Postacie historyczne, biografia na Z

• Kim był ŚWIĘTYCH ŻYWOTY Co zrobił chrześc. obejmującego zbiory opowieści o życiu i czynach świętych; liczne zbiory ż.ś. powstawały w średniow.; najsłynniejsza z nich Złota legenda Jakuba da żywoty świętych.
• Kim był WCIELONE ZIEMIE Co zrobił tych części Polski, które Niemcy w 1939 wcielili bezpośrednio do Rzeszy (dla odróżnienia od tych, które weszły w skład Generalnego Gubernatorstwa). Zobacz ziemie wcielone.
• Kim był ZOMO, ZMOTORYZOWANE ODDZIAŁY MILICJI OBYWATELSKIEJ LUB ZMOTORYZOWANE ODWODY MO Co zrobił oddziały MO stosowane do tłumienia manifestacji ulicznych w czasach PRL i stanu wojennego. Powszechnie nielubiane na skutek brutalnego i bezwzględnego działania zomo, zmotoryzowane oddziały milicji obywatelskiej lub zmotoryzowane odwody mo.
• Kim był SANDOMIERSKA ZGODA Co zrobił wyznań poprzez pol. luteran, kalwinistów i braci czeskich na wspólnym synodzie w Sandomierzu 1570. Było to wydarzenie wówczas nadzwyczajne zgoda sandomierska.
• Kim był CZYNNEJ WALKI ZWIĄZEK Co zrobił zał. w 1908 poprzez działaczy Organizacji Bojowej PPS; działała w trzech zaborach; celem ZWC było przygotowanie organizatorów i kierowników przyszłego związek walki czynnej.
• Kim był JAN ZAMOYSKI Co zrobił hetman w. kor. (od 1581), polityk i wódz pol. Blisko współpracował ze Stefanem Batorym, brał aktywny udział w prowadzonych poprzez niego wojnach. Po Zgonu zamoyski jan.
• Kim był ŻYRONDYŚCI Co zrobił okresie rewolucji francuskiej skupiające zwł. deputowanych departamentu Gironde. Rządzili we Francji od 1791 do przewrotu jakobinów 2 VI 1793 żyrondyści.
• Kim był ALEKSANDER ZAWADZKI Co zrobił 1923 w KPP, a w dalszym ciągu w PPR i PZPR. W trakcie wojny oficer polit. w Armii Polskiej w ZSRR. W latach PRL między innymi wicepremier 1950-52 i przewodn zawadzki aleksander.
• Kim był ZACIĘŻNY ŻOŁNIERZ Co zrobił żołnierze wykorzystywany w oddziałach formowanych poprzez państwa. Ten typ żołnierza dominował w Rzeczypospolitej, Hiszpanii i Holandii żołnierz zaciężny.
• Kim był WŁODZIMIERZ ZAGÓRSKI Co zrobił Komendy Legionów i Pol. Korpusu Posiłkowego, nielubiany poprzez J. Piłsudskiego 1927 zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach, o co obwiniano obóz sanacji zagórski włodzimierz.
• Kim był GEORGIJ ŻUKOW Co zrobił najwybitniejszych dowódców Armii Czerwonej II wojny świat. Walczył już w I wojnie świat. i wojnie domowej w Rosji. W 1939 walczył z Japończykami na Dalekim żukow georgij.
• Kim był ŻMICHOWSKA NARCYZA, PSEUD. GABRYELLA Co zrobił patriotyczna; należała do czołowych entuzjastek, ekipy postępowej inteligencji warsz. działającej w latach 1840-50, dążącej do podniesienia społ., prawnego i żmichowska narcyza, pseud. gabryella.
• Kim był ZACHARIASZ Co zrobił papież w latach 741-752, współpracował z Pepinem Krótkim zachariasz.
• Kim był PISANE ŹRÓDŁA Co zrobił działalności człowieka, fundamentalne w pracy historyka; podział: opisy wydarzeń ( kroniki, roczniki, pamiętniki) i akty - dokumenty ustanawiające albo źródła pisane.
• Kim był STEFAN ZWEIG Co zrobił poeta austr. żyd. pochodzenia. Autor licznych zbeletryzowanych biografii, takich jak Napoleon, Maria Stuart, i powieści wykazujących wpływy psychoanalizy zweig stefan.
• Kim był WOJNA ZIMNA Co zrobił polit. i militarnej pomiędzy blokiem krajów komunist. zdominowanych poprzez ZSRR a krajami Zachodu. Wojna polit., propagandowa i gosp., lecz bez użycia broni zimna wojna.
• Kim był ŻEBRO Co zrobił w architekturze, zwł. gotyckiej, łuk wspierający sklepienie żebro.
• Kim był ZAKŁAD NARODOWY IM. OSSOLIŃSKICH Co zrobił 1817 we Lwowie poprzez J.M. Ossolińskiego, rozpoczęła działalność w 1827; miała gromadzić czasopisma, książki i zbiory muzealne dotyczące Polski, popierać zakład narodowy im. ossolińskich.
• Kim był ZBROJNEJ WALKI ZWIĄZEK Co zrobił wojsk. powołana na ziemiach pol. z polecenia Nacz. Wodza 13 XI 1939 (w miejsce Służby Zwycięstwu Polsce). Cel dalekosiężny: przygotowanie stworzenia antyniem związek walki zbrojnej.
• Kim był ZWIĄZEK ARTYSTÓW SCEN POLSKICH Co zrobił aktorów powołana po raz pierwszy w 1918, tajnie działał również w trakcie okupacji niem. Po wojnie reaktywowana, rozwiązana w stanie wojennym poprzez władze związek artystów scen polskich.
• Kim był CENZURY ZAPIS Co zrobił partyjnych PZPR dla Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk zakazujące druku publikacji ustalonych osób albo na określony temat "zapis" cenzury.
• Kim był ŻEBRZĄCE ZAKONY Co zrobił jałmużny (darowizn pieniężnych i tak dalej), nie mniej jednak część z nich odchodziła od zasady bezwzględnego ubóstwa i mogła posiadać dorobek wspólnotowy zakony żebrzące.
• Kim był ZŁOTA BULLA KAROLA IV Co zrobił cesarza Karola IV Luksemburskiego w 1356, gdzie ustalono reguły wyboru króla Niemiec. Wyznaczono 7 osób uprawnionych do dokonania wyboru (elektorów złota bulla karola iv.
• Kim był LUKSEMBURSKI ZYGMUNT Co zrobił Węgier od 1387, władca niem. od 1410, władca czes. od 1436, cesarz od 1433, z dyn. Luksemburgów, syn Karola IV Luksemburskiego. Poniósł klęskę w walce z zygmunt luksemburski.
• Kim był ANDRZEJ ZAMOYSKI Co zrobił Królestwie Pol., jeden z czołowych przedstawicieli pracy organicznej; od 1842 organizował w swej rezydencji w Klemensowie zjazdy ziemian, w 1848 zawiązał zamoyski andrzej.
• Kim był RYCERSKI ZAMEK Co zrobił obronna siedziba pana feudalnego wzniesiona z cegły albo kamienia, typ twierdzy wznoszonej od XI w. w Europie; w Polsce od poł. XIII w zamek rycerski.
• Kim był POLSKIEJ EMIGRACJI ZJEDNOCZENIE Co zrobił 1837 we Francji, kierowana poprzez J. Lelewela; stawiała sobie za cel odzyskanie niepodległości Polski w granicach przedrozbiorowych; dążyła do połączenia zjednoczenie emigracji polskiej.
• Kim był NARODOWEJ JEDNOŚCI ZWIĄZEK Co zrobił emigracyjna grupująca zwolenników A.J. Czartoryskiego; zał. 21 I 1833 w Paryżu; ZJN zamierzał objąć siecią konspiracji cały państwo podzielony na 9 prowincji związek jedności narodowej.
• Kim był PRUSKI ZWIĄZEK Co zrobił zał. w 1440 w celu przeciwdziałania nadużyciom Krzyżaków i zapewnienia stanom prus. udziału w rządach. Jego członkowie z Janem Bażyńskim na czele dążyli do związek pruski.
• Kim był ODZYSKANE ZIEMIE Co zrobił wojnie świat. wobec byłego terytorium III Rzeszy uzyskanego poprzez Polskę decyzją ogromnych mocarstw w trakcie konferencji poczdamskiej 17 VII-2 VIII 1945 ziemie odzyskane.
• Kim był ŻMUDŹ Co zrobił kraina hist. w zach. Litwie na pn. od dolnego Niemna; teren rywalizacji Litwy i Krzyżaków, 1422 włączona do Wielkiego Księstwa Litew., później dzieli losy Litwy żmudź.
• Kim był ZEUS Co zrobił prawodawca, tata bogów i ludzi, panujący nad niebem, bóg światła i piorunów, rządca przyrody, stał na straży przysiąg; w mit. rzym. odpowiadał mu Jowisz zeus.
• Kim był ZIELONI Co zrobił kluczowy nacisk na ochronę środowiska. Wywodzą się z ruchów antynuklearnych końca lat 60. XX w., stąd także regularnie zarzucano im powiązania z komunistami i zieloni.
• Kim był KURTYNA ŻELAZNA Co zrobił gosp. i kulturowego podziału Europy zaczynającego się w 1945, a polegającego na odizolowaniu państw bloku podporządkowanych ZSRR od innych części świata żelazna kurtyna.
• Kim był RYCERSKIE ZAKONY Co zrobił składających prócz zwyczajnych dodatkowy ślub walki z wrogami wiary; powstawały w momencie krucjat w Palestynie ( templariusze, joannici, Krzyżacy) i Hiszpanii zakony rycerskie.
• Kim był POLSKICH ROBOTNIKÓW ZWIĄZEK Co zrobił Królestwie Pol.; kierowała ekon. walką robotn., organizowała akcję oświatową, kasy wzajemnej pomocy, kasy oporu; z czasem włączyła się także do walki polit.; w związek robotników polskich.
• Kim był SOCJALISTYCZNEJ MŁODZIEŻY ZWIĄZEK Co zrobił organizacja powstała po rozwiązaniu ZMP 3 I 1957, realizująca program polit. PZPR związek młodzieży socjalistycznej.
• Kim był ŻYMIERSKI MICHAŁ, PSEUD. ROLA Co zrobił Polskim, w 1926 skazany za nadużycia finansowe; 1931-38 we Francji współpracował z wywiadem radz. Od 1942 związany z PPR i GL, 1944 nacz. dow. Armii Ludowej, w żymierski michał, pseud. rola.
• Kim był PRAWODAWCZE ZGROMADZENIE Co zrobił miał dokończyć przebudowy ustrojowej Francji; przewagę uzyskali umiarkowani felianci, lewicę reprezentowali jakobini i kordelierzy; wówczas doszło do podziału zgromadzenie prawodawcze.
• Kim był ANDRIEJ ŻDANOW Co zrobił ideolog komunist., współtwórca Kominformu w 1947. Zapoczątkował akcję na rzecz uniformizacji życia umysłowego w ZSRR, gdzie represjonowano znanych filozofów żdanow andriej.
• Kim był SPOŁECZNYCH UBEZPIECZEŃ ZAKŁAD Co zrobił ubezpieczeniami społ. w Polsce o charakterze jednostki budżetowej, nie działającej na rynku w sposób komercyjny. Środki finansowe, którymi dysponuje Zakład zakład ubezpieczeń społecznych.
• Kim był RZECZYPOSPOLITEJ HARCERSTWA ZWIĄZEK Co zrobił 1989 poprzez niezależnych działaczy harcerskich niezadowolonych z ideowej kurateli partii komunist. nad ZHP. Odwołuje się do zasad etyki chrześc., tradycji nar związek harcerstwa rzeczypospolitej.
• Kim był ZARATUSTRA Co zrobił reformator wierzeń rel. w staroż. Persji, artysta zoroastryzmu; głosił zasady dualizmu, ostro akcentując odwieczną walkę dobra i zła ( Ahura Mazda, Aryman zaratustra.
• Kim był LUCJAN ŻELIGOWSKI Co zrobił 1919 w wojsku pol., artysta dywizji litew.-białoruskiej, w porozumieniu z Piłsudskim 9 X 1920 zajął Wilno wspólnie z sąsiednimi terenami, tworząc tak zwany żeligowski lucjan.
• Kim był ZIKKURAT Co zrobił monumentalna budowla w formie zwężającego się schodkowo ostrosłupa o czworobocznej podstawie; na szczycie z. umieszczano niewielkie sanktuarium zikkurat.
• Kim był ZWIĄZEK SOCJALISTYCZNEJ MŁODZIEŻY POLSKIEJ Co zrobił po połączeniu różnorodnych organizacji młodzieżowych istniejących w PRL, działająca wówczas w ścisłym związku z PZPR. Od 1991 w ramach SLD związek socjalistycznej młodzieży polskiej.
• Kim był ZWORNIK Co zrobił klucz, obiekt architektoniczny w kształcie klina (z cegły albo kamienia) zamykający sklepienie albo łuk, zazwyczaj zdobiony zwornik.
• Kim był PÓŁNOCNONIEMIECKI ZWIĄZEK Co zrobił inicjatywy Prus (18 VIII 1867) po wojnie austr.-prus. i rozwiązaniu Związku Niemieckiego. W skład Z.P. wchodziły wszystkie 22 państwa niem. położone na pn. od związek północnoniemiecki.
• Kim był CHEŁMIŃSKA ZIEMIA Co zrobił hist. Mazowsza, Prus i Pomorza Gdańskiego (nazwa od Chełmna). Od 1138 w rękach książąt mazowieckich. 1228 Konrad Mazowiecki nadał ją Krzyżakom, pod których ziemia chełmińska.
• Kim był ŻYWOT Co zrobił dawniej opis życia, biografia. Zobacz także żywoty świętych żywot.
• Kim był ZNAK Co zrobił PRL powstałe w I 1957, po październiku 1956, kiedy po raz pierwszy PZPR zgodziła się na dopuszczenie zdeklarowanych katolików do sejmu PRL. Składało się z "znak".
• Kim był NIEMIEC ZJEDNOCZENIE Co zrobił połączenie krajów niem. w Rzeszę z cesarzem Wilhelmem I na czele, ogłoszone po zwycięskiej wojnie z Francją w Wersalu 18 I 1871; 2. mechanizm przezwyciężania zjednoczenie niemiec.
• Kim był KOSYNIERÓW ZWIĄZEK Co zrobił w Wielkopolsce, zał. w 1820 po rozłamie w poznańskiej loży Wolnomularstwa Nar.; czł. gł. dawni oficerowie napoleońscy; działacze: I. Prądzyński, J.U związek kosynierów.
• Kim był KONTEMPLACYJNE ZAKONY Co zrobił typ zakonów, których członkowie oddają się w pierwszej kolejności kontemplacji rel zakony kontemplacyjne.
• Kim był JÓZEF ZALIWSKI Co zrobił od 1818 w armii Królestwa Pol., czł. Wolnomularstwa Nar. i sprzysiężenia Wysockiego; uczestnik stworzenia listopadowego, kierował zdobywaniem Arsenału (29 XI zaliwski józef.
• Kim był ZABRANE ZIEMIE Co zrobił szlacheckiej (Litwa, Białoruś i Ukraina) włączone bezpośrednio do cesarstwa ros., nazwa powstała po 1815 dla odróżnienia tych ziem od Królestwa Pol. Włączenie ziemie zabrane.
• Kim był ZET Co zrobił 1887 poprzez Z. Balickiego, pozostająca pod wpływami Ligi Polskiej, później Ligi Narodowej. Działała na wszystkich ziemiach polskich przygotowując patriotyczne zet.
• Kim był ZAMACH 18 BRUMAIRE'A Co zrobił przewrót wojsk. dokonany we Francji poprzez Napoleona Bonaparte; był to koniec rewolucji franc. Zobacz także Napoleon Bonaparte zamach 18 brumaire'a.
• Kim był ZAWISZA CZARNY Z GARBOWA Co zrobił prawości i cnót rycerskich, niezwyciężony w turniejach, wsławił się w bitwie pod Grunwaldem, uczestnik pol. delegacji na sobór w Konstancji, kilkukrotny poseł zawisza czarny z garbowa.
• Kim był ZIMBABWE Co zrobił które zyskało niepodległość 18 IV 1980 z powodu pierwszych wolnych wyborów w państwie noszącym za rządów białej mniejszości nazwę Rodezji. Był to sukces zimbabwe.
• Kim był METODEGO ŚW ŻYWOT Co zrobił utwór hagiograficzny przeznaczony św. Metodemu ( kraj wielkomorawskie), zawiera wiadomości odnośnie do państwa Wiślan ( plemiona polskie żywot św. metodego.
• Kim był LUDWIK JAN ŻUKOWSKI Co zrobił działacz polit., zwolennik romantyzmu; 1829-30 z M. Mochnackim redagował Kurier Polski ; 1830 ogłosił pracę O pańszczyźnie, gdzie opowiedział się za jej żukowski jan ludwik.
• Kim był POLSKICH STUDENTÓW ZRZESZENIE Co zrobił działająca od 1950 do 1973 pod kierownictwem PZPR organizacja mająca być reprezentacją interesów środowisk akademickich zrzeszenie studentów polskich.
• Kim był BULLA ZŁOTA Co zrobił w średniow. bulla wydawana poprzez władców krajów mająca specjalne znaczenie, wyposażona w złotą pieczęć złota bulla.
• Kim był PROWINCJE ZJEDNOCZONE Co zrobił formalnie Republika Zjednoczonych Prowincji, nazwa przyjęta w 1581 r. dla wyzwolonej spod panowania hiszp. Holandii zjednoczone prowincje.
• Kim był STARY I ZYGMUNT Co zrobił od 1506). Został królem Polski już w dojrzałym wieku; w polityce wewn. działał w sojuszu z możnowładztwem pol. i litew. pod mocnym wpływem żony Bony, Włoszki zygmunt i stary.
• Kim był NARODOWE ZGROMADZENIE Co zrobił utworzony 17 VI 1789 po połączeniu się reprezentantów trzech stanów - Stanów Generalnych; przeprowadził sporo reform: zniósł przywileje stanowe, wymienił zgromadzenie narodowe.
• Kim był NARODOWE CHRZEŚCIJAŃSKO ZJEDNOCZENIE Co zrobił orientacji nar. i chadeckiej zał. w 1989, współrządząca w latach 1991-93 pod kierownictwem Wiesława Chrzanowskiego; osłabiona po wyborach w 1993, gdzie zjednoczenie chrześcijańsko-narodowe.
• Kim był J GRIGORIJ ZINOWJEW Co zrobił przewodn. Kom. Wykonawczego Międzynarodówki Komunist., od 1921 czł. Biura Polit. KC partii komunist. Po Zgonu Lenina w opozycji do Stalina, 1926 usunięty ze zinowjew grigorij j..
• Kim był ZJAZD SŁOWIAŃSKI W PRADZE Co zrobił narodów monarchii habsburskiej (Polacy, Czesi, Słowacy, Ukraińcy, południowi Słowianie) i Polaków z Wielkopolski; zjazd miał ustalić zasady polit., którymi zjazd słowiański w pradze.
• Kim był ŻEGOTA Co zrobił kryptonim wydziału Delegatury Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na Państwo zajmującego się w okresie okupacji pomocą Żydom, później Porady Pomocy Żydom żegota.
• Kim był STANISŁAW ZARAKOWSKI Co zrobił działacz komunist. Od 1945 prokurator wojsk.; współodpowiedzialny za szereg spreparowanych oskarżeń w stalinowskich procesach pokazowych zarakowski stanisław.
• Kim był ZBIERACTWO Co zrobił rozwoju społeczności ludzkich, polegająca na zbieraniu płodów roślin rosnących dziko; dziś obecna u ludów na niskim szczeblu cywilizacji. Z. współistniało zbieractwo.
• Kim był ENLAI ZHOU Co zrobił Komunist. Partii Chin i organizatorów armii komunist. Po utworzeniu Chiń. Republiki Ludowej od 1949 do Zgonu pełnił funkcję premiera ChRL, będąc prawą ręką Mao zhou enlai.
• Kim był JAN ŽIŽKA Co zrobił czes., bohater nar.; uczestnik walk pol.-krzyżackich (w bitwie pod Grunwaldem); od 1419 wódz husyckich taborytów ( husytyzm) - odnosił zwycięstwa nad siłami žižka jan.
• Kim był ZOROASTRYZM Co zrobił edukacja Zaratustry, oficjalna religia w Persji za dyn. Sassanidów ( Zaratustra, Persja zoroastryzm.
• Kim był ZBIGNIEW Co zrobił syn Władysław Hermana, brat Bolesława Krzywoustego. Za życia ojca po wygnaniu Sieciecha objął swoją dzielnicę (1098); od 1102 współrządził wspólnie z zbigniew.
• Kim był GRUNWALD PATRIOTYCZNE ZJEDNOCZENIE Co zrobił skrajne ugrupowanie popierające władze PRL apelujące o rządy silnej ręki , zał. w 1981 w obliczu rzekomej kontrrewolucji grożącej ze strony NSZZ Solidarność zjednoczenie patriotyczne "grunwald".
• Kim był POLSKIEGO HARCERSTWA ZWIĄZEK Co zrobił młodzieżowa wzorowana na bryt. skautingu. Początki jej tworzono w Galicji od 1909, nie mniej jednak czołową rolę odegrał A. Małkowski. W 1916 powstał związek harcerstwa polskiego.
• Kim był ZAKONY Co zrobił organizacje grupujące na ustalonych prawach ( reguła) ludzi pragnących bardziej rygorystycznie realizować wskazania danej religii (zakonników); w zakony.
• Kim był ULRICH ZWINGLI Co zrobił Uznawał sakramenty jedynie za symbole, likwidował ołtarze i obrazy w kościołach. Nabożeństwa w jego wersji to czytanie Biblii, kazanie i komunia zwingli ulrich.
• Kim był ŻYDZI Co zrobił plemion izrael. (Judy), po niewoli babilońskiej nazwa rozszerzona na wspólnotę rel.-etniczną wyznawców judaizmu, traktowaną również w kategoriach narodu. Już w żydzi.
• Kim był WAZA III ZYGMUNT Co zrobił Szwecji od 1592; syn króla Szwecji Jana III Wazy i siostry ostatniego Jagiellona na tronie pol. Zygmunta Augusta. Wychowany w duchu katol. po startowym zygmunt iii waza.
• Kim był SPARTAKUSA ZWIĄZEK Co zrobił lewicowych działaczy występująca początkowo od 1916 jako Ekipa Spartakusa w ramach na początku Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, później (1917) Niezależnej związek spartakusa.
• Kim był STANISŁAW ŻÓŁKIEWSKI Co zrobił hetman polny kor. (od 1588) i hetman w. kor. (1613), znakomity polityk pol. przełomu XVI i XVII w. Świetny dowódca jazdy. W momencie ogromnej smuty opowiadał żółkiewski stanisław.
• Kim był ROMAN ZAMBROWSKI Co zrobił KPP, w trakcie wojny oficer polit. Armii Polskiej w ZSRR, w dalszym ciągu w PPR i PZPR. W latach PRL pełnił sporo odpowiedzialnych funkcji partyjnych i zambrowski roman.
• Kim był NIEMIECKI ZWIĄZEK Co zrobił niem. utworzona na kongresie wiedeńskim; gł. rolę odgrywała Austria; w 1817 w jej skład wchodziło 41 księstw i królestw (1866 - 34); Z.N. kierował sejm związek niemiecki.
• Kim był LUDOWE STRONNICTWO ZJEDNOCZONE Co zrobił w latach PRL, sojusznicze wobec PZPR. Powstało 27-29 XI 1949 drogą przymusowego zjednoczenia lewicowego Stronnictwa Ludowego z opozycyjnym poprzednio Polskim zjednoczone stronnictwo ludowe.
• Kim był ŚWIŃ ZATOKA Co zrobił miejsce wspieranego poprzez USA nieudanego desantu oddziałów emigrantów kubańskich 17 IV 1961 celem obalenia rządów F. Castro na Kubie zatoka świń.
• Kim był WIEJSKIEJ MŁODZIEŻY ZWIĄZEK Co zrobił działająca na wsi organizacja młodzieżowa zał. 11 II 1957 na bazie rozwiązanego ZMP, związana z ZSL. W 1973 weszła w skład ZSMP. Od 1989 pod wpływami ZSL/PSL związek młodzieży wiejskiej.
• Kim był RUHRY ZAGŁĘBIE Co zrobił węglowego i ciężkiego Rzeszy położony w pn.-zach. Niemczech głośny zwł. z podjętej 11 I 1923 poprzez wojska franc. i belgijskie okupacji. Celem jej było zagłębie ruhry.
• Kim był NAJEMNY ŻOŁNIERZ Co zrobił żołnierze wykorzystywany za kapitał w oddziałach formowanych poprzez przedsiębiorców wojsk. - kondotierów. Ż.n. byli w istocie własnością swych dowódców i żołnierz najemny.
• Kim był JÓZEF ZAJĄCZEK Co zrobił barskiej (1868-72), wojny pol.-ros. 1792; odznaczył się w bitwie pod Zieleńcami; w insurekcji 1794 działacz jakobinów pol., kierował obroną Pragi; 1796 we zajączek józef.
• Kim był AUGUST II ZYGMUNT Co zrobił od 1530), panował od 1548. Początkowo kontynuował politykę ojca oparcia się na możnowładztwie pol. i litew., po ujawnieniu się słabości tej polityki w zygmunt ii august.
• Kim był WOLA I ZIEMLA Co zrobił rewol. powstała w latach 1861-62; dążyła do wywołania rewolucji chłopskiej; przywódcą duchowym był N.G. Czernyszewski; 2. ros. sekretna organizacja rewol ziemla i wola.
• Kim był POLAKÓW WOLNYCH ZWIĄZEK Co zrobił zał. w 1820 w Warszawie z inicjatywy W. Heltmana i T. Krępowieckiego, działała pośród studentów; nawiązała kontakty z młodzieżą niem. i wł.; wskutek związek wolnych polaków.
• Kim był CELNY ZWIĄZEK Co zrobił utworzona poprzez Prusy unia celna, gdzie do 1854 znalazły się wszystkie państwa niem. niezależnie od Austrii. Dało to przemysłowi niem. ogromny rynek zbytu. Z związek celny.
• Kim był VON FERDINAND ZEPPELIN Co zrobił balonów kierowanych). W 1900 r. opracował pierwszy, a później 100 następnych statków latających nazwanych od imienia konstruktora zeppelinami. Były one zeppelin ferdinand von.
• Kim był PLEBEJUSZY ZWIĄZEK Co zrobił w Wielkopolsce, zał. poprzez W. Stefańskiego prawdopodobnie już nareszcie 1841; dążyła do wywołania stworzenia nar. połączonego z rewolucją społ.; na związek plebejuszy.
• Kim był ŁĘCZYCY W ZJAZD Co zrobił pośrednictwem Kazimierza Sprawiedliwego, książąt, możnych i duchowieństwa. Wprowadzono zakaz zagarniania poprzez księcia majątków po zmarłych biskupach zjazd w łęczycy.
• Kim był NARODOWY LUDOWO ZWIĄZEK Co zrobił Ligę Narodową w X 1919 partia polit. kontynuująca tradycje Stronnictwa Nar.-Demokr., głosząca program nar., potrzebę wzmocnienia rządu, lecz i polskiej związek ludowo-narodowy.
• Kim był HISTORYCZNE ŹRÓDŁA Co zrobił człowieka w minionych epokach. Podział: materialne (na przykład narzędzia), językowe (na przykład nazewnictwo), etnograficzne (na przykład zwyczaje), pisane i źródła historyczne.
• Kim był ZBÓR Co zrobił świątynia protestancka zbór.
• Kim był KOMUNISTÓW ZWIĄZEK Co zrobił robotn. powstała w 1847 po reorganizacji Związku Sprawiedliwych z inicjatywy K. Marksa i F. Engelsa; programem był Manifest komunistyczny; rozwiązana w 1852 związek komunistów.
• Kim był POLSKIEJ MŁODZIEŻY ZWIĄZEK Co zrobił organizacja młodzieżowa wzorowana na radz. Komsomole powstała 21 VII 1948. Starała się objąć swą kontrolą całą młodzież; prowadziła indoktrynację komunist związek młodzieży polskiej.
• Kim był ZESŁANIE Co zrobił użytkowana w Rosji od XVI w., wobec Polaków od XVII w. Pierwszą większą grupę pol. zesłańców stanowili konfederaci barscy zesłani gł. na Syberię. Od 1815 z zesłanie.
• Kim był BOJOWA ORGANIZACJA ŻYDOWSKA Co zrobił konspiracyjna organizacja wojsk. w getcie warszawskim zdecydowana na zbrojny opór. Dowódca M. Anielewicz. 19 IV 1943 rozpoczęła stworzenie w getcie żydowska organizacja bojowa.
• Kim był ZWIĄZEK SPÓŁEK ZAROBKOWYCH I GOSPODARCZYCH Co zrobił 1871 w Poznaniu; do 1891 pod patronatem ks. A. Smarzewskiego; do 1910 ks. P. Wawrzyniaka; zrzeszał pol. spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe, roln związek spółek zarobkowych i gospodarczych.
• Kim był ZAWODOWE ZWIĄZKI Co zrobił pracowników różnorodnych branż. Tworzone od XIX w. w celu ochrony interesów robotników w uwarunkowaniach bezwzględnego wyzysku. Najwcześniej powstały w W związki zawodowe.
• Kim był GNIEŹNIEŃSKI ZJAZD Co zrobił Gnieźnie Bolesław Chrobry i pielgrzymujący do grobu św. Wojciecha cesarz Otton III. Z udziałem legatów papieża Sylwestra II ustanowiono pol. organizację zjazd gnieźnieński.
• Kim był FRANCISZEK ŻWIRKO Co zrobił armii ros. Od 1919 w Wojsku Pol., instruktor wyszkolenia lotniczego w Łodzi i Dęblinie. 1927 zwycięzca w Locie Małej Ententy i Polski, 1929 wspólnie z S żwirko franciszek.
• Kim był ZAOLZIE Co zrobił Śląska Cieszyńskiego zajętej w I 1919 poprzez wojska czes. i wcielonej do Czechosłowacji. Zamieszkiwało je około 100 tys. Polaków. Po układzie monachijskim 30 zaolzie.
• Kim był ZWIĄZEK BOJOWNIKÓW O WOLNOŚĆ I DEMOKRACJĘ Co zrobił założona w 1949 zrzeszająca byłych żołnierzy, osoby prześladowane poprzez okupantów, lecz i członków hiszp. Brygad Międzynar. albo tak zwany utrwalaczy władzy związek bojowników o wolność i demokrację.
• Kim był ŻAKERIA Co zrobił Francji w 1358, nazwa od lekceważącego ustalenia chłopa Jacques Bonhomme (dosł. Kuba Poczciwy); powody niezadowolenia: grabieże w okresie wojny stuletniej żakeria.
• Kim był ZWIĄZEK SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RADZIECKICH Co zrobił federacyjnego utworzonego 30 XII 1922 początkowo z Ros., Ukr., Białoruskiej i Zakaukaskiej republik radz. Później rozszerzane o inne (1925 Uzbecką, Turkmeńską związek socjalistycznych republik radzieckich.
• Kim był TOMASZ ZAN Co zrobił wileńskich; 1815-19 studiował na Uniw. Wileńskim; przyjaciel A. Mickiewicza; współzałożyciel Tow. Filomatów; 1821 czł. Tow. Patriotycznego (1); 1823 zan tomasz.
• Kim był ZIEMSTWA Co zrobił car Aleksander II nadał w 1864 samorząd. Nazwa obejmowała tak teren jak organy samorządu. Kompetencje ich pomniejszył Aleksander III. Z. zniesiono w Rosji ziemstwa.
• Kim był ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII Co zrobił od wcielenia do niego Irlandii w 1801. Po 1921 i uznaniu pd. Irlandii za samodzielne kraj nazwę zmieniono na Zjednoczone Królestwo Ogromnej Brytanii i zjednoczone królestwo wielkiej brytanii i irlandii.
• Kim był LUDOWE ZGROMADZENIE Co zrobił fundamentalnych organów władzy państwowej, w zakres jego kompetencji wchodził wybór urzędników i ustawodawstwo; z.l. przyjmowało rozmaite formy; w staroż zgromadzenie ludowe.
• Kim był REWOLUCJA ZIELONA Co zrobił stopniowa likwidacja zjawiska głodu w nie wszystkich państwach Trzeciego Świata drogą postępu w naukach biologicznych i agrotechnice "zielona rewolucja".
• Kim był ALEKSANDER ZELWEROWICZ Co zrobił teatrów, pedagog grający i reżyserujący w Krakowie, Poznaniu, Łodzi,Warszawie, Wilnie. Świetny w rolach komediowych i charakterystycznych. Od 1923 do 1929 dyr zelwerowicz aleksander.
• Kim był JANUSZ ZABŁOCKI Co zrobił żołnierz AK. W PRL działacz świeckich stowarzyszeń katol., między innymi Pax . Założyciel Ośrodka Dokumentacji i Studiów Socjalnych, poseł na sejm PRL 1965-85 zabłocki janusz.
• Kim był UKRAINA ZACHODNIA Co zrobił nazwa stosowana na ustalenie pd.-wsch. (środk.-wsch.) części ziem Rzeczypospolitej zajętej w IX 1939 poprzez Armię Czerwoną, w XI 1939 wcielonej do ZSRR zachodnia ukraina.
• Kim był WŁADYSŁAW ZAMOYSKI Co zrobił Królestwa Pol.; 1828 adiutant w. ks. Konstantego; uczestnik stworzenia listopadowego, na emigracji jeden z gł. działaczy Hotelu Lambert, uczestniczył w misjach zamoyski władysław.
• Kim był ORDA ZŁOTA Co zrobił XIII w. poprzez Batu-chana, objęło stepy nad M. Czarnym, Krym, dolne Powołże, Kaukaz, środk. Azję, zach. Syberię. Stolicą był Saraj na Powołżu. Z.O złota orda.
• Kim był REŃSKI ZWIĄZEK Co zrobił poprzez Napoleona tworzyło 16 krajów (w tym Bawaria, Badenia, Wirtembergia) obejmujących 1/3 terytorium dawnego Cesarstwa Rzym. Narodu Niem. i zamieszkanych związek reński.
• Kim był KSIĄŻECZKA ZŁOTA Co zrobił powstała około 1840), kolportowana w odpisach ręcznych pośród włościan w latach 1843-44 w Lubelskiem i Kieleckiem poprzez spiskowców ze Związku Chłopskiego złota książeczka.
• Kim był DOBRZYŃSKA ZIEMIA Co zrobił Skrwą. Gł. miasto Dobrzyń. Od Mieszka I w Polsce, od 1138 w granicach Mazowsza, później ziem książąt kujawskich. 1329 zajęta poprzez Krzyżaków, 1343 oddana ziemia dobrzyńska.
• Kim był POLSKICH PATRIOTÓW ZWIĄZEK Co zrobił komunistów pol. 1 III 1943 w Moskwie będąca polit. parawanem dla tworzenia drugiej Armii Polskiej w ZSRR i mająca przygotować objęcie poprzez komunistów związek patriotów polskich.
• Kim był WALENTY ZWIERKOWSKI Co zrobił dziennikarz; 1807 służył w armii Księstwa Warsz.; 1808-09 odbył kampanię hiszp. w pułku lekkokonnym gwardii (szwoleżerowie), na skutek ran wystąpił z wojska zwierkowski walenty.
• Kim był ANDRZEJ ZAMOYSKI Co zrobił 1757), kanclerz w. kor. (1764-67), jeden z głównych reformatorów pol. pierwszego okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Autor odrzuconego poprzez zamoyski andrzej.

Dane historyczne, bohater, życiorys

Analiza danych historycznych. Analiza wydarzeń z historii. Kim była pani? Co zrobiła ta osoba? Biografia obywatela. Jakie zasługi, kto to był dla Polski.