Co to znaczy:
W aparaturze pojęciowej rosyjskiej szkoły formalnej specjalny sposób zorganizowania materiału językowego w utworze literackim, dzięki któremu forma utworu (por. forma) staje się uchwytna (wyczuwalna); środek stylistyczny, ujęcie stylistyczne (tematyczne, kompozycyjne). Chwyty organizują dzieło na wszystkich jego poziomach (język poetycki - w odróżnieniu do języka praktycznego - jest systemem chwytów). W. Szkłowski w rozprawie Sztuka jako chwyt (1917) chwytem nazywa na przykład obraz poetycki, paralelizm zwyczajny i odwrócony (por. paralelizm), retardację, kompozycję schodkową, nadzwyczajny opis przedmiotu, porównanie, powtórzenie, symetrię, hiperbolę, określony sposób uporządkowania tematu (chwyty kompozycji fabuły). Takie szerokie rozumienie pozwala uznać za chwyty wszystkie metody organizowania materiału słownego utrudniające odbiór (chwyt "udziwnienia" formy), znoszące jego automatyzm, sprawiające, że stare, niezmienne obrazy, tematy i motywy odbierane są jako nowe i oryginalne (ponieważ występują w nowym układzie słownym). W zasadzie wszystkie chwyty artystyczne występujące w konkretnym utworze można sprowadzić do podstawowego chwytu sztuki - chwytu "uniezwyklenia rzeczy i chwytu utrudnionej formy, potęgującej trudność i trwanie odbioru" (W. Szkłowski). W późniejszych pracach dotyczących fabuły i powieści Szkłowski, analizując między innymi Don Kichota M. Cervantesa, Tristrama Shandy L. Sterne´a, zajmuje się specyficznymi chwytami kompozycji fabuły, których istnienie decyduje o rozróżnieniu definicje fabuły i sjużetu i ma ścisły związek z zagadnieniem formy. Por. sposób formalna. ASD BIBLIOGRAFIA: B. Eichenbaum: Teoria sposoby formalnej. [w:] Szkice o prozie i literaturze. Wybór i przekład: L. Pszczołowska, R. Zimand. Warszawa 1978; S. Skwarczyńska: Od rosyjskiej tak zwany szkoły formalnej poprzez Praskie Koło Lingwistyczne po współczesny lingwistyczno-literacki strukturalizm. [w:] Kierunki w badaniach literackich. Warszawa 1984; W. Szkłowski: O prozie. Rozważania i analizy. Przeł. S. Pollak. Warszawa 1964; W. Szkłowski: Sztuka jako chwyt. [w:] O teorii prozy. Moskwa 1929
- Co znaczy CHOMSKY NOAM:
- Słownik Zobacz gramatyka generatywno-transformacyjna N. Chomsky´ego chwyt artystyczny.
- Co znaczy CHE COS´E LA POESIA?JACQUES´A DERRIDY:
- Słownik dekonstruktywizmu (por. dekonstrukcjonizm, poststrukturalizm) Jacques Derrida, w poświęconym związkom jego pism z poezją wywiadzie z D. Attridge´em (Ta dziwna organizacja zwana poezją. Przeł. M.P chwyt artystyczny.
- Co znaczy CYTAT:
- Słownik utworze literackim cudzych słów albo własnych w formie tak zwany autocytatu, tak charakterystycznego dla twórczości Żeromskiego; szczęśliwe - wedle autora - wyrażenie o pieszczących się, lelejących chwyt artystyczny.
Czym jest CHWYT ARTYSTYCZNY znaczenie w Leksykon definicja literatura C .
