Definicja WERSYFIKACJA

Co znaczy WERSYFIKACJA: Termin ten funkcjonuje zasadniczo w dwóch znaczeniach: po pierwsze można go korzystać wymiennie z terminem wersologia, czyli edukacja o wierszu; po drugie to jest budowa wiersza ( wiersz polski), czyli zespół norm dotyczących konstrukcji wiersza i rytmicznego uporządkowania wypowiedzi poetyckiej. Wersyfikacja obejmuje zasady budowy wypowiedzi wierszowej, w tym wszystkich przedmiotów, które ją współtworzą. Fundamentalną jednostką budowy wiersza jest wers, czyli pojedyncza linijka tekstu poetyckiego, zazwyczaj wyodrębniona graficznie, która zakończona jest klauzulą wersową. Wersy układają się w strofy - wówczas mówimy o wierszu stroficznym, albo mają układ ciągły - wówczas mamy do czynienia z wierszem stychicznym (ciągłym). W wersyfikacji polskiej na przestrzeni dziejów daje się wyodrębnić kilka charakterystycznych mechanizmów wierszowych ( wiersz polski): średniowieczny wiersz intonacyjno-zdaniowy, ukształtowany w renesansie i dostępny do dziś sylabizm, ukształtowany w dobie preromantyzmu sylabotonizm, powstały w Młodej Polsce tonizm i wreszcie najpopularniejszy w XX wieku wiersz wolny. Sylabizm, sylabotonizm i tonizm należą do typu wierszy numerycznych, czyli takich gdzie występuje regularne metrum współkształtujące ich rytm. Wiersz wolny jest wierszem nienumerycznym, a fundamentem jego klasyfikacji jest "wzorzec syntaktyczny". W razie wierszy sylabicznych, sylabotonicznych i tonicznych opartych na regularnej powtarzalności ustalonych przedmiotów mówimy o regularnym "wzorcu metrycznym" albo "wzorcu rytmicznym". W obręb wersyfikacji wchodzi również układ rymów ( rym), jako przedmiotów delimitacyjnych poszczególnych wersów. Wiersz, który nie posiada rymów, ustala się terminem wiersz biały. Jeszcze inne znaczenie terminu wersyfikacja wywodzi się ze średniowiecznych i renesansowych traktatów dotyczących sztuki poetyckiej, gdzie pojmowano ją jako zdolność pisania wierszem (ars metrica, ars versificandi). Por. wiersz. AD BIBLIOGRAFIA: A. Kulawik: Teoria wiersza. Kraków 1995; A. Kulawik: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Kraków 1997