poetyka ¦wietle co to jest
Definicja POETYKA W ¦WIETLE JĘZYKOZNAWSTWA ROMANA JAKOBSONA. Co oznacza 1896-1982) to jeden z.

Czy przydatne?

Definicja POETYKA W ¦WIETLE JĘZYKOZNAWSTWA ROMANA JAKOBSONA

Co znaczy POETYKA W ¦WIETLE JĘZYKOZNAWSTWA ROMANA JAKOBSONA: Roman Jakobson (1896-1982) to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli językoznawstwa strukturalnego. Jest także przedstawicielem rosyjskiej szkoły formalnej (por. formalizm rosyjski) i praskiej szkoły strukturalnej (por. strukturalizm czeski). Autor wielu rozpraw poświęconych literaturze - językowi poetyckiemu, metryce i konkretnym zjawiskom historycznym. Do klasycznych rozpraw z zakresu teorii literatury należy Linguistics and Poetics opublikowana w 1960 roku, której polski przekład pod tytułem Poetyka w świetle językoznawstwa ukazał się po raz pierwszy w tym samym roku w "Pamiętniku Literackim". Punktem wyjścia rozważań pomieszczonych w rozprawie jest teza, Iż komunikat poetycki jest osobliwie zorganizowanym komunikatem językowym. Dlatego także poetyka, a więc tematyka edukacji o poezji badająca budowę dzieła literackiego, "może być rozpatrywana jako integralna część lingwistyki", a obiektem jej badań winno być zagadnienie, "co przekształca komunikat językowy w dzieło sztuki". By odpowiedzieć na to pytanie, Jakobson wskazuje, Iż każdy akt mowy złożona jest z sześciu konstytutywnych dla niego czynników: komunikatu, jaki nadawca kieruje do odbiorcy, kodu, w jakim ten komunikat jest sformułowany, kontekstu, do którego się odnosi i kontaktu, a więc psychicznego związku między nadawcą i odbiorcą i fizycznych warunków transmisji, co umożliwia realizację komunikacji. Każdy z wymienionych przedmiotów powoduje odpowiednią funkcję komunikatu językowego, którą można zdefiniować jako nakierowanie komunikatu na jeden z przedmiotów komunikacji językowej, uwidocznione w określony sposób w budowie (strukturze) komunikatu. Funkcje podlegają zasadzie hierarchizacji, w konkretnym komunikacie językowym jedna z nich jest zawsze funkcją prymarną (dominującą). Nakierowanie komunikatu na nadawcę nazywa Jakobson funkcją emotywną (ekspersywną), na odbiorcę - konatywną (impresywną), na kontekst - referencyjną (oznaczającą, poznawczą), na kod - metajęzykową, a na kontakt - fatyczną. Z kolei nakierowanie komunikatu na samego siebie to funkcja poetycka. Nakierowanie komunikatu na samego siebie to demonstrowanie swojej budowy. Dokonuje się to w każdym komunikacie językowym, chociaż w nie wszystkich staje się właściwością prymarną. Można więc powiedzieć, Iż komunikat poetycki to taki komunikat językowy, gdzie dominuje funkcja poetycka. Funkcja poetycka to osłabienie referencyjności komunikatu językowego w tym sensie, Iż odniesienie do kontekstu rozgrywa się w dialektyce z demonstrowaniem metody budowy komunikatu. To jest szczególnie widoczne choćby w tekstach reklamowych, gdzie prezentacji produktu towarzyszy pewna gra językowa powodująca skierowanie uwagi na język wypowiedzi. Przykładu dostarcza choćby reklama papierosów Golden American, gdzie pojawiają się nazwy "stanów wyzwolonych", jakie osiąga się po wypaleniu papierosa, będące kontaminacją językową nazw stanów psychicznych i nazw stanów zjednoczonych w stanach zjednoczonych ameryki: Sexas - seks, Teksas; Massauciechs - masa uciech, Massachusetts; Luzjana - luz, Luizjana, Beztraska - beztroska, Nebrasca; Spontana - spontaniczność, Montana. W razie literaturze ta autoteliczność (samozwrotność) komunikatu staje się właściwością dominującą - komunikat poetycki odsyła na początku do swojej budowy, albowiem tu właśnie kształtuje się jego znaczenie. O ile więc komunikat, gdzie dominuje funkcja referencyjna, można porównać do zwykłego znaku językowego, "przeźroczystego" w swej budowie dla użytkownika mechanizmu języka i odsyłającego natychmiast do swojego desygnatu (przedmiotu, jaki wskazuje), o tyle komunikat poetycki zachowuje się jak neologizm - znaczenie możemy poznać, analizując jego budowę, podobnie jak jesteśmy w stanie rozpoznać znaczenie neologizmu przez analizę słowotwórczą znaku. Analizując sposób, w jaki komunikat językowy przekształca się w dzieło sztuki, czyli to, jak realizuje się funkcja poetycka, Jakobson stwierdza, Iż odbywa się to dzięki projekcji zasady ekwiwalencji z osi wyboru na oś kombinacji. To jest powiązane z operacjami tworzenia wypowiedzi. Jeżeli chcemy sformułować prosty, jednozdaniowy komunikat językowy o tym, Iż za oknem ´wieje wiatr´, to musimy wykonać dwie operacje językowe: wybrać odpowiednie znaki językowe i dokonać ich kombinacji. W naszym przykładzie na osi wyboru mamy do dyspozycji dwa paradygmaty znaków. Pierwszy, rzeczownikowy, odnoszący się do desygnatu ´wiatr´ (na przykład wiatr, wietrzyk, zefirek, wichura, wietrzysko, wicher), drugi - czasownikowy, odnoszący się do czynności, którą chcemy nazwać (wieje, wiucha, dmie, zawiewa, tchnie, duje). Wybór w obu paradygmatach dokonuje się na zasadzie ekwiwalencji, czyli stosownej reprezentacji znaku wobec desygnatu. Z kolei, by zbudować szereg (wypowiedź), a więc dokonać kombinacji, posługujemy się zasadą przyległości. Można ją rozumieć jako wykorzystanie reguł składniowych ("wiatr wieje" a nie "wiatr wieją"), jak także - reguł stylistycznych, czego efektem jest "dopasowanie" stylistyczne wyrazów ("zefirek tchnie", lecz nie "wichura tchnie"). Budując wypowiedź, przenosimy także zasadę ekwiwalencji do budowy szeregu. W wypowiedzi poetyckiej z kolei to jest zasadnicza reguła konstrukcji komunikatu i praktycznie przyległość może być unieważniona (na przykład poetyka futurystyczna "słów na wolności"). Ekwiwalencję uzyskujemy w pierwszej kolejności wprowadzając na oś kombinacji dodatkowe uporządkowanie w formie reguł wierszowych. Dlatego także komunikat: "wietrzyk wieje" jest na swój sposób bardziej "poetycki" niż "wiatr wieje", albowiem oba wyrazy są dwusylabowe i w obu występuje akcent paroksytoniczny, co daje ekwiwalencję w formie: sylaba akcentowana - sylaba nieakcentowana, sylaba akcentowana - sylaba nieakcentowana. Przeniesienie ekwiwalencji z osi wyboru na oś kombinacji jest formalnym wskaźnikiem funkcji poetyckiej, lecz ma również aspekt semantyczny. W ujęciu Jakobsona funkcja poetycka jest także znaczeniotwórcza. Sprawia, Iż znaczenie komunikatu jest budowane w obrębie jego budowy i na bazie struktury formalnej. Chwyt formalny jest więc równocześnie chwytem semantycznym. Komunikat poetycki nabiera w ten sposób cech wieloznaczności i pewnej nieokreśloności znaczeniowej. Por. formalizm rosyjski, strukturalizm czeski, strukturalizm amerykański. RC BIBLIOGRAFIA: R. Jakobson: Poetyka w świetle językoznawstwa. [w:] W poszukiwaniu istoty języka. T. 2. Red. M.R. Mayenowa. Warszawa 1989
Co znaczy POKOLENIE LITERACKIE:
Porównanie zaczerpnięty z socjologii, w nauce o poezji służy do opisu populacji szeroko rozumianych autorów i ich odbiorców zbliżonej wiekowo, której elementem łączącym są: 1) tak zwany przeżycie pokoleniowe (z poetyka w ¦wietle językoznawstwa romana jakobsona co znaczy.
Krzyżówka POSTAĆ LITERACKA:
Dlaczego homo fictus) świata przedstawionego w dziele literackim. Nawet w powieści biograficznej albo historycznej, gdy ma faktyczny rodowód - postać w dziele literackim jest zawsze produktem wyobraźni poetyka w ¦wietle językoznawstwa romana jakobsona krzyżówka.
Co to jest PODMIOT LIRYCZNY:
Jak lepiej mówiąca (nie można jej utożsamiać z realną osobą autora), a więc tak zwany podmiot literacki - w liryce nazywany podmiotem lirycznym (odmiennie ja liryczne), w epice narratorem, w dramacie nie poetyka w ¦wietle językoznawstwa romana jakobsona co to jest.

Czym jest POETYKA W ¦WIETLE znaczenie w Leksykon definicja literatura P .

  • Dodano:
  • Autor: