Definicja RYTM

Co to znaczy: Jest zjawiskiem właściwym każdemu tekstowi literackiemu, występuje zarówno w literaturze, jak i w prozie. Może się ujawnić jako powtarzalność (aczkolwiek niekoniecznie regularna) ustalonych przedmiotów językowych utworu na różnych poziomach wypowiedzi. Rytm jest zespołem cech, które mogą w utworze utworzyć specyficzną i różną od sensu leksykalnego semantykę. Owe cechy mogą być rozmieszczone na wszystkich poziomach wypowiedzi: akcentowych, prozodycznych, leksykalnych i syntaktycznych. Rytm może opierać się w wypowiedzi na przykład na powtarzalności ustalonych głosek albo grup głosek (w ten sposób w tekście mogą łączyć się ze sobą w porządku nielinearnym różne jednostki semantyczne), na anaforach, paralelizmach, powtórzeniach wyrazowych i tak dalej Nie należy utożsamiać rytmu z metrum. Rytm wykracza poza metrum, które daje się absolutnie przewidywać i spełnia nasze oczekiwania. Rytm odwrotnie - jest nieprzewidywalny. Metrum jest nieciągłe, policzalne, rytm zaś ciągły i niepoliczalny. Jeżeli w jakimś tekście występuje regularne metrum, to należy ono wówczas do zespołu cech rytmicznych. AD BIBLIOGRAFIA: A. Dziadek: Rytm i podmiot w "Oktostychach" i "Muzyce wieczorem" J. Iwaszkiewicza. "Pamiętnik Literacki" 1999, z. 2; T. Kuryś, Rytm. Z dziejów terminu i definicje. [w:] Wiersz. Fundamentalne kategorie opisu. Cz. 1. Rytmika. Red. J. Woronczak. Wrocław 1963; Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Red. M.R. Mayenowa. T. 2; H. Meschonnic: Critique du rythme. Anthropologie historique du langage. Lagrasse 1982; F. Siedlecki: O rytmie i metrze. [w:] Pisma. Warszawa 1989