pocz. XX w. Uciekały się nawet do działań sufrażystki.
• Kim był STAN Co zrobił feudalnego, której odrębność prawna kształtowała się od XIII w.; w dawnej Polsce odznacza się stany: rycerstwo (szlachta), duchowieństwo, mieszczaństwo i stan.
• Kim był STAROBIELSK Co zrobił miasto we wsch. Ukrainie, gdzie w latach 1939-1940 był obóz jeniecki dla około 4 tys. oficerów pol. zamordowanych potem pod Charkowem starobielsk.
• Kim był ZACHODNIA SCHIZMA Co zrobił wyborami antypapieży (XI-XII w. ) największy rozłam w średniow. Kościele rzymskokatol. Zapoczątkowany po niewoli awiniońskiej papieży, polegał na jednoczesnym schizma zachodnia.
• Kim był SPARTIACI Co zrobił mający pełnię praw polit., trudnili się wyłącznie rzemiosłem wojennym, posiadali równe działki ziemi (stąd sami nazywali się wspólnotą jednakowych ), które spartiaci.
• Kim był STOCZNIA GDAŃSKA IM. LENINA Co zrobił mieściła się siedziba Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w trakcie strajku na Wybrzeżu w sierpniu 1980, tutaj zrodził się ruch Solidarności , a w dalszym stocznia gdańska im. lenina.
• Kim był SZAMIL Co zrobił górskich ludów Kaukazu 1834-59, imam muzułmański; wprowadził jednolitą organizację rel.-polit. pośród górali Dagestanu, stworzył 30-tys. armię, walczył z szamil.
• Kim był VON ALFRED SCHLIEFFEN Co zrobił wojsku prus., oficer sztabowy, uczestnik wojny austr.-prus. (1866) i franc.-prus. (1870-71); 1888 gł. kwatermistrz i zastępca szefa sztabu; 1891-1906 szef schlieffen alfred von.
• Kim był KALASANTY JÓZEF SZANIAWSKI Co zrobił dziennikarz, jakobin pol.; po 1815 konserwatywny polityk; uczestnik insurekcji 1794; od 1797 w Paryżu związany z Deputacją, od 1801 w państwie, czł. Warsz. Tow szaniawski józef kalasanty.
• Kim był SCHOLASTYKA Co zrobił filozofii i teologii w średniow. zorientowany na rozumowe dowodzenie prawd wiary chrześcijańskiej. Nie licząc doświadczenie opierano się z jednej strony na scholastyka.
• Kim był GERHARD SCHROEDER Co zrobił polityk niemiecki, socjaldemokrata, premier Dolnej Saksonii w latach 1990-1998. Od 1998 po zwycięstwie wyborczym SPD kanclerz RFN schroeder gerhard.
• Kim był HERMANN DELITZSCH SCHULZE Co zrobił polityk liberalny, artysta ruchu spółdzielczego; 1848-49 i od 1861 poseł do sejmu prus.; w latach 50. zakładał spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe dla schulze-delitzsch hermann.
• Kim był ROBERT SCHUMANN Co zrobił przedstawiciel romantyzmu w muzyce; 1834 zał. czasopismo Neue Zeitschrift fuer Musik ; jako krytyk muzyczny entuzjastycznie przyjął twórczość F. Chopina schumann robert.
• Kim był SIR WALTER SCOTT Co zrobił pisarz i powieściopisarz; gł. tematem jego twórczości była baśniowo-rycerska przeszłość Szkocji; stworzył wzór powieści hist. łączącej fakty i wydarzenia hist scott walter sir.
• Kim był SD Co zrobił bezpieczeństwa NSDAP wchodząca w skład SS. Początkowo nieliczna, po objęciu szefostwa poprzez R. Heydricha nastąpił przyrost jej znaczenia. W 1939 weszła w sd.
• Kim był SEATO, ORGANIZACJA PAKTU POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ AZJI Co zrobił podpisany 8 IX 1954 w Manili) ?Xączący Australię, Filipiny, Francję, Nową Zelandię, Pakistan, Tajlandię, USA i W. Brytanię. Celem było powstrzymanie seato, organizacja paktu południowo-wschodniej azji.
• Kim był SEJM Co zrobił 1492/93) najwyższa reprezentacja społeczeństwa szlacheckiego. Składał się z 3 stanów sejmujących - króla, senatu i izby poselskiej. Po unii lubelskiej (1569) w sejm.
• Kim był SEJM CZTEROLETNI ZW. TEŻ. SEJMEM WIELKIM Co zrobił w Warszawie. Kluczowym zadaniem S.Cz. była próba zreformowania archaicznej struktury państwa i chęć wyzwolenia się spod kurateli Rosji. Wykorzystując sejm czteroletni zw. też. sejmem wielkim.
• Kim był RP SEJM Co zrobił 1997 organ ustawodawczy wybierany na czteroletnią kadencję w głosowaniu powszechnym, równym, bezpośrednim, proporcjonalnym i tajnym. Złożona jest z 460 posłów sejm rp.
• Kim był POLSKIEGO KRÓLESTWA SEJM Co zrobił przedstawicielski o kompetencjach ustawodawczych działający na mocy konstytucji Królestwa Pol. z 1815; składał się z króla, senatu (64 osoby - biskupi sejm królestwa polskiego.
• Kim był WARSZAWSKIEGO KSIĘSTWA SEJM Co zrobił przedstawicielski o kompetencjach ustawodawczych działający na mocy konstytucji Księstwa Warsz. z 1807; jego kompetencje ograniczono na rzecz władzy sejm księstwa warszawskiego.
• Kim był NIEMY SEJM Co zrobił potwierdzający punkty traktatu warsz. zawartego między Augustem II a opozycjonistami z konfederacji tarnogrodzkiej (zawiązanej 26 XI 1715), występującymi sejm niemy.
• Kim był RP SENAT Co zrobił 1997 izba wyższa polskiego parlamentu składająca się ze 100 senatorów wybieranych na czteroletnią kadencję w głosowaniu powszechnym, bezpośrednim i tajnym senat rp.
• Kim był GENERALNY SEJMIK Co zrobił sejmik powstały ze zjazdów szlachty wielkopol. i małopolskiej i sejmów krajowych Mazowsza i Prus. Od XVI w. posłowie szlacheccy przed przybyciem na sejm sejmik generalny.
• Kim był SEMICI Co zrobił ludność zamieszkująca od staroż. Azję Zach., należąca do semickiej ekipy językowej, której nazwa pochodzi od biblijnego Sema, syna Noego semici.
• Kim był SZLACHECKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ SENAT Co zrobił ukształtowany z porady królewskiej na przeł. 1492/93 składający się z arcybiskupów (2), biskupów ordynariuszy, wojewodów, kasztelanów i ministrów (marszałek senat rzeczypospolitej szlacheckiej.
• Kim był RZYMSKI SENAT Co zrobił monarchii porada władca., w dalszym ciągu gł. organ rządzący republiką rzym., w momencie cesarstwa tracił etapowo na znaczeniu przekształcając się w narzędzie senat rzymski.
• Kim był SENAT WOLNEGO MIASTA KRAKOWA Co zrobił funkcjonujący w Rzeczpospolitej Krakowskiej, utworzony w 1815; w jego skład wchodzili: prezes i 12 senatorów; Senat powoływał i odwoływał urzędników senat wolnego miasta krakowa.
• Kim był SENIOR Co zrobił obejmujący na mocy umowy ( komendacja) zwierzchność nad składającym mu hołd wasalem nadając mu lenno albo beneficjum; najwyższym seniorem w kraju był władca senior.
• Kim był SERBIA Co zrobił w XIV w. opanowało przewarzająca część Bałkanów, po klęsce 1389 na Kosowym Polu państwo (od 1459) poprzez wieki poddany Turcji. Stworzenia 1804-16 zmusiły serbia.
• Kim był SERWITUTY Co zrobił korzystania z dworskich lasów łąk i pastwisk; w trakcie uwłaszczenia były obiektem licznych zatargów pomiędzy wsią a dworem; w zaborze prus. zniesione serwituty.
• Kim był SEWASTOPOL Co zrobił wojenny ros. na Krymie głośny z trwającej około roku bohaterskiej obrony w okresie wojny krymskiej (1854-55) przed wojskami franc., z angielskiego: i tur sewastopol.
• Kim był SFRAGISTYKA Co zrobił pieczęciach, które w przeszłości służyły do zamykania i nadawania wiarygodności dokumentów. Analizuje funkcje, znaczenie prawne, formy i przemiany treści sfragistyka.
• Kim był WYZWOLONYCH SZTUK SIEDEM Co zrobił zdolności, które powinien posiadać człowiek wolny w przeciwieństwie od niewolnika; u progu średniow. ustalono ich liczbę na siedem i podzielono na dwa poziomy siedem sztuk wyzwolonych.
• Kim był SIEDMIOGRÓD Co zrobił także Transylwanią położona we wsch. łuku Karpatów. Od IX w. pod wpływami Węgrów, od XI w kraju węg. Osiedlano tam Węgrów i Sasów, lecz zamieszkała raczej siedmiogród.
• Kim był JÓZEF SIEMASZKO Co zrobił prawosławny arcybp litew.-wileński (od 1840), metropolita tytularny (1852); 1827 przedstawił Mikołajowi I memoriał o ujednoliceniu liturgii unickiej z siemaszko józef.

Dane historyczne, bohater, życiorys

Analiza danych historycznych. Analiza wydarzeń z historii. Kim była pani? Co zrobiła ta osoba? Biografia obywatela. Jakie zasługi, kto to był dla Polski.