epopeja epos co to jest
Definicja EPOS (EPOPEJA). Co oznacza epika) o rodowodzie antycznym w formie obszernego utworu.

Czy przydatne?

Definicja EPOS (EPOPEJA)

Co znaczy EPOS (EPOPEJA): Gatunek epicki (por. epika) o rodowodzie antycznym w formie obszernego utworu wierszowanego. Jego klasyczną i kanoniczną realizacją jest epos homerycki - wzorzec utrwalony w Iliadzie i Odysei, poematach, których autorstwo jest przypisywane Homerowi (IX/VIII wiek przed naszą erą). Geneza eposu jako formy literackiej wiąże się z tradycją ustnego przekazu opowieści i postaciami aojdów - wędrownych śpiewaków, którzy w swoich pieśniach opiewali niezwykłe gesty bohaterów. Właściwością charakterystyczną eposu homeryckiego jest dwupłaszczyznowość budowy świata przedstawionego. Płaszczyznę pierwszą tworzą losy legendarnych bądź historycznych bohaterów rozgrywające się na tle wydarzeń przełomowych dla jakiejś społeczności czy narodu. Płaszczyznę drugą - paralelną względem pierwszej - stanowi świat bogów, inspiratorów, a nierzadko również uczestników opisywanych wydarzeń. Warstwa fabularna eposu jest gdyż ściśle związana z mitologią i wierzeniami religijnymi narodu, do którego przynależy autor. Bohater eposu homeryckiego jest postacią wyidealizowaną, praktycznie pozbawioną wad, najlepszą w swym wizerunku fizycznym, o mocnym charakterze, nieprzeciętnej odwadze i mądrości - przedstawiony w ten sposób staje się bliższy bogom. Ci natomiast ulegają typowo ludzkim emocjom i namiętnościom, takim chociażby jak zazdrość czy próżność. ¦wiat ludzi (regularnie herosów, czyli półbogów) i świat bogów pozostają zatem nie tylko w stosunku paralelnej, lecz również w relacji przenikania. Narrator eposu jest posiadaczem pełnej i kompletnej wiedzy o opisywanych postaciach i wydarzeniach, zachowuje względem nich dystans emocjonalny, jego relację cechuje obiektywizm i wyważenie sądów. Ujawnia się w bezpośrednich zwrotach do odbiorców, regularnie po to, by poinformować ich o przyszłych losach bohaterów. Charakterystyczną właściwością kompozycji fabularnej eposu jest bogactwo epizodów występujących w dwojakiej funkcji: z jednej strony są elementami poszerzającymi i wzbogacającymi świat przedstawiony, z drugiej są faktorem opóźniającym postęp fabuły, odciągającym uwagę czytelnika od głównego wątku utworu (funkcja retardacyjna). Epizodyczność kompozycji eposu wiąże się z typowym dla tego gatunku założeniem jak najdokładniejszej prezentacji świata przedstawionego, nawet za cenę dynamiki fabuły. Stylistyka eposu kształtuje się na przecięciu dwóch tendencji: wysoka ranga i doniosłość tematu wymagają użycia tonu wzniosłego i patetycznego, z kolei dążenie do naoczności i plastyczności obrazu epickiego wiąże się z drobiazgowością opisu i realizmem przedstawiania. Do fundamentalnych środków stylistycznych eposu homeryckiego należy epitet stały (na przykład "gromowładny Zeus" czy "szybkonogi Achilles") i porównanie homeryckie, charakteryzujące się rozbudowanym członem porównującym: I tak jak orzeł, ptak górski, najszybszy pośród uskrzydlonych, Spada i lekko dopędza z chmur gołębicę spłoszoną - Ona wymyka się, pierzcha, ale orzeł z wrzaskiem straszliwym Z bliska uderza, w drapieżnej duszy zdobyczy spragniony - Tak z zaciętością Achilles pędził, a Hektor uciekał Pod trojańskimi murami, unosząc rącze kolana. Homer: Iliada. Pieśń 22. Pojedynek (w. 139-144), przeł. K. Jeżewska Specyficznym elementem stylistycznym eposu homeryckiego jest także inwokacja, gdzie apostrofa do bóstwa łączy się z prośbą o natchnienie poetyckie, skrótowym przedstawieniem tematu dzieła i zapowiedzią losów bohaterów. Typową metodą wersyfikacyjną eposu homeryckiego jest heksametr (por. wiersz polski) - wiersz sześciostopowy, gdzie cztery pierwsze stopy są daktylami (jedna sylaba długa i dwie krótkie) albo spondejami (dwie sylaby długie), piąta jest daktylem, a szósta spondejem bądź trochejem (jedna sylaba długa i jedna krótka). Forma ta została przeniesiona na grunt wersyfikacji polskiej przez (niezbędne na skutek braku w j. polskim zjawiska iloczasu) zastąpienie sylab długich sylabami akcentowanymi, a sylab krótkich sylabami nie akcentowanymi. Odpowiednikiem realizacji rodzimej odmiany heksametru jest Pieśń Wajdeloty z Konrada Wallenroda A. Mickiewicza i Bema pamięci żałobny rapsod C.K. Norwida. W Poetyce Arystotelesa heksametr dostał miano wiersza bohaterskiego, jest to "zarezerwowanego" dla epickich opisów bohaterów i ich heroicznych czynów. Epopeja nie bez powodu regularnie jest dookreślana epitetem "narodowa". ¦cisły związek fabuły eposu z historią i religią danego narodu skutkuje, że gatunek ten pełni funkcję skarbnicy narodowej tradycji, staje się świadectwem czasów świetności, podtrzymuje pamięć o chwilach chwały i glorii, uwiecznia i unieśmiertelnia narodowych bohaterów. Drobiazgowość i bogactwo szczegółów w warstwie opisu wywołują, Iż epopeja jest równocześnie rodzajem "literackiej fotografii", na której uwiecznione zostało życie codzienne minionych epok. Oba te aspekty decydują o tym, Iż epopeja jest gatunkiem integrującym, wiążącym daną społeczność, skupiającym jej członków wokół razem wyznawanych wartości. Historię eposu jako gatunku literackiego otwiera wspomniany już wariant homerycki, zrealizowany w Iliadzie i Odysei, a również w Eneidzie Wergiliusza. Następnym jej etapem, aczkolwiek trudno tutaj mówić o bezpośredniej kontynuacji, był średniowieczny epos rycerski, reprezentowany poprzez Pieśń o Rolandzie (Francja), opowieść o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu (Anglia), Wyraz o wyprawie Igora (Ruś), opowieść o Nibelungach (Niemcy). Do wzorca eposu antycznego odwoływał się z kolei epos renesansowy, na przykład Jerozolima wyzwolona T. Tassa. W poezji polskiej gatunek eposu był wykonywany z większą albo mniejszą wiernością względem wzorca homeryckiego. Spis utworów, które mieszczą się w tym obszarze gatunkowym, nie jest zresztą długa. Otwiera ją Gofred, abo Jeruzalem wyzwolona - przekład z Tassa autorstwa P. Kochanowskiego, uważany za arcydzieło sztuki translatorskiej noszące wyraźne znamię oryginalności i artyzmu autora przekładu. Rodzimą realizacją gatunku eposu jest również Transakcja wojny chocimskiej W. Potockiego i Pan Tadeusz A. Mickiewicza, określany jako epopeja narodowa. Warto podkreślić, Iż o ile narodowy charakter dzieła Mickiewicza nie budzi absolutnie ?Xadnych zastrzeżenia, o tyle jego kwalifikacja gatunkowa jest ciągle obiektem dyskusji badaczy, spośród których część jest skłonna traktować Pana Tadeusza raczej jako summę gatunków niż "czystą" epopeję. W hierarchii gatunków epickich epos zajmował koronną pozycję do czasu stworzenia i rozwoju powieści, jest to do wieku XVIII. Dla autorów wszystkich epok literackich epos był rodzajem wyzwania, próbą talentu, a równocześnie obietnicą przejścia do historii literatury i zajęcia w niej znaczącego miejsca. Nie dziwi zatem mnogość prób realizacji tego gatunku, niestety, najczęściej nieudanych, tak jak Wojna chocimska I. Krasickiego, Lechiada J. P. Woronicza czy Stefan Czarniecki K. Koźmiana. Obniżenie rangi tematu z zachowaniem wysokiego stylu wypowiedzi i typowej stylistyki eposu stało się zasadniczym chwytem poematu heroikomicznego (na przykład Monachomachia I. Krasickiego). IGW BIBLIOGRAFIA: M. Bachtin: Epos a powieść. "Pamiętnik Literacki" 1970, z. 3; S. Nieznanowski: Staropolska epopeja historyczna. Kształtowanie się definicje, drogi rozwoju. [w:] Problemy literatury staropolskiej. S. I. Red. J. Pelc. Wrocław 1972; S. Skwarczyńska: Epos a powieść. [w:] Z teorii literatury. Łódź 1947; L. Szczerbicka-¦lęk: W kręgu Klio i Kaliope. Staropolska epika historyczna. Wrocław 1973
Co znaczy EUFEMIZM:
Porównanie albo niedookreślenie kłopotliwej kwestii czy informacji. Zamiast mówić o kimś nieładny powiemy brzydki albo oryginalnej urody , zamiast niedobry - zły albo nie najgorszy . Eufemizm może być epos (epopeja) co znaczy.
Krzyżówka EPIGRAMAT:
Dlaczego właściwość tego gatunku zamyka się już w samej jego nazwie, wyraz epigramma znaczy gdyż po grecku napis , czyli formę krótką i, jak można się domyślać, spójną i zwięzłą. Pierwsze epigramaty były w epos (epopeja) krzyżówka.
Co to jest ESCARPITA ROBERTA - LITERATURA A SPOŁECZEŃSTWO:
Jak lepiej Zobacz Poezja a społeczeństwo R. Escarpita epos (epopeja) co to jest.

Czym jest EPOS (EPOPEJA znaczenie w Leksykon definicja literatura E .

  • Dodano:
  • Autor: